معرفى دو کتاب در دفاع از اندیشه مهدویت

محمود مطهرى نیا

اشاره:
در چند سال گذشته به موازات گسترش اندیشه مهدویت و منجى گرایى در جهان، شبهه‏پراکنى و طرح اندیشه‏هاى سست و واهى با هدف خدشه‏دار ساختن تفکّر مهدویت و انتظار شیعى، رشد فزاینده‏اى داشته است و فرهنگسازان جهانى با بهره‏گیرى از آخرین پیشرفتهاى اطلاع‏رسانى (نظیر اینترنت) و با به کار گماردن برخى افراد بى‏مایه و شهرت‏طلب تلاش کرده‏اند که به هر نحو ممکن این تفکّر رهایى‏بخش را مورد حمله قرار دهند. در این میان نویسندگان و متفکران شیعه و اهل سنت نیز با درک ضرورت حضور قدرتمند در عرصه دفاع از اندیشه مهدویت تلاش وسیعى را آغاز کرده‏اند که درخور تقدیر است.
در این مقاله شما با دو مورد از آخرین کتابهایى که در ردّ شبهات مخالفان اندیشه مهدویت نگاشته شده‏اند، آشنا مى‏شوید:


۱. در انتظار ققنوس

(کاوشى در قلمرو موعودشناسى و مهدى‏باورى)
نویسنده: سید ثامر هاشم العمیدى
ترجمه و تحقیق: مهدى علیزاده
ناشر: قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى‏قدس سره،
تاریخ نشر: چاپ اول، ۱۳۷۹؛
تعداد صفحات: ۳۵۲ صفحه

محقق ارجمند سید ثامر هاشم العمیدى مسؤول مرکز تحقیقات ولى عصر، علیه‏السلام، دو کتاب در نقد و بررسى شبهات احمدالکاتب تألیف کرده است:
اول: »الامامه و المهدى فى تطور الفکر السیاسى الشیعى من الشورى الى ولایه الفقیه« که در این کتاب به نقد مستقیم و مطالعه اعتقادى سطر به سطر نوشته این فرد مى‏پردازد.
دوم: »المهدى المنتظر فى الفکر اسلامى« مؤلف این کتاب را به سفارش »مرکز الرساله« تألیف کرده که در قالب نخستین کتاب از »سلسله المعارف الاسلامیه« توسط مرکز مزبور انتشار یافت.
مؤلف بدون نام بردن از نویسنده و اثر مورد نظرش به شکل غیر مستقیم به نقد کلى سخنان وى در باب مهدویت مى‏پردازد و تنها در دو سه جا از کتاب (ابتدا و انتهاى مقدمه و انتهاى فصل آخر) با کنایه از وى یاد مى‏کند. این کتاب توسط آقاى مهدى علیزاده ترجمه و با افزودن پنج فصل جدید در قالب بخش دوم و برخى تعلیقات به فصول چهارگانه بخش اول که توسط مؤلف نگارش یافته بود با عنوان »در انتظار ققنوس« توسط مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (قم) براى اولین بار در تابستان سال جارى منتشر شد.
این کتاب که پس از ترجمه به چهار زبان زنده دنیا توسط مؤسسه بین‏المللى »الامام على، علیه‏السلام« به زبان فارسى ترجمه شد حاصل تحقیق و تتبع مؤلف در ۱۸۳ منبع و ۲۰۰ منبع توسط مترجم مى‏باشد و فصل چهارم کتاب از بخش اول حاصل کار مشترک مؤلف محترم و محقق گرامى دکتر عبدالجبّار شراره است.
بخشهاى افزوده شده توسط مترجم از این قرار است:
۱- مقدمه: که پس از بیان حقوق امام، علیه‏السلام، بر موالیان و وظیفه علماى دینى در عصر غیبت، در باب معرفى حضرت به معرفى رقم قابل توجهى از کتب نوشته شده درباره حضرت از شیعه و سنى در سه مقطع پیش و پس از تولد حضرت و سده اخیر و علاوه بر آن به بیان آمار کتب انتشار یافته بر حسب موضوع مى‏پردازد. پایان بخش مقدمه، معرفى کتاب و ترجمه آن مى‏باشد.
۲ – بخش دوم (مهدى‏باورى): که شامل یک مقدمه مختصر و هفت فصل با عناوین زیر است:
فصل اول: مهدى‏باورى و ضرورت تعمیق پیوندهاى عاطفى با امام زمان، علیه‏السلام (شامل تعریف ایمان و ایمان به غیب)؛
فصل دوم: مهدى باورى و امنیت روانى (شامل بعد حمایتى وجود حضرت و نقش ایشان در ایجاد امید براى زندگى)؛
فصل سوم: کالبد شکافى انتظار (شامل تعریف واژه انتظار و ریشه یابى دشواریهاى آن)؛
فصل چهارم: بعثت انبیا و انقلاب مهدى، علیه‏السلام، (شامل فلسفه بعثت انبیا و نقش حضرت با توجه به رسالت انبیا در مسأله نشر یکتاپرستى)؛
فصل پنجم: شیعه قافله سالار کاروان انتظار (بیان تأثیر ایمان به حضرت بر فرهنگ تشیع از دیدگاه مستشرقین)؛
فصل ششم: توطئه استکبار جهانى علیه مهدى باورى (که هدفش بیان دخالتهاى مستقیم و غیر مستقیم دشمنان در تحریک برخى از جاهلان جهت حمله به این مباحث با اشکال و طرق گوناگون است)؛
فصل هفتم: سرّ نهان در سپهر ادب که اشعار و غزلیاتى را که از علماى بزرگوارى نظیر امام خمینى ملامحسن فیض کاشانى، ملاهادى سبزوارى، مرحوم کمپانى، شیخ فضل‏الله نورى و مرحوم الهى قمشه‏اى، رحمهالله‏علیهم‏اجمعین، و آیت‏الله مکارم شیرازى، دامت‏برکاته، به عنوان حسن ختام کتاب آورده‏اند.
از جذابترین قسمتهاى بخش دوم فصل پنجم آن است که بیان مستشرقین درباره حضرت است که به قول مترجم محترم: »خوشتر آن باشد که سرّ دلبران گفته آید در حدیث دیگران«.
در آنجا از ماربین، محقق آلمانى، چنین نقل مى‏کنند:
… گویا فرد فرد شیعه، بدون استثناء شب که به بستر مى‏روند به امید ترقى و عالم‏گیرى مذهب و اقتدار خود، صبح از خواب بر مى‏خیزند. بر دانشمندان اجتماعى روشن است اگر چنین عقیده‏اى در میان فرد فرد ملتى گسترش یافته و رسوخ کند ناچار روزى اسباب طبیعى براى آنان فراهم خواهد آمد…
و از هانرى کربن اسلام‏شناس و شیعه پژوه مشهور فرانسوى اینچنین نقل مى‏کند:
’… آنچه تشیع درباره شخصیت دوازده امام براى خود تبیین کرده که نه »حلول« است که هبوط خداوند را در تاریخ تجربى در بردارد و نه عقاید »لا أدریه« که انسان را با عالمى که خداوند آن را ترک کرده است، مواجه مى‏سازد و نه وحدت بینى انتزاعى اسلام سنى. که بعد بى‏نهایتى میان خداوند و انسان به وجود مى‏آورد. وضع فعلى جهان ما را وادار مى‏کند که بار دیگر درباره صراط مستقیم بین »تشبیه« و »تعطیل« بیندیشیم.
’… اینجانب مفهوم امام غایب را با روح غربى خودم به گونه‏اى نو و بکر، احساس و درک مى‏کنم و چنین به تفکر و دلم الهام مى‏شود که رابطه حقیقى آن را با حیات معنوى بشر وابسته مى‏دانم….«

۲. شبهات و ردود
(الردّ على شبهات أحمد الکاتب حول إمامه أهل‏البیت، علیهم‏السلام، و وجود المهدى المنتظر، علیه‏السلام)، الحلقات ۱ – ۴.
نویسنده: السید سامى البدرى
ناشر: مؤلف
تاریخ نشر: چاپ سوم، ۱۴۲۱
تعداد صفحات: ۵۵۲ صفحه

محقق گرانقدر، استاد »سید سامى‏البدرى« بنیانگذار و رئیس مؤسسه »مجمع الذخائر الاسلامیه« یکى دیگر از دهها نویسنده و اسلام‏شناسى است که پس از انتشار کتاب احمدالکاتب در اولین فرصت به پاسخگویى شبهات وى پرداخت. کتاب »شبهات و ردود« که در چاپهاى قبل در چهار مجلّد مجزّا از همدیگر با عناوین:
۱- العقیده الاثنى عشریه،
۲- النص على علىّ، علیه‏السلام،
۳- امامه اهل‏البیت، علیهم‏السلام،
۴- ولاده و وجود الامام المهدى، علیه‏السلام
عرضه شده بود، با ویرایشى جدید و اضافه شدن یک فصل مقدماتى با عنوان »الإمامه اهل‏البیت، علیهم‏السلام، و نظام الحکم« در سومین چاپ براى استفاده علاقه‏مندان و اسلام پژوهان ارائه گردید. این کتاب که به زبان عربى نگارش یافته و از کوشش و زحمات محققانه نویسنده خویش خبر مى‏دهد؛ تحسین علماى بزرگوارى نظیر علامه عسکرى، آیت‏الله سیدکاظم حائرى و آیت‏الله شیخ مجتبى عراقى و نویسندگانى چون استاد حیدرالحلى (از سوئد) استاد خضیرعباس (از کانادا) دکتر سعید سامرائى و استاد مهدى حمودى (از انگلستان) و استاد سید ثامر هاشم العمیرى، استاد حمبل و دکتر عباس ترجمان و… را برانگیخته است.
جلد چهارم که پاسخ شبهات یکى از نویسندگان راجع به حضرت مهدى، علیه‏السلام، است حاوى موضوعاتى است نظیر آنچه در ذیل مى‏آید:
۱- عقیده اکثریت شیعیان پس از وفات امام حسن عسکرى، علیه‏السلام؛
۲- امامت پس از امام حسن و امام حسین، علیهماالسلام، در دو برادر جمع نخواهد شد؛
۳- روایات اهل بیت، علیهم‏السلام، درباره تشخیص هویت و ویژگیهاى حضرت مهدى، علیه‏السلام؛
۴- استدلال متکلمین شیعه در غیبت صغرى درباره وجود حضرت مهدى، علیه‏السلام؛
۵- ضرورتى که ایمان به مهدى موعود را و اینکه او همان فرزند امام حسن عسکرى، علیه‏السلام، است واجب مى‏کند؛
۶- علماى اهل سنت به ولادت حضرت مهدى، علیه‏السلام، اذعان کرده‏اند؛
۷- اشکالات درباره ولادت حضرت مهدى،
 

 ماهنامه موعود شماره۲۵

Check Also

استراتژی انتطار

معرفی کتاب استراتژی انتظار

امروزه استراتژی، هنر توزیع و به کارگیری همه عِده و عُده موجود برای نیل به …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *