انجیل برنابا

«انجیل برنابا» به یکی از شاگردان خاصّ عیسی مسیح(ع)‌ منسوب می‌شود و دربارۀ آن بحث‌های بسیاری صورت گرفته، که نارضایتی خود مسیحیان را نیز در پی داشته است؛ زیرا این انجیل با انجیل‌های چهارگانۀ دیگر فرق می‌کند. در این انجیل به ظهور اسلام و مهد آن اشاره شده و دعوی الوهیّت مسیح(ع) را ردّ می‌کند. این انجیل بر موضوع نجات مسیح(ع) از کشیده شدن به صلیب تأکید می‌کند؛ ‌ همان گونه که پولس را محکوم و بشارت او را ردّ می‌کند.

امّا مسیحیانی که در حقیقت یاران و پیروان پولس یهودی و نه عیسی مسیح(ع) به شمار می‌آیند، آنچه را در انجیل برنابا آمده است، رد می‌کنند و آن را کفر به شمار می‌آورند.
در کشورهای اسلامی، برخی از اندیشمندان مسلمان از جمله دکتر عبدالله عثمان برخلاف تلاش برخی از صلیبی‌ها برای تحریف قرآن و چاپ و توزیع نسخۀ تحریف شدۀ آن، پیشنهاد چاپ انجیل برنابا و توزیع آن را میان مسیحیان دادند.

امّا انجیل برنابا چیست؟

انجیل برنابا چیست؟ و آیا این انجیل در معرض جمع‌آوری از سوی مسیحیان قرار گرفته تا اثری از آن بر جای نماند؟
و چرا مسیحیان این انجیل را به مسلمانان نسبت می‌دهند و آن را غیر معتبر به شمار می‌آورند؟ و آیا دعوت به چاپ آن مسیحیان را آزرده خواهد ساخت؟
مسیح(ع)‌ هم خواندن و هم نوشتن می‌دانست؛ امّا به دستور و امر خداوند متعال اقدام به تدوین و نگارش انجیل نکرد و انجیل‌های کنونی صد سال پس از اینکه خداوند عزّوجلّ حضرت مسیح(ع) را نزد خویش و به آسمان‌ها برد، نگارش شدند که انجیل برنابا یکی از این انجیل‌هاست.
پس از عروج مسیح(ع)، رقابت میان پیروانش افزایش یافت؛ به‌گونه‌ای که برخی از ایشان، از جمله برنابا به لزوم پیروی از تعالیم و آموزه‌ها و اصول و مبادی مسیح(ع) بدون ایجاد هیچ تغییری در آن اعتقاد داشتند؛ در حالی که دیگران که در رأس آنها پولس قرار داشت، چشم‌پوشی و صرف نظر کردن از برخی از آن تعالیم و اصول و مبادی را برای نشر آیین جدید و مورد پسند و مقبول قرار دادن آن میان مللی که بر آنها تسلّط می‌یافتند، ‌شد؛ به ویژه یونانی‌ها و رومی‌ها، ترجیح می‌داد.
برای مثال در این باره می‌توان به این گفتۀ مسیح(ع) که مربوط به قوانین و انبیای عهد قدیم است، اشاره کرد:
من نیامده‌ام آیین پیشینیان را لغو کنم، بلکه آمده‌ام آنها را مورد اجرا بگزارم.۱
و این دقیقاً همان چیزی است که خداوند متعال از زبان مسیح(ع)‌ در آیۀ ۵۰ سورۀ آل عمران می‌آورد:
«وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاۀِ؛ و تصدیق کنندۀ تورات می‌باشم.»
و هنگامی‌که مردی از او دربارۀ چگونگی رسیدن به جاودانگی سؤال کرد، به او دستور داد، از اوامر عهد قدیم تبعیت کند.۲
امّا پولس به محض اینکه توانست جای پای خود را در میان حوّاریون مستحکم کند، اقدام به لغو آن قوانین نمود، آنجا که می‌گوید:
زیرا هرکه به مقتضای قوانین عمل کند، لعن و نفرین شده است.۳
و همچنین در جای دیگر می‌گوید:
ای کسانی‌که از قوانین تبعیّت می‌کنید، از رحمت خداوند محروم شوید.۴
با اینکه وقتی می‌خواست زنان را ساکت نماید، از قوانین حمایت نمود و گفت:
زنانتان را در کنیسه‌ها ساکت کنید؛ زیرا آنها حقّ سخن گفتن ندارند و به‌سان آنچه که قانون می‌گوید، باید اطاعت و فرمانبرداری نمایند.۶
این رقابت میان این دو طایفه برای قرن‌ها ادامه یافت و به کشته شدن بسیاری انجامید. در سال ۳۲۵م. یاران و پیروان پولس توانستند، بر مجمع کلیسایی منعقد در «نیزا» استیلا یابند و فوراً دستور سوزاندن انجیل‌های چهارگانۀ یونانی از جمله تنها انجیلی را که به زبان آرامی ـ زبان مسیح(ع) ـ نوشته شده بود، صادر کردند.
مجمع کلیسایی نیزا، بر عقیدۀ تثلیث که کاهن اسکندری اشکاسیوس ابداع کرده بود، به عنوان مهم‌ترین عقیدۀ آیین مسیحیّت تکیه کرد. همچنین روز تولّد مسیح(ع) را به ۲۵ دسامبر تغییر داد تا با روز تولد الهۀ خورشید، میترا، مطابقت داشته باشد و روز عبادت هفتگی را از شنبه به یکشنبه تغییر داد.
انجیل برنابا امروزه یکی از صحیح‌ترین انجیل‌ها به شمار می‌آید برنابا همراه و انیس مسیح(ع) بود؛ امّا در مقابل، دربارۀ پنج انجیل دیگر که از سوی کلیساهای مسیحی معتبر به شمار می‌آید، اکثر کارشناسان اتّفاق نظر دارند که نام مؤلّفان واقعی آنها ناشناخته است. این انجیل‌ها به دست پیروان قدّیس پولس نوشته شدند و برای کسب فهمیده می‌شود نام‌های معروف و مشهوری به آن اطلاق گردید.

معرفی برنابا، صاحب انجیل

نام واقعی برنابا، یوسف ژوزف بن لووی بن ابراهیم یهودی از نوادگان لووی، از «قبرس» است. وی مزرعه‌اش را فروخت و آن را به پای شاگردان مسیح(ع) ریخت.۵ او به تقوا و درستکاری شناخته می‌شد و «سفر اعمال» خود را «یوسفی که از جانب فرستادگان برنابا خوانده شد» نامید۶ و هنگامی‌که پولس ادّعا کرد، مسیح(ع) را دیده و به «اورشلیم» بازگشت تا به شاگردان نزدیک شود، برنابا مسئولیت معرفی او را به شاگردان بر عهده گرفت.۷
برنابا مبلّغی نیکوکار و صالح بود که وجودش مملوّ از ایمان به خدا بود، پس توانست جمع قابل توجّهی را به سوی ایمان به خداوند دعوت کند.۸ سپس به همراه شائول (پولس) یک سال کامل به «طرسوس» رفت (اعمال ۱۵/۲۹)، امّا پس از مشاجرۀ او با پولس نام برنابا از عهد جدید محو شد.
مورّخان یادآوری می‌کنند که وفات او به سال ۶۱ م.
در «قبرس» بوده است. بت‌پرستان او را سنگسار کردند و همین باعث مرگ او شد، پسر خواهرش، مرقس انجیلی نیز او را به خاک سپرد.

آیا انجیل برنابا در حال حاضر موجود است؟

منابع تاریخی به برنابا، انجیل، رساله و کتابی را نسبت می‌دهند که از مسافرت‌ها و آموزه‌های فرستادگان و پیامبران سخن می‌گوید. دانشمند آلمانی چندروف۱۰ به رسالۀ برنابا در دست‌نوشته‌های سینا دست یافت که به مقدّس به شمار آوردن این رساله برای مدّت‌ها اشاره می‌کرد.
امّا هیچ یک از رساله‌ها و کتاب‌هایش مقدّس به شمار نمی‌آید، اینجاست که باید گفت جای تعجّب دارد که رساله‌های پولس و «لوقا» که هیچ یک مسیح(ع) را ندیده‌اند، چگونه معتبر به شمار می‌آیند؛ در حالی که سخنان برنابا که در ایمان و درستی و مصاحبت و هم‌نشینی با مسیح(ع) بر آنها سبقت داشته، معتبر نیست!
در سال ۳۶۶ م. دستوری از پاپ دماسوس دربارۀ عدم مطالعۀ انجیل برنابا صادر شد، ‌ مجلس کلیسا‌های غربی نیز در سال ۳۸۲ م.
و پاپ انوسنت در سال ۴۶۵ م. و پاپ گلاسیوس اوّل در سال ۴۹۲ م.
مطالعۀ برخی از انجیل‌ها را تحریم کردند که انجیل برنابا نیز جزو این انجیل‌ها بود.

دست‌یابی به نسخه‌ای از انجیل برنابا

کلام انجیل برنابا برای قرن‌های طولانی محو شد، تا اینکه فرامینو، راهب ایتالیایی، در اواخر قرن شانزدهم میلادی بر نسخه‌ای از آن در کتابخانۀ «پاپ استکوس پنجم» در «واتیکان» دست یافت، که آن را مخفی نمود و با آن از واتیکان خارج شد و اسلام آورد و دیگر نامی از این نسخه برده نشد.
در سال ۱۷۰۹م. کریمر، یکی از مستشاران تزار «روسیه» به تنها نسخه‌ای دست یافت که امروزه از انجیل برنابا در دست است که در سال ۱۷۳۸ م. به «وین» منتقل شد، این نسخه در ۲۲۵ صفحه، ‌ در دو جلد و به زبان ایتالیایی نوشته شده است. در آغاز این قرن به دست استاد خلیل سعادت این انجیل به فارسی ترجمه شد. در مقدّمه، استاد سعادت توضیحاتی داده است که از آن برای شناخت و فهم اصول و مبادی این نسخه استفاده می‌کنیم. همچنین از وجود یک ترجمۀ اسپانیایی نام برده شده که تعدادی از شرق شناسان در اوایل قرن هجدهم میلادی آن را دست به دست می‌کردند و سرانجام به دست دکتر هوایت رسید که عنوان کرد، ‌این نسخه ترجمه‌ای است از نسخۀ ایتالیایی آن و مترجم اسپانیایی آن فردی مسلمان به نام مصطفی العرندی است که این نسخه را نیز دکتر هوایت از دست داد. بنابراین اینکه نویسندۀ تنها نسخۀ ایتالیایی و نویسندۀ انجیل چه کسی است؟ معلوم نیست.

پدید آورنده: مرکز بین المللی استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی

ماهنامه موعود شماره ۱۲۷

پی‌نوشت:
۱. متی ۱۷:۵.
۲. مرقس ۱۹:۱۰-۱۷.
۳. غلاتیان ۱۰:۳.
۴. غلاتیان ۴:۵.
۵. اعمال ۳۷-۳۶.
۶. اعمال ۴/۳۶.
۷. اعمال ۹/۲۷.
۸. اعمال ۱۱/۲۴-۲۲.
۹. اعمال ۱۵/۲۹.
۱۰. ۱۸۵۹ م.