الر (اسرار این حروف نزد خدا و رسول است.) این است آیات کتاب خدا و قرآنی که (راه حق و باطل را) روشن و آشکار میکند.
سوره حِجر پانزدهمین سوره و از سورههای مکی قرآن است که در جزء ۱۴ و ۹۹ آیه دارد. دلیل نامگذاری این سوره به نام حجر، اشاره به داستان قوم حضرت صالح، یعنی قوم ثمود در آیات ۸۰ تا ۸۴ آن است که به خاطر حضور در سرزمینی به همین نام، اصحاب حجر نامیده میشدند. سوره حجر درباره مبدأ عالم هستی و نشانههای معاد، ایمان به خدا، کیفر بدکاران و اهمیت و عظمت قرآن سخن میگوید. در این سوره به داستان خلقت حضرت آدم، سجده ملائکه بر او به جز ابلیس، داستان حضور ملائکه نزد حضرت ابراهیم و بشارت آنان به او، عذاب قوم لوط و داستان قوم ثمود اشاره شده است.
از جمله آیات مشهور سوره حجر، آیه نهم است که خداوند بر نزول ذکر (قرآن) و نگهبانی از آن تاکید میکند. بسیاری از مفسران این آیه را دلیلی بر عدم تحریف قرآن دانستهاند. در فضیلت قرائت سوره حجر آمده است، خداوند ده برابر تعداد مهاجرین و انصار به قاری آن پاداش میدهد.
«مى توان محتواى این سوره را در هفت بخش خلاصه کرد:
۱) آیات مربوط به مبداء عالم هستى و ایمان به او از طریق مطالعه در اسرار آفرینش
۲) آیات مربوط به معاد و کیفر بدکاران
۳) اهمیت قرآن و عظمت این کتاب آسمانى
۴) داستان آفرینش آدم و سرکشى ابلیس و سرانجام کار او و به عنوان یک هشدار و بیدارباش براى همه انسانها
۵) اشاره به سرگذشت اقوامى همچون قوم لوط و صالح و شعیب، براى تکمیل این هشدار
۶) انذار و بشارت و اندرزهاى مؤثر و تهدیدهاى کوبنده و تشویق هاى جالب
۷) دعوت از پیامبر به مقاومت و دلدارى او در برابر توطئه هاى شدید مخالفان که مخصوصا در محیط مکه بسیار زیاد و خطرناک بود.»
فضیلتهای سوره حِجر
روی عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم انه قال: من قرأ هذه السوره اعطی من الحسنات بعددا لمهاجرین و الانصار.
از نبی مکرم اسلام صل الله علیه و آله و سلم روایت شده است: هر کس سوره حجر را قرائت کند، خداوند به تعداد مهاجرین و انصار به خواننده آن ثواب عطا میفرماید.(متن و ترجمه البرهان فی تفسیر القرآن ج ۸ ص ۴۲)
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: من قرأ سوره ابراهیم علیه السلام و الحجر اعطی من الاجر عشر حسنات بعدد من عبد الاصنام و بعدد من لم یعبدها.
نقل از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم: «هر کس سوره ابراهیم و حجر را قرائت کند، ده برابر تعداد کسانی که بتها را پرستیدهاند و کسانی که آن را نپرستیدهاند، حسنه به او داده میشود.»(مجمع البیان ج ۴ ص ۱۹۳)
عن ابی عبدالله علیه السلام: قال من قرأ سوره ابراهیم و الحجر فی رکعتینِ جمیعاً فی کل جُمعهٍ لم یُصبه فقر ابدا ولا جنون و لا بلوی.
امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: هر کس سوره ابراهیم و حجر را در رکعت اول و دوم نماز، هر هفته یک بار بخواند، تنگدستی و دیوانگی و بلاهای دیگر به او نرسد.(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص ۲۸۶)
الجزء ١٤
﴿ سوره الحجر – سوره ١٥ – تعداد آیات ٩٩ ﴾
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
الر تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ وَقُرْآنٍ مُبِینٍ ﴿١﴾ رُبَمَا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کَانُوا مُسْلِمِینَ ﴿٢﴾ ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَیَتَمَتَّعُوا وَیُلْهِهِمُ الأمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿٣﴾ وَمَا أَهْلَکْنَا مِنْ قَرْیَهٍ إِلا وَلَهَا کِتَابٌ مَعْلُومٌ ﴿٤﴾ مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّهٍ أَجَلَهَا وَمَا یَسْتَأْخِرُونَ ﴿٥﴾ وَقَالُوا یَا أَیُّهَا الَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ ﴿٦﴾ لَوْ مَا تَأْتِینَا بِالْمَلائِکَهِ إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ ﴿٧﴾ مَا نُنَزِّلُ الْمَلائِکَهَ إِلا بِالْحَقِّ وَمَا کَانُوا إِذًا مُنْظَرِینَ ﴿٨﴾ إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿٩﴾ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ فِی شِیَعِ الأوَّلِینَ ﴿١٠﴾ وَمَا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿١١﴾ کَذَلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ ﴿١٢﴾ لا یُؤْمِنُونَ بِهِ وَقَدْ خَلَتْ سُنَّهُ الأوَّلِینَ ﴿١٣﴾ وَلَوْ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَابًا مِنَ السَّمَاءِ فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ ﴿١٤﴾ لَقَالُوا إِنَّمَا سُکِّرَتْ أَبْصَارُنَا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ ﴿١٥﴾ وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَیَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ ﴿١٦﴾ وَحَفِظْنَاهَا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ رَجِیمٍ ﴿١٧﴾ إِلا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُبِینٌ ﴿١٨﴾ وَالأرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَیْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ وَأَنْبَتْنَا فِیهَا مِنْ کُلِّ شَیْءٍ مَوْزُونٍ ﴿١٩﴾ وَجَعَلْنَا لَکُمْ فِیهَا مَعَایِشَ وَمَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِینَ ﴿٢٠﴾ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ ﴿٢١﴾ وَأَرْسَلْنَا الرِّیَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَیْنَاکُمُوهُ وَمَا أَنْتُمْ لَهُ بِخَازِنِینَ ﴿٢٢﴾ وَإِنَّا لَنَحْنُ نُحْیِی وَنُمِیتُ وَنَحْنُ الْوَارِثُونَ ﴿٢٣﴾ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِینَ مِنْکُمْ وَلَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِینَ ﴿٢٤﴾ وَإِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ ﴿٢٥﴾ وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿٢٦﴾ وَالْجَانَّ خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نَارِ السَّمُومِ ﴿٢٧﴾ وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَهِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿٢٨﴾ فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ ﴿٢٩﴾ فَسَجَدَ الْمَلائِکَهُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿٣٠﴾ إِلا إِبْلِیسَ أَبَى أَنْ یَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿٣١﴾ قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا لَکَ أَلا تَکُونَ مَعَ السَّاجِدِینَ ﴿٣٢﴾ قَالَ لَمْ أَکُنْ لأسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ﴿٣٣﴾ قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ ﴿٣٤﴾ وَإِنَّ عَلَیْکَ اللَّعْنَهَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ ﴿٣٥﴾ قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ ﴿٣٦﴾ قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ ﴿٣٧﴾ إِلَى یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿٣٨﴾ قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَیْتَنِی لأزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الأرْضِ وَلأغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿٣٩﴾ إِلا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ ﴿٤٠﴾ قَالَ هَذَا صِرَاطٌ عَلَیَّ مُسْتَقِیمٌ ﴿٤١﴾ إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ إِلا مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْغَاوِینَ ﴿٤٢﴾ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿٤٣﴾ لَهَا سَبْعَهُ أَبْوَابٍ لِکُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ ﴿٤٤﴾ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ ﴿٤٥﴾ ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ آمِنِینَ ﴿٤٦﴾ وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِینَ ﴿٤٧﴾ لا یَمَسُّهُمْ فِیهَا نَصَبٌ وَمَا هُمْ مِنْهَا بِمُخْرَجِینَ ﴿٤٨﴾ نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿٤٩﴾ وَأَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الألِیمُ ﴿٥٠﴾ وَنَبِّئْهُمْ عَنْ ضَیْفِ إِبْرَاهِیمَ ﴿٥١﴾ إِذْ دَخَلُوا عَلَیْهِ فَقَالُوا سَلامًا قَالَ إِنَّا مِنْکُمْ وَجِلُونَ ﴿٥٢﴾ قَالُوا لا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلامٍ عَلِیمٍ ﴿٥٣﴾ قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِی عَلَى أَنْ مَسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ ﴿٥٤﴾ قَالُوا بَشَّرْنَاکَ بِالْحَقِّ فَلا تَکُنْ مِنَ الْقَانِطِینَ ﴿٥٥﴾ قَالَ وَمَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَهِ رَبِّهِ إِلا الضَّالُّونَ ﴿٥٦﴾ قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَیُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿٥٧﴾ قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِینَ ﴿٥٨﴾ إِلا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿٥٩﴾ إِلا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِینَ ﴿٦٠﴾ فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ ﴿٦١﴾ قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ مُنْکَرُونَ ﴿٦٢﴾ قَالُوا بَلْ جِئْنَاکَ بِمَا کَانُوا فِیهِ یَمْتَرُونَ ﴿٦٣﴾ وَأَتَیْنَاکَ بِالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿٦٤﴾ فَأَسْرِ بِأَهْلِکَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّیْلِ وَاتَّبِعْ أَدْبَارَهُمْ وَلا یَلْتَفِتْ مِنْکُمْ أَحَدٌ وَامْضُوا حَیْثُ تُؤْمَرُونَ ﴿٦٥﴾ وَقَضَیْنَا إِلَیْهِ ذَلِکَ الأمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِینَ ﴿٦٦﴾ وَجَاءَ أَهْلُ الْمَدِینَهِ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿٦٧﴾ قَالَ إِنَّ هَؤُلاءِ ضَیْفِی فَلا تَفْضَحُونِ ﴿٦٨﴾ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَلا تُخْزُونِ ﴿٦٩﴾ قَالُوا أَوَلَمْ نَنْهَکَ عَنِ الْعَالَمِینَ ﴿٧٠﴾ قَالَ هَؤُلاءِ بَنَاتِی إِنْ کُنْتُمْ فَاعِلِینَ ﴿٧١﴾ لَعَمْرُکَ إِنَّهُمْ لَفِی سَکْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ ﴿٧٢﴾ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَهُ مُشْرِقِینَ ﴿٧٣﴾ فَجَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَأَمْطَرْنَا عَلَیْهِمْ حِجَارَهً مِنْ سِجِّیلٍ ﴿٧٤﴾ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ ﴿٧٥﴾ وَإِنَّهَا لَبِسَبِیلٍ مُقِیمٍ ﴿٧٦﴾ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَهً لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿٧٧﴾ وَإِنْ کَانَ أَصْحَابُ الأیْکَهِ لَظَالِمِینَ ﴿٧٨﴾ فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ وَإِنَّهُمَا لَبِإِمَامٍ مُبِینٍ ﴿٧٩﴾ وَلَقَدْ کَذَّبَ أَصْحَابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِینَ ﴿٨٠﴾ وَآتَیْنَاهُمْ آیَاتِنَا فَکَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِینَ ﴿٨١﴾ وَکَانُوا یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا آمِنِینَ ﴿٨٢﴾ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَهُ مُصْبِحِینَ ﴿٨٣﴾ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿٨٤﴾ وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلا بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَهَ لآتِیَهٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ ﴿٨٥﴾ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِیمُ ﴿٨٦﴾ وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ ﴿٨٧﴾ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ ﴿٨٨﴾ وَقُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ ﴿٨٩﴾ کَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى الْمُقْتَسِمِینَ ﴿٩٠﴾ الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ ﴿٩١﴾ فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿٩٢﴾ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿٩٣﴾ فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ ﴿٩٤﴾ إِنَّا کَفَیْنَاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ ﴿٩٥﴾ الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿٩٦﴾ وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِمَا یَقُولُونَ ﴿٩٧﴾ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَکُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ ﴿٩٨﴾ وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ ﴿٩٩﴾