موعود پایگاه اینترنتی موعود
حال وقتی که مسلمان تنها با طهارت می تواند به آیات قرآن دست بزند، طبیعی است که وظیفه اش در قبال جلوگیری از تحریف و غلط های چاپی آن بسیار سنگین تر است. به سبب همین احکام و دستورات دینی و اهمیت حفظ و حراست از قرآن است که پس از انقلاب اسلامی سازمان دارالقرآن الکریم برای نظارت بر چاپ و نشر قرآن ایجاد شد و این مسئولیت خطیر را بر عهده گرفت. با وجود دستورات مذهبی و تمهیدات فراهم شده برای این امر متاسفانه حدود ۵ سال است که شاهد ورود قرآن ها و محصولات قرآنی از چین و آلمان و کشورهای دیگر هستیم که به گفته مسئولان دارالقرآن دارای اشتباهات چاپی است و در یک سال اخیر ورود آن ها افزایش نیز یافته است. چاپ قرآن در کشورهای دیگر را می توان از ابعاد مختلف فرهنگی و اقتصادی بررسی و این سوال را مطرح کرد که چگونه در حالی که چاپ قرآن در داخل با نظارت و دقت انجام می‌شود، قرآن های چاپ خارج به راحتی وارد کشور می‌شود؟ آیا نباید بر این قرآن ها از همان آغاز نظارت صورت گیرد و یا دست کم ورود آن تنها با مجوز سازمان های مربوطه انجام شود؟ اساسا سیاست وزارت ارشاد در زمینه ورود قرآن از خارج چیست؟
وزیر ارشاد: ورود این قرآن ها مطلوب ما نیست
دکتر سیدمحمد حسینی درباره موضع وزارت خانه متبوعش درباره ورود قرآن های چینی به کشور گفت: وارد کردن این قرآن ها مطلوب ما نیست چون اصل این است که قرآن در داخل کشور چاپ شود و باید صنعت چاپ کشور آن قدر پیشرفته باشد که به وارد کردن قرآن از بقیه کشورها مثل چین نیازی نداشته باشیم هر چند برخی به دلیل داخل کردن قرآن های سبک با کاغذهای چندگرمی این کار را انجام می دهند ولی مطلوب ما چاپ قرآن با کیفیت عالی در داخل کشور است.
غلط های چاپی در قرآن های چینی
وظیفه نظارت بر چاپ و نشر قرآن در کشور بر عهده سازمان دارالقرآن کشور است و آن ها قرآن های چاپ شده را مورد بررسی قرار می دهند تا اگر مشکلی وجود داشت، آن را برطرف کنند. مهم ترین ایرادی که به قرآن های چینی وارد است، وجود اشکالات چاپی و املایی است.
قره شیخلو، مسئول دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی‌کشور در گفت وگو با خراسان وجود چنین اشکالی را تایید می کند و می‌گوید: در بررسی هایی که ما روی این قرآن ها انجام دادیم، به چنین اشکالاتی برخورده ایم. وی در پاسخ به این سوال که چگونه با وجود نظارت بر قرآ ن های ورودی از کشور چین توسط سازمان دارالقرآن کشور باز این مصحف ها دارای اشتباهات چاپی است، می‌گوید: وقتی به یکباره ۲۰۰ هزار جلد قرآن وارد کشور می‌شود ما امکان نظارت بر آن ها را نداریم. علاوه بر این که، این نظارت باید در مراحل چاپ و نشر قرآن هم وجود داشته باشد چون امکان ایجاد مشکل وجود دارد.
ارزان بودن قرآ ن های چینی
به گفته احمد حاجی شریف، معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن الکریم، ارزان بودن هزینه چاپ قرآن در چین موجب شده است برخی ناشران مسلمان به چاپ قرآن در این کشور اقدام کنند که البته این مصحف ها به طور عمده دارای اشکالات چاپی است و مورد تایید نمی‌باشد. به گفته وی، در حال حاضر هزار ناشر در کشور وجود دارند که قرآن را به شیوه های متنوع چاپ می‌کنند. به عنوان نمونه در شرق و جنوب شرق کشور قرآن به شیوه شبه قاره (هند و پاکستان) و در غرب و جنوب به شیوه عربی علامت گذاری و کتابت می‌شود و انتشار می‌یابد که البته همگی معتبر و مورد تایید است.
قرآن های آلمانی و ایتالیایی هم وارد کشور شده است
به گفته معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن، سازمان دارالقرآن الکریم علاوه بر قرآن های چاپی کشور چین که دارای اشکالات چاپی است، قرآن هایی در آلمان نیز چاپ شده که دارای این اشکالات است. احمد حاجی شریف در گفت وگو با ایکنا می گوید: قرآن هایی هم در کشور آلمان چاپ می‌شود که تعدادی از این آثار به صورت قاچاق وارد کشور شده است. در رابطه با کیفیت این نوع قرآن ها باید گفت که با غلط هایی در متن آیات همراه است. این اشتباهات از نسخه هایی نشات می گیرد که بر اساس آن شبیه سازی شده است.
به این معنی که کاتب در قرن ۶ به دلیل مشکلات کتابت در قدیم، برخی از واژگان و عبارات را ننوشته است که این خود در قرآن های شبیه سازی شده رفع نشده است. الان هم دو نوع قرآن از این طریق وارد کشور شده است که یک نمونه آن را هنوز تهیه و بررسی نکرده ایم. نمونه دیگری را که در دست داشتیم، بررسی کرده ایم و غلط های آن را در ذیل نامه ای به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌یادآور شدیم.
به عنوان نمونه، در آیه «والله عزیز حکیم» کلمه «الله» حذف شده است. درهمین راستا، با هماهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این قرآن ها که در قطع جیبی بود، از نوزدهمین نمایشگاه قرآن کریم جمع آوری شد اما باید به این نکته توجه کنیم که این قرآن ها هنوز در فروشگاه ها به فروش می رسد.
وی ابراز نگرانی می‌کند که به تازگی ۱۵ هزار جلد قرآن با این ویژگی به صورت قاچاق وارد کشور شده است.
حاجی شریف به چاپ قرآن هایی با کاغذهای زیر ۳۰گرم در لبنان اشاره می‌کند و می افزاید: چندی پیش به دلیل نبود دستگاه ویژه چاپ با کاغذهای زیر ۳۰گرم، سفارش نشر این نوع قرآن ها به لبنان داده شد که با توجه به این نکته که لبنان کشور مسلمانی است، با نشر قرآن در این کشور موافقت شد اما بعد از مدتی، متوجه شدیم که لبنان هم همانند ایران صنعت چاپ با این ویژگی را ندارد و این سفارش را به ایتالیا واگذار می‌کند. به این صورت که قرآن در ایتالیا چاپ می‌شود و بعد از آن برای صحافی وارد لبنان و بعد از اتمام این مراحل، قرآن ها وارد کشور می‌شود.
انگیزه های چاپ قرآن در خارج
نبود کاغذ مرغوب در کشور، فرسوده بودن دستگاه های چاپ، گران بودن قرآن های نفیس، نبود ماشین آلات نوین صنعت چاپ، از جمله مشکلات اقتصادی است که ورود قرآن از چین و آلمان و مانند آن را به کشور رقم زده است.
جالب است که قرآن های چینی بیشتر به شکل فانتزی در قطعات کوچک جیبی و بیشتر برای مراسمی چون عقد و عروسی تولید و عرضه شده است و به دلیل قیمت پایین توسط مردم خریداری می‌شود.
اماقره شیخلو مسئول سازمان دارالقرآن کشور، این مسئله را که چاپ قرآن در چین به لحاظ اقتصادی ارزان تر است رد می‌کند و می گوید: طبق بررسی های ما هزینه چاپ قرآن در قطعات معمولی در کشور ما حتی پایین تر تمام می‌شود و فقط در مورد کاغذهای ۳۰گرمی‌که دستگاه های چاپ خانه های ما نمی توانند آن را انجام دهند قیمت قرآن های چینی و مانند آن ارزان تر تمام می‌شود. درحالی که ضرورتی وجود ندارد که حتما ما با این نوع کاغذ اقدام به چاپ قرآن کنیم زیرا در کشور قرآن به‌اندازه کافی وجود دارد و قرآن با کاغذهای ۳۰گرمی فقط سبک تر و ارزان تر است. به نظر من اولویت ما در زمینه قرآن این نیست که به بهای داشتن این نوع قرآن، صنعت چاپ و نشر کشور متضرر و قرآن هایی با اشتباهات چاپی وارد کشور شود. وی ادامه می دهد:ما باید نسبت به خروج ارز از کشور حساس باشیم در شرایطی که در داخل کشور مشکل اشتغال وجود دارد، نباید به این راحتی از خارج از کشور محصولی که به لحاظ مذهبی هم برای مردم مهم است، وارد شود.
اگر این مسئله ادامه یابد، چاپخانه های داخل کشور متضرر می‌شوند و حتی ممکن است، به تعطیلی کشیده شوند.
اشتباهات فراوان در تابلوها و قلم های گویای قرآنی وارداتی
علاوه بر قرآن های ورودی از کشور چین که دارای اشکالات چاپی و متنی است، تابلوها و قلم های گویای قرآن نیز از این کشور وارد شده است که به گفته مسئول سازمان دارالقرآن اشکالات آن ها به مراتب بیشتر است. وی در این زمینه می گوید: متاسفانه اشکالاتی که در این تابلو از نظر متن آیات قرآن وجود دارد، به مراتب بیشتر از قرآن های چاپی است. این قرآن ها توسط شرکت های ایرانی خریداری و از طریق گمرکات وارد کشور شده است. قره شیخلو درباره اقدامات این سازمان در زمینه تابلوهای قرآنی می‌گوید: ما این تابلوها را بیشتر بررسی می‌کنیم و اگر در آن ها اشکالی وجود داشته باشد اجازه ورود این تابلوها را به کشور نمی دهیم.
قلم های هوشمند قرآنی نیز از دیگر محصولات قرآنی است که وارد کشور شده و در نوزدهمین نمایشگاه قرآن کشور به فروش رسیده است. این محصول قرآنی نیز دارای اشکالاتی بوده است.
حاجی شریف در این زمینه می‌گوید: قرآن های وارد شده از کشور چین، در بسته ای همراه با قلم گویا و گوشی است که تاجر آن را با قیمت ۲۵هزار تومان تهیه می کند. این درحالی است که در نمایشگاه قرآن کریم، همین بسته ها با قیمت ۶۰هزار تومان به فروش می رفت. یعنی برای هر بسته، ۳۵هزار تومان سود می بردند. البته ناگفته نماند که برخی از این قلم های گویا با تفاسیر انحرافی نیز همراه است.
اما مسئول دارالقرآن کشور با اشاره به این که فناوری تولید این نوع قلم ها در کشور وجود ندارد، می‌گوید: چون این فناوری در اختیار ما نیست و از طرفی ممکن است این قلم ها مورد نیاز مردم باشد و سبب تقویت ارتباط آن ها با قرآن شود، به همین دلیل ورود آن ها به کشور توجیه دارد.
شرایط چاپ قرآن در کشورهای غیر اسلامی
گفته می‌شود چاپ قرآن ضوابط خاصی دارد و با بقیه تولیدات حوزه نشر متفاوت است. به این معنا که اصول شرعی باید در مراحل تولید و نشر قرآن مراعات شود. به عنوان نمونه افراد نمی توانند بدون وضو به صفحات قرآن دست بزنند.
حجت الاسلام مودب قرآن پژوه و رئیس انجمن قرآن پژوهان حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال خراسان که آیا چاپ قرآن در کشوری غیر اسلامی و توسط غیرمسلمانان به لحاظ شرعی اشکال دارد، می‌گوید: البته چون آن ها اصلا مسلمان نیستند در این زمینه احساس تکلیف نمی‌کنندکه بخواهند وضو بگیرند و… اما این که گفته می‌شود امکان تولید این قرآن ها توسط مسلمانان یا شیعیان چین هست، بسیار بعید است چون شیعیان این کشور در منطقه کوهستانی تبت زندگی می‌کنند در حالی که بیش تر فعالیت های اقتصادی چین در پکن و توسط غیرمسلمانان انجام می‌شود، ضمن این که چینی ها اهداف اقتصادی در این زمینه دارند نه اهداف فرهنگی. به همین دلیل به احتمال زیاد این اشکالات سهوی است و آن ها برای این که مشتریان خود را از دست ندهند این اشکالات را در آینده اصلاح خواهند کرد.
مسئول سازمان دارالقرآن کشور نیز در این زمینه می گوید: مراجع و علما باید در این زمینه اظهار نظر کنند ولی آن چه مهم است این که قرآن کتاب آسمانی و مقدس ماست و قطعا در مراحل چاپ و توزیع آن باید شئونات اسلامی و شرعی مراعات شود. به عنوان نمونه ما بدون وضو نمی توانیم به قرآن دست بزنیم، پس در چاپخانه های قرآن باید مراعات این مسئله شود. افرادی که با قرآن تماس پیدا می‌کنند باید طاهر و وضو داشته باشند که بعید به نظر می رسد در کشوری مثل چین این مسائل رعایت شود. ما به این نتیجه رسیده ایم که در آن کشور این شئونات رعایت نمی‌شود چون برای آن ها قرآن با بقیه کتاب ها فرقی ندارد.
تلاش برای پیشگیری از ورود قرآن های چینی
مهم ترین پرسشی که هم اکنون در زمینه قرآن های وارداتی مطرح است، این که مسئولان ذی ربط چه تصمیمی را در رابطه با ورود این قرآن ها اتخاذ خواهند کرد. مسئول دارالقرآن کشور در این زمینه می‌گوید: ما با وزارت ارشاد هماهنگی هایی را انجام داده ایم تا به ناشران کشور تذکر بدهند که سفارش چاپ قرآن را به چین ندهند و اگر هم قرآنی از این کشور وارد شد، حتما این قرآن ها در دفتر نظارت و چاپ و نشر قرآن، بررسی شود تا اگر اشکالی نداشت اجازه ورود آن را بدهیم اما من باز هم تاکید می‌کنم که ما اصل این کار را به دلایل مختلف به صلاح کشور نمی دانیم. به گفته قره شیخلو اقدامات جدی تاکنون در این زمینه انجام شده است تا از ورود قرآن های وارداتی پیشگیری شود. وی تاکید می‌کند: ما امیدواریم با اطلاع رسانی هایی که صورت می‌گیرد، نیازی به وضع قانون و استفاده از سازوکارهای قانونی پیدا نکنیم.
