اشاره:
این صفحه اختصاص به طرح پرسشها، شبهات و مسائلی دارد که برای شما عزیزان مطرح شده و یا در محیط خانواده، مدرسه، دانشگاه یا محل کار شما از آنها صحبت به میان آمده است. چه در موضوع مهدویت و چه در سایر زمینههای اعتقادی و اخلاقی.
پس، دست به کار شوید و از همین حالا پرسشهای خود را با ما در میان بگذارید. ما هم سعی میکنیم، پاسخهای مناسبی به آنها بدهیم.
برادر عزیزمان محمدرضا سلطانی از اسلامشهر پرسیدهاند: در تاریخ اسلام شهر کوفه عراق مَثَل بیوفایی است و مردمان آن شهر به پیمان شکنی شهره شدهاند. وانگهی مردم آن شهر زمینهساز ظلم به خاندان امام حسین(ع) بودهاند، پس چرا امام زمان(ع) آن شهر را بعد از ظهور مرکز حکومت خود قرار میدهند؟ فلسفه این اقدام چیست؟
در پاسخ این برادر ارجمند نکاتی را یادآور میشویم:
۱. کوفه در تاریخ 12 رجب سال 36ق. با ورود مولای متقیان امیر مؤمنان(ع) به عنوان پایتخت حکومت علوی درآمد و پس از شهادت آن حضرت، حدود شش ماه، پایتخت حکومت امام حسن مجتبی(ع) بود و اینک در انتظار ظهور حضرت مهدی(ع) است تا یک بار دیگر تداومبخش حکومت عدل علوی، بر سریر عدالت تکیه داده، طومار عمر ظالمان را در هم پیچد و حکومت واحد جهانی را براساس عدل و داد بنیان نهد.
اما اینکه چرا این شهر به چنین سعادتهایی دستیافته و مییابد شاید به دلیل قداست و شرافت ذاتی این سرزمین باشد. چنانکه میدانید روایات فراوانی در فضیلت شهر کوفه وارد شده که ما در اینجا از میان این روایات به ذکر چند حدیث بسنده میکنیم:
رسول اکرم(ص) در تفسیر سوره مبارکه «تین» فرمودند:
خداوند متعال چهار شهر را از میان شهرها برگزید. [ در این سوره ] منظور از «تین»، مدینه؛ مقصود از «زیتون»، بیتالمقدس؛ منظور از «طور سینا»، کوفه و «البلدالامین»، مکه میباشد. ۱
رسول اکرم(ص) در یک حدیث طولانی خطاب به امیر مؤمنان(ع) فرمود:
خداوند ولایت تو را به آسمانها عرضه نمود. (از میان آسمانها) آسمان هفتم سبقت جست؛ پس آن را با عرش زینت بخشید؛ سپس… از میان شهرها کوفه سبقت جست، پس آن را با وجود تو زینت بخشید. ۲
امیر مؤمنان(ع) نیز میفرمایند:
اینجا (کوفه) شهر ما، جایگاه ما و اقامتگاه شیعیان ماست. 3
البته آنچه که باعث مزید فضیلت سرزمین کوفه گردیده است وجود مکانهای خاصی نظیر «مسجد سهله» و «مسجد کوفه» است که روایات فراوانی نیز در فضیلت این دو مکان مقدس در خصوص این اماکن وارد شده است؛ از جمله امام صادق(ع) ضمن حدیث مفصلی درباره حضرت ولیعصر(ع) به مفضل فرمودند:
مرکز حکومت او کوفه، و مرکز قضاوتش مسجد کوفه و مرکز بیتالمال و محل تقسیم غنایم مسلمانان، مسجد سهله، و محل خلوت و مناجاتهایش تپههای سپید و نورانی نجف اشرف است. 4
حضرت صادق(ع) در حدیث دیگری به ابوبصیر فرمودند:
مسجد سهله محل اقامت قائم(ع) و اهل و عیالش است. مسجد سهله، اقامتگاه حضرت ادریس(ع) بود. مسجد سهله، اقامتگاه حضرت ابراهیم خلیل الرحمان(ع) بود. خداوند، پیامبری را مبعوث نکرده، جز اینکه در مسجد سهله نماز گزارده است. مسجد سهله، پایگاه حضرت خضر(ع) است. کسی که در مسجد سهله اقامت کند، همانند کسی است که در خیمه رسول اکرم(ص) اقامت کند. هیچ مرد و زن با ایمانی یافت نمیشود، جز اینکه دلش به سوی مسجد سهله پر میزند…. ۵
۲. اگر مردم کوفه در یک دوره خاص پیمانشکنی کرده و به اهل بیت(ع) ظلم روا داشتهاند هیچ دلیلی وجود ندارد که این ویژگی را نسبت به تمام ساکنان آن در تمام زمانها صادق بدانیم. همچنانکه جمعی از یاران امام حسین(ع) از میان همان کوفیان بیوفا برخاسته بودند و حتی روایاتی از اهل بیت(ع) نقل شده که در آن روایات، اهل کوفه مورد تمجید و تحسین قرار گرفتهاند. مثلاً امام باقر(ع) میفرماید:
ولایت ما به اهل شهرها عرضه شد، اهالی هیچ شهری همانند اهل کوفه آن را نپذیرفتند. ۶
امام صادق(ع) میفرماید:
اهل خراسان پیشتازان ما، اهل قم یاوران ما، اهل کوفه تکیهگاههای ما و اهل این دیار (نواحی کوفه) از ما هستند و ما نیز از آنها هستیم. 7
۳. حتی بر فرض اینکه بپذیریم اهل کوفه همگی و همواره دارای چنین ویژگی هستند میتوان گفت که؛ ما روایاتی در باب نشانههای ظهور داریم که اشاره به تخریب کامل کوفه و قتل عام کلیه ساکنان آن به دست سفیانی دارند؛ که از جمله میتوان به این روایات اشاره کرد:
سپاه سفیانی وارد کوفه میشوند و احدی را فرو نمیگذارند جز اینکه به قتل میرسانند. ۸
سفیانی سپاهی را به سوی کوفه گسیل میدارد که تعدادشان هفتاد هزار نفر میباشند، اهل کوفه را میکشند و به دار میزنند و اسیر میگیرند. ۹
از اینرو میتوان گفت ساکنان کوفهای که مرکز حکومت حضرت قرار میگیرد، اهالی سابق آن نیستند بلکه مؤمنانی هستند که از اقصی نقاط جهان به مرکز حکومت حضرت ولیعصر(ع) میآیند. چنانکه حدیث شریف میفرماید:
هنگامی که قائم(ع) وارد کوفه شود، هیچ مؤمنی نمیماند، جزاینکه در آنجا باشد و یا به سوی آن عزیمت نماید. ۱۰
و با توجه به آمار انسانها، طول مدت و گستره حکومت آن حضرت به شرق و غرب عالم، گرد آمدن همه مؤمنان در پایتخت حکومت مهدوی، از وسعت، شکوه و عظمت بینظیر و بیرون از حد تصور شهر کوفه در عصر ظهور حکایت میکند. بهطوری که برخی روایات قطر کوفه را در آن زمان 54 میل (در حدود ۱۱۰ کیلومتر) عنوان کردهاند. ۱۱
بنابراین اگر هم کوفیانی ناسپاس باقی مانده باشند که از کشتار سفیانی جان سالم به در برده باشند، در جمعیت عظیم و طول و عرض وسیع پایتخت جهان اسلام گم شده و به حساب نمیآیند. ۱۲
پینوشتها :
۱ .شیخ صدوق، معانیالاخبار، ص365.
۲ .محمدباقرمجلسی، بحارالانوار، ج27، ص262.
۳ .تاریخالکوفه، ص63.
۴ .بحارالانوار، ج53، ص11.
۵ .همان، ج100، ص436.
۶ .شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج14، ص518.
۷ .بحارالانوار، ج60، ص218.
۸ .همان، ج52، ص219.
۹ .همان، ج52، ص239.
۱۰.شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص455.
۱۱.بحارالانوار، ج53، ص12.
۱۲.برای نگارش این پاسخ، به ویژه از مقاله زیر استفاده شده است: مهدیپور، علیاکبر، «اماکن زیارتی منتسب به امام زمان(ع) در ایران و جهان»، فصلنامه انتظار، ش6، زمستان 1381، ش8و۹، تابستان و پاییز ۱۳۸۲.
موعود ۴۹