آیا فوتبال یک مذهب سکولار است؟

در کتابی که در برزیل منتشر شده، دانشگاهیان به بررسی این پرسش پرداخته‌اند که “آیا فوتبال یک مذهب سکولار است؟”

به گزارش مشرق، برخی بر این باورند که ورزش و به خصوص فوتبال را باید مذهبی سکولار نامید که دارای معنویت، قوانین و قهرمان های خاص خود است. این موضوع در کشوری مانند برزیل نمود بیشتری دارد. همین هم موجب شد تا گروهی از دانشگاهیان به بررسی این موضوع بپردازند که چرا فوتبال به رقیبی برای کلیساها و مسیحیت تبدیل شده است.
پروفسور ریکاردو دوسانتوس و فرانسیسکو تیکسرا از دانشگاه ایالتی ریودوژانیرو نویسندگان این کتاب هستند؛ “فوتبال و سیاست: پایه گذاری هویت ملی”. موضوع کتاب این است که فوتبال شبیه ادیان سکولار است که این روزها در جهان ترویج می‌شود. در انتشار این کتاب، چهارده استاد دانشگاه برزیلی مشارکت داشته‌اند.
در پی اتفاقات جام جهانی آلمان و ناکامی تیم ملی فوتبال برزیل، این دو استاد دانشگاه شاهد ضربه خوردن هویت ملی مردم بودند. همین باعث شد تا به این موضوع بپردازند که این مولفه، چه اثرگذاری در وحدت و نزدیکی برزیلی ها دارد که در تمام دوران جام جهانی حضور فعالی داشته‌اند.
شاید بتوان خلاصه این تحقیق را در یک جمله دسائو لئوپولدو، عضو موسسه مطالعات انسانی دانشگاه واله دلریو دولو سینوس یافت که “ما هویت ملی خود را بر پایه فوتبال قرار داده ایم.”
پس از تحولات سال ۱۸۸۹ در جمهوری برزیل، ورزش مهم ترین عامل در وحدت سیاه، فقیر و تبعات مختلف مردم بوده است. در حقیقت، موسسات اجتماعی در برزیل تبدیل به تیم های خیابانی، باشگاه ها و مدارس ورزشی شد که این نقش راحتی تیم ملی فوتبال هم عهده دار شده است.
تا اینکه پژوهشگران کتاب به این پرسش می رسند که “به راستی، فوتبال در انتخابات به پیروزی رسیده یا به تحولات اجتماعی کمک کرده است”. پرسشی که هیچگونه شواهد تاریخی درباره آن یافت نمی‌شود تا بتوان پاسخ دقیقی را یافت.
به هر حال، نویسندگان به این نتیجه می رسند دولت های گتولیو وارگاس در سال های ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۵و ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴ نقش ویژه ای در موثرسازی نقش ورزش و فوتبال در وضعیت اجتماعی- سیاسی این کشور داشته‌اند.
رئیس جمهور وارگاس از ورزش به عنوان ابزاری برای ایجاد هویت ملی بهره می‌برده است. نکته ای که در دولت آدولف هیتلر نیز دیده می‌شد که از آموزش جسمانی مطلوب به عنوان معرف نسل آریایی یاد می‌کرده است.
آنها در پایان به بررسی جام جهانی به عنوان ابزاری برای جهانی شدن یاد کرده است. آنها اشاره داشته‌اند که فوتبال موثر در این مولفه نیز بوده و در برزیل، نقشی به مراتب ویژه تر داشته است.
مشرق در آینده، بخش هایی از این کتاب را منتشر خواهد کرد.