موعود پایگاه اینترنتی موعود
اما این خبر چه بود؟ رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت طی گفتوگویی به صورت رسمی نسبت به ضایعات و عوارض شدید استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف (لامپ‌های فلورسنت فشرده یا CFL) هشدار داد و از احتمال نشت “اشعه ماورای بنفش” و بخار جیوه از این نوع لامپ اعلام خطر کرد و گفت: «در فرآیند تولید نور در لامپ‌های کم مصرف، ۲ خطر مهم وجود دارد اول اینکه به هر علت از جمله کیفیت پایین لامپ، اندود نشدن کامل سطح لامپ با پودر فلورسنت یا هر دلیل دیگری، اشعه ماورا بنفش از لامپ نشت کند که بسیار خطرناک است و بیماری‌های پوستی و چشمی را برای افراد به دنبال دارد و تهدید دیگر مهم این لامپ‌ها استفاده از بخار جیوه است، جیوه یک فلز سنگین خطرناک است که نشت آن در محیط موجب بروز بیماری‌های عصبی می‌شود.»
بله؛ لامپ‌های کم‌مصرفی که در حدود ۱۰ سال است استفاده و جایگزینی آن با سایر انواع لامپ‌ها از سوی مراجع رسمی توسط نهاد‌های دولتی و از طرق مختلف ترویج و توصیه می‌شود و حتی دولت برای تشویق مردم به استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف توسط اقشار مختلف مردم، یارانه نیز درنظر گرفته و این نوع از لامپ‌ها با قیمتی پایین‌تر از قیمت تمام‌شده در اختیار مردم قرار می‌گیرد، عوارض مختلف جسمی و عصبی در پی دارد و در نهایت می‌تواند منجر به ایجاد سرطان در انسان شود.
اما امروز و پس از گذشت سال‌ها از مصرف گسترده این نوع از لامپ‌ها و جاگزینی کامل آن از سوی خانوار‌های ایرانی، به‌صورت رسمی آن هم از سوی وزارت بهداشت، اخبار تایید نشده پراکنده مبنی بر سرطان‌زا بودن این لامپ‌ها و سایر زیان‌های عمیق فیزیکی و عصبی ناشی از استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف بر بدن انسان مورد تایید قرار گرفته است.
رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در خبر مورد اشاره درباره چرایی سرطان‌زا بودن لامپ‌های کم‌مصرف با تاکید بر این نکته که این لامپ‌ها می‌توانند به علت “نشت اشعه ماورا بنفش” بیماری پوستی و چشمی‌به وجود آورند تاکید دارد که بخار جیوه آن نیز می‌تواند موجب بروز بیماری‌های عصبی و عوارض شدید جسمی شود.
حال باید از مسئولان محترم دولتی و وزات بهداشت پرسید آیا موضوع سرطان‌زا بودن استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف و سایر مخاطرات جبران‌ناپذیر آن به تازگی از سوی این مسئولان محترم کشف و به اثبات رسیده که حالا و پس از یک دهه اصرار بر مصرف این لامپ‌ها و تحریک مردم به استفاده از آن باید نسبت عواقب خطرناک استفاده از آن هشدار داد؟!
آیا مدت زمان ۱۰ سال برای اثرگذاری کامل و زیان‌بار لامپ‌های کم‌مصرف بر تمام اعضای خانوار‌هایی که به توصیه خردمندانه مسئولان فهیم دولتی از این نوع لامپ‌ها استفاده می‌کردند، زمان کمی است یا در طول این مدت، استفاده از این نوع لامپ‌ها هیچ اثر سوئی بر سلامت جسمی و روحی مردم این دیار نداشته است؟!
آیا صرفا می‌توان با توجیهات به ظاهر اقتصادی به صورت رسمی مروج کالاها و محصولاتی شد که جان و سلامت مردم را به مخاطره می اندازد و حتی برای تثبیت و تحریک هرچه بیشتر مردم به استفاده از این محصولان، یارانه نیز اختصاص داد که البته اگر هزینه‌هایی که در درازمدت برای درمان و سایر پیامدهای سوء استفاده از این نوع لامپ‌ها به مردم و کشور تحمیل می‌شود درنظر گرفته شود، چنین تصمیماتی حتی از جنبه اقتصادی نیز نمی‌تواند به‌صرفه و معقول باشد.
آیا نباید پیش از جایگزینی گسترده و ترویج استفاده از یک کالا، کار کارشناسی مختصری در خصوص جنبه‌های مختلف آن از حیث برخورداری از حداقل استاندارهای لازم برای سلامتی انسان صورت می‌گرفت؟
دیگر اینکه در طول سالیان اخیر بسیاری از کارشناسان امر در مراکز مختلف پژوهشی و تحقیقاتی آزاد و غیردولتی نسبت به عوارض و پیامدهای خطرناک استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف هشدار داده بودند اما متولیان امر در وزارت بهداشت و سایر دستگاه‌های مرتبط نه تنها هیچ اقدامی‌برای جلوگیری از تولید و مصرف لامپ‌های کم‌مصرف در سطح کشور به عمل نیاوردند بلکه حتی از تایید رسمی عوارض آن نیز طفره رفتند.
اما حداقل انتظاری که در شرایط امروز از مسئولان دولتی به‌ویژ در وزارت بهداشت و وزارت صنایع وجود دارد این است که سریعا کالا و محصولات جایگزین مناسبی را برای لامپ‌های کم‌مصرف فعلی (لامپ‌های فلورسنت فشرده یا CFL) انتخاب و معرفی کنند که البته چند سالی است تکنولوژی‌های جایگزین مناسبی نیز برای این لامپ‌ها وارد بازار‌های جهانی و داخلی شده که از جمله می‌توان به لامپ‌های LED و LMD اشاره داشت که این نوع از لامپ‌ها در عین حالی که مصرف آنها از لامپ‌های کم‌مصرف فعلی نیز پایین‌تر(مصرفی پایین‌تر از ۴ وات) است هیچ یک از عوارض و آثار سوء استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف را نیز ندارند و البته انواع جدید این لامپ‌ها از نوردهی بسیار بالاتری نیز برخوردار است.
همچنین این مسئله باید سریعا در دستور کار هیئت دولت و وزارتخانه‌های مرتبط قرار گیرد و به‌صورت رسمی جلوی تولید و ورادات لامپ‌های کم‌مصرف گرفته شود و از سوی دیگر اطلاع‌رسانی صریح و شفافی به مردم از سوی متولیان و مسئولان امر درخصوص عوارض خطرناک استفاده از این لامپ‌ها صورت گیرد و هیچ کتمان‌کاری درباره اثرات خطرناک استفاده از آن انجام نشود.
در پایان باید بر این نکته تاکید داشت که سرعت عمل و اهتمام جدی مسئولان امر در این خصوص شاید بتواند اندکی از عواقب و پیامدهای سوء این طرح غلط که مبدع و مروج آن خود دولت‌های حاکم (در طول یک دهه گذشته) بوده‌اند را جبران کند و پاسخی حداقلی به مطالبات و افکار عمومی جامعه باشد.
“جابر سعادتی صدر”
