«مانیراج سوکداون»، استاد دانشگاه «پرتوریا» در آفریقای جنوبی گفت: پس از اینکه نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی به قدرت رسید و ریاست جمهوری این کشور را برعهده گرفت، دین اسلام و مسلمانان توانستند جایگاه بهتری در فضای جامعه این کشور پیدا کنند.
بررسی میزان آشنایی مردم هر کشوری با اسلام و پیشرفت این دین در مناطق مختلف جهان موضوعی است که امروزه مطالعات و تحقیقات بسیاری درباره آن در مؤسسات و مراکز فرهنگی نقاط مختلف جهان انجام میشود.
جمهوری آفریقای جنوبی، کشوری در جنوب آفریقا و در سواحل دو اقیانوس اطلس و هند است. این کشور سه پایتخت متفاوت دارد؛ قوه مجریه در پرتوریا، پارلمان در کیپ تاون و قوه قضائیه در بلوم فونتین مستقر است. پرجمعیتترین شهر جمهوری آفریقای جنوبی، ژوهانسبورگ است.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۱، مسیحیان ۷۹,۸ درصد از جمعیت آفریقای جنوبی را تشکیل میدهند. بر اساس این آمار، مسلمانان ۱.۵ درصد، هندوها ۱.۲ درصد، دین سنتی آفریقایی ۰.۳ درصد و یهودیت ۰.۲ درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. همچنین از میان جمعیت این کشور ۱۵.۱ درصد هیچ وابستگی مذهبی نداشته، ۰.۶ درصد از سایر ادیان و دین ۱.۴ درصد مردم نامشخص است.
با توجه تنوع ادیان و مذاهب در آفریقای جنوبی با «مانیراج سوکداون»، استاد دانشگاه «پرتوریا» در آفریقای جنوبی، گفتوگویی انجام دادیم که از نظر میگذرد.
آیا دانشگاه آفریقای جنوبی در حوزه مطالعات اسلامی فعالیتی را در دست انجام دارد؟
ـ مطالعات انجام میشود، اما این تحقیقات به طور ویژه به مطالعات اسلامی اختصاص ندارد، بلکه در زمینه همه ادیان به تحقیق پرداخته میشود؛ بر این اساس باید گفت که مطالعات اسلامی را به شیوهای که در حوزههای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد، انجام نمیدهیم.
آنچه در دانشگاه پرتوریا (پایتخت اجرایی و اداری آفریقای جنوبی) انجام میشود، آشنایی مقدماتی با دین اسلام است که این رویکرد درباره دیگر ادیان نیز انجام میشود.
در این راستا آیا بررسی و مطالعاتی که انجام دادهاید، به موضوع شیعه نیز اختصاص داشته است؟
خیر. به طور ویژه و مفصل به موضوع شیعه نپرداختهایم و صرفاً در دانشگاه پرتوریا به مقدمات آشنایی با ادیان مختلف از جمله اسلام پرداخته میشود و تحقیق درباره شیعیان نیز به صورت گذرا و به عنوان یکی از مذاهب مختلف که در اسلام وجود دارد، صورت میگیرد.
آیا طی این تحقیقات به موضوع اسلام در کشورهای خاورمیانه هم پرداخته شده است؟
آنچه که در دانشگاه پرتوریا درباره اسلامشناسی انجام میشود، بحثهای مقدماتی است و از آنجا که این مطالعات مربوط به ادیان مختلف است، کشورهای خاصی مورد توجه قرار نمیگیرند و صرفاً دین در این منطقه بررسی میشود.
مبانی آشناسازی مردم آفریقای جنوبی با اسلام شامل چه مواردی است؟
دانشکدهای که در آن مشغول به تدریس هستم، سابق بر این به دانشکده الهیات موسوم بود که تمرکز اساسی و اصولی آن روی دین مسیحیت بود. بر این اساس مباحث تاریخی مربوط به مسیحیت از جمله کلیساشناسی و مباحث تاریخی در ارتباط با کلیساها، کتب عهد عتیق و … مورد بررسی قرار میگرفت. از سال گذشته نام این دانشکده به الهیات و ادیان تغییر پیدا کرد و هدف اصلی آن بررسی و پرداختن به ادیان مختلف است که اسلام هم بخشی از آن به شمار میآید.
میزان شناخت شما از اسلام در آفریقای جنوبی چقدر است و استقبال مردمی از این دین چگونه بوده است؟
آفریقای جنوبی پیش از این کشوری مسیحی بود و پس از اینکه نلسون ماندلا (از فعالان برجسته مخالف آپارتاید و نخستین رئیسجمهور آفریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی آفریقا) به قدرت رسید، کشور را به سمت و سوی سکولار شدن (جدایی دین از سیاست) پیش برد.
با سکولار شدن کشور، همه ادیان در آفریقای جنوبی محترم شمرده شدند و اسلام بهتر توانست خود را در آن فضا نشان دهد. درباره وضعیت مسلمانان در آفریقای جنوبی نیز باید گفت که این افراد دارای سطح مطلوبی در میان پیروان سایر ادیان هستند؛ هر چند برخی از آنها اخیراً به اسلام گرویدهاند و خود نیز از سیاهپوستان و برخی نیز دچار فقر هستند، اما در کل مسلمانان در امور سیاسی از سوی دولت مشارکت داده میشوند و حتی در مراتب والای حکومتی حضور دارند.
آیا در دانشگاهی که در آن تدریس میکنید، کتابی با موضوع اسلام منتشر شده است؟
به صورت مجزا خیر، ولی آثاری منتشر شده است که اسلام نیز در ضمن آنها مورد بررسی قرار گرفته و مبانی آن به چاپ رسیده است. همچنین در مجلات این دانشگاه از جمله مجله «HTS» مقالاتی از اساتید ایرانی منتشر شده است.
منبع: ایکناax