موعود پایگاه اینترنتی موعود
بعد از انجام مراسم عمره، زائران خانه خدا به سمت مراسم حج راه می‌یابند. مرحله اول این مراسم وقوف در عرفات است که از نیمه روز نهم ذی الحجه یعنی روز عرفه، روزی بسیار با فضیلت است، تا غروب آفتاب در آنجا توقف می‌نمایند. سپس از آنجا به سوی مشعر الحرام حرکت می‌کنند.
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: “هنگامی که حاجی وارد مکه می‌شود، خدا دو فرشته محافظ بر وی می‌گمارد که از طواف و نماز طواف و سعی وی محافظت کنند. زمانی که به عرفات می‌رود و در آنجا وقوف می‌کند، این دو فرشته به وی می‌گویند: «نسبت به گذشته‌ات نگران نباش، بخشیده شد. اما مواظب اعمال و کردار آینده‌ات باش».
همچنین در یک حدیث دیگر، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: “خداوند یک دری در آسمان دنیا گشوده که درب رحمت و توبه و نیازها و مهربانی و نیکی و سخاوت و بخشندگی و عفو نامیده شده است. هیچ کس به عرفات نمی‌آید مگر آنکه همه ابواب به او نصیب شود و هرکس در این زمان در عرفات جمع می‌آید، مستحق این صفات خواهد شد”.
از جمله اسرار توقف در عرفات، آگاهی و آشنایی انسان با معارف و آموزه‌های دینی و درک از اسرار الهی در نظام آفرینش است. انسان باید بداند که خداوند به همه نیازهایش آگاه است و توانایی برآورده کردن آنها را دارد. باید خود را به خداوند سپرده و فقط او را اطاعت کند، زیرا طاعت از او سرمایه و وسیله‌ی همه نیازهاست.
بر این اساس، امام سجاد علیه السلام درباره نیازمندی که در روز عرفه گدایی می‌کرد، فرمود: “وای بر تو! آیا در چنین روزی دست نیاز را به سوی غیر خدا دراز می‌کنی؟ در چنین روزی، برای کودکانی که در رحم هستند، امید سعادت می‌روند”. در این روز، کسی که از غیر خدا درخواست می‌کند، زیان می‌کند.
حاجی باید به این نکته برسد که خدای سبحان به صورت آشکار و پنهان، قلب او و رمزهای آن را، حتی آنچه که برای خودش نیز روشن نیست و در زوایای روحش جاری می‌شود، می‌داند. اگر او بداند که قلبش در حضور حق است، خود را از گناهان ظاهری و باطنی دور نگه می‌دارد و دل را از خاطرات آلوده پاک می‌کند.
در غروب عرفه، خدای متعال از طریق اهل عرفه و زائران خانه خود با فرشتگان مباهات می‌کند. اینکه عزت و فخر انسان در این است که بنده و پروردگار خدا باشد، اسرار حج به صورت واقعی در سرزمین عرفان و منا ظهور می‌کنند و خدای سبحان در مقام تجلّی به آنها فخر میورزد.
پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: “خداوند بر اهل عرفات نعمتی عطا کرده است و با این نعمت، از آسمانیان فخر میورزد و می‌فرماید: ‘ای فرشتگان من! به بندگانم نظر کنید، آنها ژولیده و غبارآلود از هر راهی آمده‌اند. شما را گواهی می‌دهم که دعاهایشان را مستجاب کرده و خواسته‌هایشان را برآورده ساخته‌ام. خطاکارانشان را به خاطر نیکوکاری‌هایشان بخشیده و به نیکوکارانشان هر چه را که از من خواستند، عطا کرده‌ام به جز گناهانی که بین خودشان دارند.’ و همچنین فرمود: ‘حق تعالی در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ آزاد نمی‌کند و خداوند به فرشتگان نظر می‌افکند و به آنها افتخار می‌کند.’ و می‌فرماید: ‘اینها چه می‌خواهند؟!'”
از امیرمؤمنان، امام علی علیه السلام درباره راز وقوف در عرفات پرسیده شد، فرمود: “عرفات بیرون از مرز حرم است و مهمان خدا باید بیرون از دروازه بیابان، به قدری تضرع و التماس کند که سزاوار ورود به حرم شود.”
بنابراین، شب و روز عرفه دارای دعاهای خاصی است که جزء فضایل برجسته و وظایف مهم روز عرفه هستند. روز عرفه روز دعا و نیایش است، اگرچه روزه در آن روز مستحب است، اما اگر باعث ضعف شود، دعا بر روزه در آن روز مقدم است.
وقوف در صحرای عرفات همراه با سایر اعمال حج مانند احرام بستن، پوشیدن دو قطعه پارچه به جای لباس و زیور، قناعت کردن و طواف خانه خدا، سعی صفا و مروة و تراشیدن سر، همه این اعمال به صمیمیت در برابر عظمت پروردگار انجام می‌شوند و در واقع غرور، تکبر و نخوت هر انسان را شکست می‌دهند.
