آمریکا و اسراییل در صدد بودند تا طرح «خاورمیانهی جدید» را اجرا نمایند؛ اما بیداری اسلامی تمامی رویاهای واشنگتن و تل آویو را بر باد داد. به راستی آیا آنها از رویای خود برای تصرف خاورمیانه دست خواهند کشید؟
به گزارش برهان، حضور و نفوذ رژیم صهیونیستی در شمال عراق از مدتها قبل توسط برخی رسانههای صهیونیستی و غربی مطرح شده بود، اما در سطح رسمی نه دولت عراق و نه دولت اقلیم کردستان و نه مقامهای اسراییلی، موضعگیری شفافی نسبت به آن اتخاذ نکرده بودند. در مورد کم و کیف نفوذ و تأثیرگذاری اسراییل در عراق اظهارنظریهای متفاوتی ارایه شده است. به رغم آن که هیچکس در مورد نقشآفرینی صهیونیستها در عراق تردیدی ندارد، اما برخی تحلیلگران این نقش را بسیار پررنگتر از تصور رایج عموم تلقی میکنند.
برای مثال «آنتونیزینی» فرماندهی سابق ارتش آمریکا در این زمینه طی اظهارنظری در شبکهی آمریکایی «سی.بی.اس» چنین میگوید: «بدترین رازی که در واشنگتن وجوددارد، این است که نومحافظهکاران، جنگ برضد عراق را برای خدمت به اسراییل به راهانداختهاند.» اگرچه چنین سخنانی اغراق آمیز به نظر میرسد، اما حداقل گویای نقش به نسبت پر رنگ صهیونیستها در تحولات جدید عراق میباشد.
این در حالی است که یکی از برندگان جنگ برضد عراق، رژیم صهیونیستی بوده است و بی جهت نبود که اسراییل بیشترین اصرار را برای حمله به عراق توسط آمریکا و متحدانش نشــان میداد. اشغال عراق و سرنگونی رژیم بعث، از یک سو منبع تهدیدی به نام «صدام» را از سر راه اسراییل در منطقه برداشت و از سوی دیگر راه را برای اجرای طرحهای توسعه طلبانهی صهیونیسم در منطقه هموار ساخت.
نکتهی مهم آن است که آمریکا و رژیم صهیونیستی در قالب پروژههای بلند مدتی همچون «خاورمیانهی بزرگ»، در صدد ترسیم نقشهی سیاسی و ترتیبات امنیتی جدیدی برای منطقه هستند که اسراییل در آن محوریت اصلی را بر عهده دارد و در عین حال امنیت این رژیم که همواره مهمترین دغدغهی سران صهیونیستی بوده است، تحقق مییابد.
آمریکا و رژیم صهیونیستی در قالب پروژههای بلند مدتی همچون «خاورمیانهی بزرگ»، در صدد ترسیم نقشهی سیاسی و ترتیبات امنیتی جدیدی برای منطقه هستند.
نخستین افشاگری ها
حضور اسراییل در مناطق مختلف عراق به خصوص مناطق کردنشین در شمال، امری ملموس و قابل پیشبینی بود، اما به لحاظ رسانهای برای نخستین بار «سیمور هرش» روزنامه نگار معروف آمریکایی گزارش مفصلی از حضور و فعالیتهای عناصر امنیتی – اطلاعاتی اسراییل در شمال عراق منتشر ساخت. (سیمور هرش همان کسی است که نخستین بار رسوایی شکنجه در زندان ابوغریب را در روزنامهی نیویورکر افشا نمود.)
هرش در گزارش خود تصریح کرد، اسراییل حدود ۵ هزار نیرو در عراق تحت عناوین و پوششهای گوناگون مستقر نموده و به دنبال اهداف گوناگون خود در سرزمین «رافدین» (عراق کنونی) میباشد. براساس گزارش هرش که در نشریهی «نیویورکر» منتشر شد؛ اسراییل، از کردهای عراقی که تحت لوای فدرالیسم در عراق، به دنبال فراهم آوردن زمینهی استقلال خود هستند، حمایت میکند. به گفتهی هرش، سرویس جاسوسی اسراییل (موساد) مشغول اجرای عملیات محرمانه بین کردهای ایران و سوریه و همچنین آموزش کماندوهای کُرد و سازماندهی آنها به عنوان وزنهای در برابر پیکارجویان شیعه است.
اقدامهای اطلاعاتی ـ امنیتی
یکی از مقامهای اطلاعاتی سابق رژیم صهیونیستی به فعالیت عناصر موساد در شمال عراق موسوم به طرح (B) اعتراف کرده است. در قالب این طرح، دو مرکز جاسوسی اسراییل در پایگاههای شمال عراق به شنود و جاسوسی برضد ایران و سوریه میپردازد و عناصر کرد یهود نیز با آنها همکاری میکنند. پایگاه جاسوسی اسراییل در شمال شرق عراق که برضد ایران دست به فعالیت جاسوسی میزند، در عمق خاک عراق و رو به روی استان آذربایجان غربی ایران قرار دارد. این پایگاه در تجهیز اشرار منطقهی مرزی ایران نقش اساسی داشته و قاچاق مشروبات الکلی و سلاح تسهیلاتی برای اشرار فراهم میکند.
از دیگر اقدامهای اطلاعاتی ـ امنیتی که طی سالهای گذشته توسط اسراییل و در سایهی حمایت اشغالگران آمریکایی صورت گرفته، میتوان به این موارد، اشاره کرد: «ترور دانشمندان و دانشگاهیان عراق، ترور شخصیتهای برجستهی شیعه، ایجاد اختلاف میان قومیتها و طوایف عراق، کمک به نیروهای آمریکایی در بازجویی و شکنجهی زندانیان، اشاعهی فساد و فحشا در بین جوانان عراقی، تاراج صنایع مهم عراق، نفوذ در مراکز مهم دولتی عراق به ویژه وزارتخانههای کشور، خارجه، امور امنیتی، ارتباطات، دفاع و نفت و بازرگانی این کشور، توزیع مواد غذایی و دارویی که مردان عراقی را عقیم میکند، حمایت از روزنامه نگاران وابسته به غرب و صهیونیسم، غارت منابع و اشیای عتیقه و باستانی عراق و بازاریابی برای کالاهای اسراییلی.»
قراردادهای نظامی
در مرداد ماه گذشته، گزارشهایی مبنی بر فعالیتهای نظامی اسراییل در شمال عراق انتشار یافت. به موجب این گزارشها، رژیم اسراییل قصد دارد در راستای همکاری با حزب دموکراتیک کردستان عراق، تجهیزات نظامی جدید از جمله ۶ فروند هواپیمای بدون سرنشین در منطقهی شمال عراق مستقر کند. قرار است ۴ فروند هواپیمای بدون سرنشین در پایگاه هوایی منطقهی «خالدیه» در شمال شهر نفت خیز «کرکوک» و دو هواپیمای دیگر در فرودگاه شهر «موصل» مرکز استان «نینوای» عراق، مستقر شوند. از طرفی مأموران اطلاعاتی و مشاوران نظامی رژیم اسراییل با تجهیزات مخابراتی ویژه به شهر موصل اعزام شدهاند تا نیروهای امنیتی را در منطقهی کردستان عراق آموزش دهند.
گزارشها حاکی از آن است که «مسعود بارزانی» رییس دولت منطقهای کردستان عراق در قبال تحصیل شماری از دانشجویان این منطقه در دانشگاههای اسراییل، با این قرارداد نظامی موافقت کرده است. این در حالی است که بارزانی این تصمیم را بدون تأیید دولت مرکزی عراق در بغداد که هیچ رابطهی دیپلماتیکی با رژیم تلآویو ندارد، اتخاذ کرده است.
تاخت و تاز در عرصهی اقتصاد
در بعد اقتصادی یکی از مهمترین دستآوردهای اسراییل پس از جنگ عراق، گسترش فعالیتهای اقتصادی و بازرگانی و همچنین اجرای پروژههای مربوط به ساخت و ساز در شمال عراق بوده است که در این مورد میتوان به اجرای چندین پروژهی بزرگ در شهر «اربیل»، مرکز اقلیم کردستان عراق از جمله مرکز بازرگانی اربیل که با هزینهای معادل ۵۰۰ میلیون دلار به اجرا گذاشته شده است، اشاره نمود.
روزنامهی «هارتص» چاپ اسراییل نیز از فعالیت یک شرکت اسراییلی موسوم به «شرکت توسعهی کردستان عراق» که علامت اختصاری آن «KODO» است در این منطقه خبر داد و نوشت: «این شرکت انعقاد این معامله با عراق را به شکل سرّی و منظم تأمین کرده و مدیر فعلی این شرکت یک اسراییلی به نام «شلومی میشل» است که تابعیت آمریکایی دارد.»
کالاهای تولید شده در اسراییل پس از تغییر مارک در عراق به فروش می رسد تا حساسیت عراقیها را تحریک نکند و از راه اردن- ترکیه به شمال عراق فرستاده میشوند. پس از پایان جنگ عراق، مقامهای اسراییلی بارها در مورد نقشی که این کشور میتواند در بازسازی و ساخت عراق ایفا کند، صحبت کردهاند. افزون بر فعالیتهای اقتصادی، توسط اسراییل در کردستان عراق از جمله شهر اربیل و کرکوک فعالیتهایی که بیشتر به صورت خرید زمین و اراضی انجام میشود، در حال اجراست که این زمینها، سه برابر ارزش واقعی از مالکین آنها خریداری میگردند.
ترور دانشمندان و دانشگاهیان عراق، ترور شخصیتهای برجستهی شیعه، ایجاد اختلاف میان قومیتها و طوایف عراق، کمک به نیروهای آمریکایی در بازجویی و شکنجهی زندانیان، اشاعهی فساد و فحشا در بین جوانان عراقی، تاراج صنایع مهم عراق و … از جمله کارهای رژیم صهیونیستی در عراق است.
اهداف و انگیزهها
اما اهداف و انگیزههای اسراییل در عراق چیست و صهیونیستها با حضور اطلاعاتی و امنیتی و اقتصادی در این کشور چه میخواهند؟ در پاسخ به این پرسش میتوان به محورهای زیر اشاره نمود:
۱) اسراییل با توجه به نگرانیهایی که از جانب ایران و سوریه دارد، پس از جنگ عراق وارد یک معرکهی اطلاعاتی و امنیتی گسترده برضد این دو کشور شده است و طبعاً بهترین عرصه برای اقدام میدانی، شمال عراق است، به ویژه آن که کردها سابقهی همکاری و روابط دیرینه با صهیونیستها داشته و در حال حاضر نیز میتوانند در ابعاد مختلف به آنها کمک کنند. در این راستا آن گونه که سیمور هرش در گزارش خود آورده، عوامل موساد با همکاری کردها حتی به داخل خاک جمهوری اسلامی ایران نیز نفوذ کرده و هدف آنها جاسوسی و کسب اطلاعات از تأسیسات هستهای ایران بوده است.
۲) صحنهی داخلی عراق و تحولات فزآیندهی این کشور باعث گردیده است که اسراییل از نزدیک در این عرصه حضور یافته و در راستای منافع و اهداف خود دست به اقدامهایی بزند. از جملهی این اقدامها، آموزش یگانهای کماندویی کردها بوده است که طبق اظهار برخی مقامهای امنیتی، هدف از این کار، ایجاد توازن در برابر شبه نظامیان شیعه در عراق میباشد.
از دیگر اقدامهای میدانی، استفاده از تجارب نیروهای امنیتی و نظامی اسراییل توسط آمریکا به ویژه در جنگ شهری بوده است و یک نمونهی آن در درگیریهای «نجف اشرف» در سال ۱۳۸۳ه.ش. کاملاً محسوس بود. توطئهی خطرناک دیگری که عوامل موساد در عراق دنبال میکنند، ایجاد فتنه و درگیریهای طائفهای میباشد تا طبق مثل معروف (فرّق تسد) به پیشبرد اهداف خود و آمریکا در این سرزمین کمک کنند. حمله به مراکز و مساجد شیعه و سنی، هجوم به کلیساها، ترور شخصیتهای طوائف مختلف به خصوص شیعه از جمله اقدامهای خبیثی است که موساد با کمک «سی.آی.ای» و به کارگیری عناصر مزدوری چون وهابیهای تندرو، در مقاطع مختلف آن را هدایت کردهاند.
۳) شرکتهای تجاری و اقتصادی صهیونیستی که پای خود را به عراق گشودهاند، در زمینههای مختلف به ویژه پروژههای نفتی فعال شدهاند. اسراییل که نیازمند منابع انرژی است از دیرباز به نفت عراق نظر داشته است و حتی ادعای احیای خط لولهی موصل ـ حیفا را مطرح ساخته است. این شبکه از زمان حاکمیت انگلیس بر فلسطین تا سال ۱۹۴۸م. مورد بهرهبرداری بوده و حوزهی نفتی شمال عراق را به فلسطین متصل میکرده و پس از آن متوقف شده است.
۴) تقویت زمینههای استقلال کردستان عراق از دیگر انگیزههای نفوذ اسراییل در عراق است. کردستان عراق از مستعدترین و در عین حال پراهمیتترین مناطق برای حضور و بهرهبرداری اسراییلیها در منطقهی خاورمیانه است. البته این بهرهبرداری صرفاً به حوزهی اقتصادی محدود نمیشود و چه بسا امکان بهرهبرداریهای سیاسی اسراییلیها از استقلال کردستان بیشتر باشد. بهلحاظ اقتصادی افزون بر مسألهی نفت، عوامل دیگری چون بازار به نسبت گستردهی کردستان میتواند فرصتهای اقتصادی کمنظیری را نصیب اسراییلیها نماید.
اما به لحاظ سیاسی استقلال کردستان از یک سو این ظرفیت را دارد که عامل مشروعیت بخش به جایگاه سیاسی اسراییل شود و از سوی دیگر بهعنوان اهرم فشار برضد کشورهایی چون ایران، ترکیه و سوریه عمل نماید. به همین دلیل مشروعیتبخشی به استقلال کردستان برای اسراییل از اهمیت ویژهای برخوردار است. اگر چه در شرایط فعلی، سیاست کلی کردهای عراق استقلال سرزمینی نیست، اما بسیاری از نخبگان و مردم کردستان شرایط جدید را فرصت مناسبی برای اجرای پروژهی استقلال کردستان و تحقق رویای «کردستان بزرگ» میبینند.
۵) موضوع اسکان فلسطینیان در عراق نیز از دیگر طرحهایی است که اسراییل در صدد تحقق آن میباشد. رژیم صهیونیستی پس از اشغال عراق این طرح را به آمریکا ارایه داد، اما کاخ سفید به دلایل مشکلات عدیدهای که در عراق با آن مواجه بود، اهتمام زیادی به این طرح نشان نداد. با این حال رژیم صهیونیستی در صدد اجرای آن در فرصت مناسب میباشد. این طرح خطرناک ناظر به بر هم زدن ترکیب جمعیتی در اراضی اشغالی و کوچاندن تعداد زیادی از فلسطینیان به عراق است و حتی شامل آوارگان فلسطینی ساکن در کشورهای عربی نیز میشود. به عبارت دیگر، اسراییل با توجه به ایجاد عراقی جدید در اندیشهی تجدید طرح ترانسفر است تا از فشارهای داخلی برخاسته از رشد جمعیتی فلسطینیان و نیز دغدغههای امنیتی خود بکاهد. حتی یهودیان اسراییلی اقدام به خرید برخی اراضی در شمال عراق نمودند تا طرح اولیهی اسکان ۱۵۰ هزار فلسطینی را آغاز کنند که البته این امر با هوشیاری مردم و فتاوای مرجعیت متوقف شد.
۶) رژیم صهیونیستی با توجه به دیدگاههای خاص ایدئولوژیک اهتمام خاصی به یهودیانی که در کانونهای جغرافیایی مختلف پراکنده هستند، نشان میدهد و در صدد احقاق حقوق و جذب آنها به فلسطین اشغالی میباشد. در شمال عراق یهودیانی زندگی میکردهاند که به زعم اسراییل حقوق آنان پایمال شده است، از این رو صهیونیستها به جمعآوری اسناد و اطلاعاتی از این یهودیان پرداخته و قصد دارند بر اساس آن اموال و املاکی را به دست آورند. خرید زمین در شمال عراق در این راستا ارزیابی میشود.
سخن آخر
با توجه به موارد یاد شده، میتوان گفت اسراییل در ساختار جدید عراق اهداف دراز مدت و خطرناکی را در ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و حتی فرهنگی دنبال میکند که این مهم مستلزم هوشیاری عراقیها و واکنش مناسب نظام سیاسـی ایـن کشور میباشد. در این میان کردستان به دلایل خاص تاریخی و سیاسی بیشتر جولانگاه حضور و نفوذ رژیم صهیونیستی قرار گرفته و با توجه به ظرفیتهای مهم اقلیم کردستان در ابعاد مختلف، عراقیها باید نسبت به این امر حساسیت و اهتمام بیشتری از خود نشان دهند. البته مردم عراق و نیز عموم کردها نسبت به رژیم صهیونیستی به هیچ وجه دید مثبتی ندارند و طبق یکی از نظرسنجیهایی که به تازگی در عراق انجام شد، اسراییل دشمن شمارهی یک عراقیها معرفی شده است.
دولت عراق نیز که یک دولت مردمی و به ویژه مورد حمایت خاص شیعیان میباشد، با توجه به مواضع و عملکرد آن، بعید است به دام توطئههای صهیونیستی بیفتد. از این رو میتوان گفت اسراییل در عراق با چالشهای بسیاری مواجه خواهد شد، به خصوص آن که هم پیمان آن یعنی ایالات متحدهی آمریکا بدون هیچ دستآوردی در حال ترک این کشور است و مهمتر آن که کشور مقتدری مانند جمهوری اسلامی ایران ـ که بیشترین خطوط مرزی را با عراق دارد ـ مانعی بر سر راه پروژههای توسعه طلبانهی صهیونیستها در عراق و منطقه خواهد بود.