موعود پایگاه اینترنتی موعود
نام کتاب: «مهدى موعود»
مهدى موعود، عجل الله تعالى فرجه،
مؤلف:
علامه ملا محمد باقر مجلسى رحمه الله
ترجمه:
حسن بن محمد ولى ارومیه اى رحمه الله
تحقیق:
واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران
ناشر:
انتشارات مسجد مقدس جمکران
نوبت چاپ:
اول، (پاییز ۱۳۷۶، پانزدهم شعبان ۱۴۱۸)
تیراژ: ۲۵۰۰
قیمت دوره: ۴۸۰۰
در لابه لاى مجموعه معارف ومسائل اسلامى بعضى از بخشها به لحاظ اهمیت خاصى که دارد همواره مورد توجه‌اندیشمندان واقع گشته ودر نتیجه رسالات و کتابهاى زیادى باهدف تبیین و پاسخ به شبهات وپرسشها در آن زمینه به نگارش درآمده است. بدون اغراق این قبیل ازآثار امروزه جزء بهترین و نابترین منابعى هستند که اهل تحقیق مى توانند با استفاده از آنها به نیازهاى علمى و اعتقادى جامعه اسلامى مناسبترین پاسخ را ارایه دهند.
یکى از این عرصه ها معارف مربوط به امام زمان، علیه السلام، است، که آثار گرانقدرى در این زمینه از علماى بزرگ اسلام اعم از شیعه وسنى به جاى مانده است که هر یک ازآنها در نوع خود بسیار ارزشمندند بااین همه بعضى از آنها از اهمیت بیشترى برخوردارند.
یکى از این آثار جلد سیزدهم ازمجموعه ۲۵ جلدى بحارالانوار (چاپ سنگى) است (۶) که در ضمن سى وشش باب به تبیین معارف امام زمان،عجل الله تعالى فرجه، مى پردازد ومهمترین ویژگى این اثر آن است که مشتمل بر هزار و سیصد روایت ازاهل بیت عصمت، علیهم السلام، مى باشد. به عبارت دیگر مجموعه مطالب آن با استناد به سخنان پیامبراکرم، صلى الله علیه وآله وسلم، و ائمه اطهار، علیهم السلام، تنظیم و تدوین شده است، لذا مى توان آن را جزء قابل اعتمادترین آثار در موضوع مزبوربه حساب آورد. از آنجا که این اثرمهم در اصل به زبان عربى نگارش یافته است، استفاده از آن براى اغلب افراد مشکل و یا حتى غیر ممکن است.
این امر موجب شده است که بعضى از علما در صدد برآیند تا آن رابه فارسى ترجمه کنند از جمله آنهاکتابى است تحت عنوان «مهدى موعود» که توسط یکى از علماى قرن سیزدهم به نام میرزا محمدحسن ارومیه اى ترجمه شده است. وى درمقدمه ترجمه خود در زمینه هدف وانگیزه ترجمه این کتاب مى نویسند:«اینکه مجلد ثالث عشر بحارالانوار ازمابین کتب محتویه بر اخبار و آثارائمه اطهار، علیهم السلام، به سبب اشتمالش بر مطالب مهمه علیه(صلوات الله، علیهم) منفرد ممتازاست، حتى از کثرت ملاحت دوشیزگان مضامین آن عشاق قلوب به صداشتیاق به سوى آنها در مد اعناق بوده بلکه عود دلها در مجمره آرزوى شاهد مقاصد آن مى سوخت و پروانه خاطرها در پاى شمع تمناى وصال عراسیش جان مى باخت لیکن به جهت غموض عبارات و عربیت کلماتش دست تمناى وامق افکار اکثر مردم به دامن وصال عذراى وى نمى رسید ودیده مجنون اوهامشان به مشاهده جمال لیلاى آن فایز نمى گردد… لهذا درعهد دولت…. به حسب الاشاره خلعت عربیت را از بر و دوش غوانى معانى آن خلع به لغت فارس نقل نمودم به طرزى که تطابق مضامین ترجمه را بااصل کتاب در جمیع ابواب مرعى ومنظور داشتم… این کتاب بار اول درعهد قاجار و سپس در سال ۱۳۲۹ ق.در تهران به چاپ رسید و چاپ اخیرآن به همت واحد تحقیقات مسجدمقدس جمکران در پانزدهم شعبان ۱۴۱۸ ق. در دو جلد و ۱۴۴۸ صفحه انجام گرفته است.
در بخشى از مقدمه واحدتحقیقات در تبیین بخشى ازویژگیهاى این چاپ آمده است:
در چاپ حاضر علاوه بر دقتهاى لازم در امور ویراستارى و تنظیم ابواب، کوشش شده است نقیصه اى که در اصل کتاب شریف بحارالانوارو نیز ترجمه هاى دیگر… به نظرمى رسید برطرف شده و با تطبیق متن احادیث با کتابهاى مصدر و ذکرنشانى دقیق هر حدیث در آن کتاب راه تحقیق بیشتر در منابع و مصادراصلى بحارالانوار بر پویندگان هموار گردد.
در جلد اول این کتاب که مشتمل برهفتصد و نود و دو صفحه است بیست و نه باب به شرح ذیل به چشم مى خورد.
باب اول: ولادت با سعادت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، و احوال مادرش;
باب دوم: بیان نامها و لقبها وکنیه هاى حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه;
باب سوم: نهى از به زبان آوردن نام حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه;
باب چهارم: صفات حضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه، وعلامات و نسب او;
باب پنجم: آیاتى که به قیام حضرت قائم، عجل الله تعالى فرجه، تاویل شده است;
باب ششم: نصوصى که ازخداوند و اباى کرام حضرت قائم،عجل الله تعالى فرجه، در خصوص آن حضرت وارد شده است; لازم به تذکراست که مجموعه مطالب این باب دربیست و پنج بخش تنظیم و ارائه شده است.
باب هفتم: اخبارى که ازامیرالمؤمنین، علیه السلام، درخصوص قائم، علیه السلام، واردشده است;
باب هشتم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، از امام حسن وامام حسین، علیهماالسلام، وارد شده است;
باب نهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه، از على بن الحسین، علیه السلام، واردشده است;
باب دهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه، از امام باقر، علیه السلام، وارد شده است;
باب یازدهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، از امام صادق، علیه السلام، وارد شده است;
باب دوازدهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، از امام کاظم، علیه السلام، وارد شده است;
باب سیزدهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، از امام رضا، علیه السلام، وارد شده است;
باب چهاردهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، از امام محمدتقى، علیه السلام، وارد شده است;
باب پانزدهم: اخبارى که درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، از امام هادى وامام عسکرى، علیهماالسلام، واردشده است.
باب شانزدهم: اخبارى که از اهل کهانت درخصوص حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، وارد گردیده است;
باب هفدهم: ادله اى که شیخ طوسى، رضوان الله تعالى علیه، دراثبات غیبت آن حضرت در کتاب غیبت ذکر نموده;
باب هیجدهم: اخبارى ک دلالت دارد بر وجود سنن و شیوه انبیاء درحضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه، و استدلال بر غیبت او;
باب نوزدهم: اخبار معمرین براى رفع استبعاد مخالفین طول غیبت قائم، علیه السلام;
باب بیستم: معجزاتى که ازحضرت مهدى، علیه السلام، ظاهرگردیده و بعضى از احوال او وسفرایش;
باب بیست و یکم: احوال سفرایى که در زمان غیبت صغرى بین شیعیان و حضرت قائم، علیه السلام، واسطه بودند;
باب بیست و دوم: احوال کسانى که به دروغ ادعاى سفارت حضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه، رانمودند;
باب بیست و سوم: ذکر احوال کسانى که حضرت مهدى،عجل الله تعالى فرجه، را دیده اند;
باب بیست و چهارم: خبر سعدبن عبدالله و دیدن او حضرت قائم، علیه السلام، را و پرسیدن مسائل خودرا از آن حضرت;
باب بیست و پنجم: بیان علت غیبت حضرت مهدى و کیفیت بهره مند شدن مردم از او در زمان غیبت آن حضرت;
باب بیست و ششم: بیان امتحان شیعه در ایام غیبت و نهى از تعیین وقت ظهور وقوع بداء و درخصوص وقت آن;
باب بیست و هفتم: بیان فضیلت وثواب انتظار فرج و مدح شیعیان درزمان غیبت و آنچه که انجام آنها دراین زمان سزاوار است;
باب بیست و هشتم: بیان کسانى که در غیبت کبرى ادعاى دیدن آن حضرت را کرده اند و اینکه آن حضرت به بیان خلایق مى آید وایشان را مى بینند;
باب نادر: در احوال کسانى که آن حضرت را در ایام غیبت کبرى نزدیک به زمان ما دیده اند;
در پایان هم فهرست آیات به طورتفصیلى ارایه شده است.
در جلد دوم که مشتمل بر ششصدو پنج صفحه است تعدادهفت باب به شرح زیر آمده است:
باب بیست و نهم: علامات ظهورحضرت مهدى، علیه السلام، خروج سفیانى و دجال…
باب سى ام: بیان ظهور حضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه، و آنچه بر خروج او دلالت مى کند و…;
باب سى و یکم: بیان سیرت وکیفیت رفتار و اخلاق و عدد اصحاب حضرت مهدى، عجل الله تعالى فرجه;
باب سى و دوم: بیان چیزهایى که بنا بر روایت مفضل بن عمر در ایام ظهور آن حضرت شدنى است;
باب سى و سه: در بیان رجعت ائمه اطهار، علیهم السلام;
باب سى و چهارم: ذکر خلفاى حضرت مهدى، علیه السلام، و اولاداو و احوالى که بعد از آن حضرت واقع مى شود;
باب سى و پنجم: توقیعاتى که ازطرف آن حضرت صادر شده است.
آخرین صفحات این جلد هم به فهرست آیات اختصاص دارد.
پى نوشتها:
۱. این مجلد از بحارالانوار در چاپهاى جدیدشامل جلدهاى ۵۱ و ۵۲ و ۵۳ از مجموعه ۱۱۰ جلدى مى باشد.
۲. مهدى موعود، ص ۱۹ – ۲۰.
۳. همان، ص ۱۸.
مجله موعود شماره ۱۷
