موعود پایگاه اینترنتی موعود
امروزه وهّابیت به عنوان یک فرقه ضالّه، به گونه‌ای دست به تخریب اسلام ناب محمّدی(ص) زده است که سراسر دنیا با توجّه به اعمال و رفتار این گروه افراطی دین اسلام را به عنوان دینی خشک و خشن که هیچ‌گونه انعطاف و مهربانی در آن وجود ندارد، تلقّی می‌کنند. از این جهت بر تمامی مسلمانان جهان است تا با جدا نمودن صفوف خود از این گروه ضالّه، ماهیّت آن را در جهان افشا نمایند تا بر همگان واضح و روشن شود که وهّابیت وصله ناهمگونی است که هرگز به جهان اسلام نخواهد چسبید. با این رویکرد، حضور حجّت الاسلام والمسلمین عبّاس جعفری (دانش آموخته حوزه علمیّه قم و کارشناس مسائل وهّابیت)رسیده و گفت‌‌و‌گویی را با ایشان ترتیب دادیم که از نظر شما خوانندگان محترم می‌گذرد.
خصوصیّات و ویژگی‌های فرقه وهّابیت در زمان حاضر چیست؟
البتّه وهّابیت در زمان حاضر، دیگر آن وهّابیت خشن در دهه‌های نخستین قرن بیستم میلادی نیست که در راه استقرار حاکمیّت خود، با کمک اربابان قدرتمندش، مانند «انگلستان» هر گونه صدای مخالف، مانند آل‌رشید در «کویت» که مورد حمایت عثمانیان بود و شرفای «مکّه» را سرکوب نمود؛ بلکه وهّابیت کنونی به حاکمیّتی به ظاهر مهربان با مردم و متمایل به دسترسی به آخرین پیشرفت‌های علمی و صنعتی جهان و مظاهر نوین تمدّن و رفاه تبدیل شده است.
با اوصافی که فرمودید به نظر می‌رسد وهّابیت باید منابع مالی قابل توجّهی در اختیار داشته باشد؟
کاملاً درست است، البتّه این منابع همه از قدرت نفت و ثروت فراوان کشور «عربستان» است که به اعتراف کشورهای صنعتی دنیا، وهّابیت بر بیشترین و بزرگ‌ترین مخزن‌های نفت جهان تسلّط دارد….
بیشترین تجمّع وهّابی‌ها در عربستان سعودی است و به نظر می‌رسد سرنوشت مردم و کشور عربستان به نوعی با این فرقه گره خورده باشد. شما این مطلب را تأیید می‌کنید؟
بله، امروزه همان‌طور که فرمودید منافع بخش عمده‌ای از مردم عربستان با خاندان سعودی گره خورده است.از این رو حفظ آل‌سعود و تسلّط آنان بر امور کشور و شئون مملکتی با هر قیمت، در درجه اوّلِ اهمّیت قرار گرفته است. جمعیّت خاندان آل‌سعود که بیش از چهار هزار نفر می‌باشند، عمده مشاغل و پست‌های کلیدی را در سراسر کشور وسیع و پهناور عربستان در دست دارند. در عربستان، پادشاه یا همان مَلِک، حاکم مطلق است و هیچ کس حقّ عزل او را ندارد و تاکنون که بیش از هفتاد سال از تأسیس حکومت آل‌سعود می‌گذرد، هیچ‌گونه قانونی که در برابر اراده پادشاه قرار داشته باشد، وضع نشده است.
مبانی فکری محمّد بن عبدالوهّاب، بنیان‌گذار وهّابیت چه بود؟
یکی از این موارد بحث توحید است که محمّد بن عبدالوهّاب معتقد است معنای «لا اله الّا الله» برائت جستن از هر معبودی غیر از الله و اخلاص کامل به خدای یگانه است و هرکسی که به غیر خداوند متوسّل شود، مشرک می‌باشد؛ چون از غیر خدا طلب کمک و یاری کرده است. در بحث «شفاعت» هم می‌گوید درخواست شفاعت از پیامبر و اولیای الهی جائز نیست و بدعت است. یا در بحث «قبور» معتقد است، ساختن بنا روی قبر و نذر و نیاز و مانند آن شرک و بدعت است. در باب «جنگ و جهاد» هم می‌گوید، هر کسی که دعوت به توحید خالص را نپذیرد و با آن مخالفت کند، مال او حلال و خونش هدر است. محمّد بن عبدالوهّاب بیشتر این افکار و عقائد
را از آثار و کتاب‌های ابن تیمیّه آموخته بود. جنگ‌های حکّام آل‌سعود و وهّابیان در حمله به مکّه، «مدینه»، عراق (نجف و کربلا)، یمن و سوریه بر این اساس بوده است. البتّه علما و دانشمندان شیعه پاسخ‌های مناسبی به ادّعاهای وهّابیان داده‌اند.
آیا وهّابی‌ها بر تمام نقاط عربستان سیطره دارند؟
ببینید پس از آغاز و استمرار دعوت وهّابی‌ها و استقرار حاکمیّت آل‌سعود، بیشتر سرزمین‌های مردم مسلمان جزیر＼ العرب، مانند شهرهای مکّه، مدینه، «طائف»، «دمام»، «نجران»، «بریده»، «الکبار»، «هفوف»، «جدّه»، «تبوک»، «ریاض»، «قطیف»، «الأحساء» و مناطق دیگر به تصرّف و اشغال حاکمان سعودی در آمد و به اجبار آیین وهّابیت رسمیّت یافت؛ ولی تعدادی از مسلمانان مناطق شرقی، مانند قطیف، احساء، «عسیر» و نجران که قبلاً شیعه اثنا عشری
بودند، تسلیم نشدند و هنوز هم مراسم دینی و مذهبی را طبق اعتقاد خود (شیعه) عمل می‌کنند.
وهّابی‌ها از چه شیوه‌هایی برای گسترش شعائر مذهبی خود استفاده می‌کنند؟
وهّابی‌ها نسبت به آیین‌ها و شعائر مذهبی، سخت‌گیری زیادی دارند و با تعمیر و ساختن قبور پیامبران، زیارت قبور اموات، توسّل به اولیای الهی، نذر برای مردگان، طلب شفاعت و بزرگداشت آنها به طور جدّی برخورد می‌کنند. تمامی‌کتاب‌ها، مجلّات و سخنرانی خطیبان در مساجد، به ویژه مسجدالحرام و مسجد النّبی(ص) که چاپ و منتشر می‌شود، درباره مباحث توحید و شرک، بدعت و نهی مردم در استفاده از دعا و توسّل و شفاعت می‌باشد.
به نظر می‌رسد اوج گسترش شعائر مذهبی وهّابیت در موسم فریضه حج انجام می‌گیرید؟
کاملاً درست است. به دلیل اهمّیتی که مسئله حج در بین مسلمانان جهان دارد و همه ساله، میلیون‌ها زن و مرد مسلمانِ عاشق حضور در مراسم عبادی ـ سیاسی حج و زیارت قبر مقدّس پیامبر گرامی(ص) و صحابه ایشان و بازدید از مکان‌های تاریخی عازم عربستان می‌شوند، حاکمان سعودی وزارتخانه مستقلی به نام «حج» تشکیل داده‌اند که وظیفه اساسی و مهمّ آن رسیدگی به مسائل حج و حجّاج می‌باشد. تمامی علما و دانشمندان وهّابی، باید آمادگی کامل در جهت برگزاری مراسم را داشته باشند و احکام و سؤالات شرعی حاجیان را طبق فرقه وهّابیت پاسخ گویند. البتّه اداره حرمین شریفین، یعنی مکّه و مدینه از وظایف عمده وزارت حج و شئونات اسلامی است. این وزارتخانه به طور منظّم کتاب‌ها و مجلّاتی برای معرفی مکان‌های تاریخی و اعمال مذهبی مسلمانان طبق فرقه وهّابیت چاپ، منتشر و توزیع می‌کند.
غیر از اداره حرمین شریفین چه نهادهای دیگری زیر نظر وزارتخانه حج قرار دارد؟
مؤسّسات و نهادهای متعدّدی مانند: مجلس شورای الدعوه و الارشاد، المجلس الاعلی و الشؤون الاسلامیه، ریاسه شؤون الحرم المکّی والحرم المدنی، دور الحج فی نشره الدعوه، هیئه الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و چندین مجموعه دیگر از مجموعه‌هایی هستند که زیر نظر وزارت حج فعّالیت می‌کنند و هر کدام به سهم خود با برپایی جلسات، سخنرانی‌ها در داخل و خارج کشور، تألیف کتاب و چاپ نشریات و توزیع و اهدای آنان، به ویژه در ایّام حج، یعنی ماه‌های ذی قعده و ذی حجّه، به وظایف خود عمل می‌کنند.
قطعاً وهّابی‌ها در عربستان برای نهادینه کردن مبانی فکری خود، مراکز علمی متعدّدی را تأسیس کرده‌اند. آیا از دانشگاه‌ها و مراکز علمی آنها آمار دقیقی در دست داریم؟
بله، آمار به خوبی نشانگر گستره فعّالیت‌های علمی وهّابی‌ها است که من در اینجا گزارش کوتاهی از این مراکز علمی‌به شما ارائه خواهم داد. یکی از این مراکز علمی، «جامعـ［ امّ القری» است که در مکّه واقع شده است. این دانشگاه در سال ۱۳۶۹ ه .ق. ابتدا به صورت کلّیـ［ الشّریعـ［ تأسیس و در سال ۱۴۰۱ ه .ق.
با موافقت مجلس الوزراء به جامعـ［ امّ القری تغییر نام داد. هدف از تأسیس این دانشگاه، آموزش زبان عربی و گسترش فرهنگ اسلامی‌برای برادران و خواهران می‌باشد و در شهرهای جدّه و طائف نیز شعبه دارد. این دانشگاه تاکنون کتاب‌ها و مجلّات متعدّدی را چاپ و منتشر کرده است. یکی دیگر از این مراکز علمی، «الجامعـ［ الاسلامیـ［» است که در مدینه منوّره فعّالیت می‌کند. این دانشگاه هم در سال ۱۳۸۰ ه .ق. تأسیس شد که تاکنون فعّالیت‌های فراوانی در زمینه چاپ و نشر کتاب و مجلّه انجام داده است.از دیگر دانشگاه‌ها می‌توان از دانشگاه «الامام محمّد بن‌سعود الاسلامیـ［» را نام برد که در سال ۱۳۹۴ ه .ق.
دانشگاه الملک سعود از دیگر دانشگاه‌های این کشور است که از سال ۱۳۹۸ ه .ق. در زمینه مباحث تربیتی، اقتصادی، ادبی، اداری، بیمارستانی و سایر علوم فنّی مانند زراعت و هندسه تأسیس شد و آثار و تألیفات زیادی به زبان‌های عربی و انگیسی منتشر نموده است. دانشگاه «جامعـ［ الملک عبدالعزیز» هم از سال ۱۴۰۵ ه .ق. تأسیس و در زمینه مباحث اقتصادی، اداری، آداب، علوم انسانی، زمین شناسی،
هندسه و مانند آن فعّالیت می‌کند. از مهم‌ترین مراکز علمی این دانشگاه «مرکز أبحاث الاقتصاد الإسلامی» می‌باشد که تاکنون ۲۰۷ کتاب و ۲۰ نشریه مهم منتشر نموده و با سازمان کنفرانس اسلامی نیز همکاری دارد.
ظاهراً مرکز «رابطـ［ العالم الاسلامی» یکی از مهم‌ترین مراکز مذهبی عربستان است؟
بله، این مرکز در سال ۱۳۸۱ ه .ق. توسط ملک سعود در مکّه افتتاح شد و تاکنون ۳۸ سال از تأسیس آن می‌گذرد و از پرقدرت‌ترین سازمان‌های مذهبی در عربستان به حساب می‌آید.
این مرکز چه وظیفه مهمّی را به عهده دارد؟
وظایف مهمّ این مرکز، آموزش‌های اسلامی، چاپ و توزیع قرآن و کتب اسلامی، آموزش زبان عربی، کمک مالی به کشورها و اداره مؤسّسات خیریّه در سراسر جهان است، البتّه نهادهایی مانند مجمع فقه اسلامی، شورای عالی جهانی مساجد، مؤتمر (کنفرانس) تربیت اسلامی، جمعیّت اسلامی جوانان زیر نظر این مرکز قرار دارند.
بنابراین، این مرکز باید هزینه‌های زیادی را برای ترویج وهّابیت در دنیا کرده باشد؟
کاملاً درست است. این سازمان طیّ ۱۰سال گذشته نزدیک به یک میلیارد ریال صرف ساختمان و بناهای اسلامی و ترویج اسلام سعودی نموده و دولت عربستان مبلغ ۳۵ میلیون ریال به سازمان‌های خیریّه، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها در خارج از کشور، ۲۰میلیون ریال به نشر و حفظ قرآن و ارشاد اسلامی‌کمک کرده است. همچنین بیش از یک‌هزار مسجد و صدها مرکز اسلامی در سراسر جهان زیر نظر این سازمان مشغول فعّالیت هستند. اضافه بر این، کمک‌های این مرکز در کشورهای دیگر برای احداث ۲ مؤسّسه اسلامی، ۱۲۵۹ مسجد، ۱۰۶۹ مدرسه، ۲۰۰ مؤسّسه مذهبی، ۱۳۴ دانشگاه، ۴۱ درمانگاه، ۷۶ بیمارستان و یک دانشکده جهان عرب در «پاریس» هزینه شده است.
مراکز مذهبی وهّابیت نباید به همین مرکز خلاصه شود؟
بله، از دیگر مراکز می‌توان به رئاسـ［ ادارات البحوث العلمیّـ［ و الافتاء و الدّعو＼ و الارشاد (هیئـ［ کبار العلماء)یا هیئه الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و الجماعـ［ الخیریـ［ لتحفیظ القرآن الکریم نام برد.
عربستان برای نهادینه کردن تفکّر وهّابیت تا چه‌اندازه از حوزه‌های علمیّه و مراکز آموزش دینی استفاده می‌کند؟
ببینید در کشور عربستان، چیزی به نام حوزه‌های علمیّه، آن‌گونه که در کشورهای شیعه‌نشین مرسوم بوده و هست، وجود ندارد. پس از استقرار دولت عربستان سعودی به ویژه در مرحله سوم آن به دست ملک عبدالعزیز بن سعود در سال ۱۳۵۳ه .ق. دولت تلاش زیادی به عمل آورد تا غیر از مراکز دانشگاهی، مرکزیّتی به عنوان حوزه‌های علمیّه مانند حوزه‌های علمیّه شیعه یا مدارس امام خطیب (الجامعات الاسلامیـ［ در عثمانی و جامع الأزهر در «مصر») به وجود نیاید. در واقع، حوزه‌های علمی، دینی عربستان، شکل دانشگاهی تکامل یافته است؛ به طوری که مروّج آیین و مذهب رسمی وهّابیت هم هستند. همچنین از گذشته‌های دور تاکنون از داخل و خارج عربستان علاقه‌مندان به تحصیل در رشته‌های دینی مانند قرآن، تفسیر، حدیث، تاریخِ اسلام و فقه جذب دانشگاه‌های این کشور می‌شوند و فارغ التّحصیلان این مراکز علمی‌به اقامه نماز جماعت در مساجد و تبلیغ مسائل شرعی و دینی در داخل و خارج عربستان مشغول می‌شوند.
در عربستان می‌توان مذهبی به غیر از وهّابیت را تبلیغ کرد؟
در کشور عربستان، هرگونه فعّالیت مذهبی خارج از آیین وهّابیت ممنوع است و به شدّت با آن برخورد می‌شود. البتّه در میان وهّابی‌ها نیز گرایش‌های گوناگون تندرو و افراطی، سنّت‌گرا، معتدل و میانه‌رو وجود دارند.
وهّابیت تا چه‌اندازه از ابزار رسانه برای ترویج اهداف خود بهره می‌گیرد؟
حکّام وهّابی آل‌سعود از تمامی امکاناتی که از استخراج بی‌حدّ و حساب نفت به دست می‌آید، در راه تبلیغ حکومت استبدادی سعودی و آیین منحرف وهّابیت استفاده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین فعّالیت‌های مراکز فرهنگی، رسانه‌ای (رادیو، تلویزیون و مطبوعات) تلاش در معرفی نظام حکومتی آل‌سعود و آیین وهّابیت به عنوان بهترین تشکیلات اداری و مذهب مورد علاقه مردم و هماهنگ با قرآن و سنّت نبوی است. هرگونه تحقیق و پژوهشی که همگام این برنامه‌ها باشد، تهیه، تنظیم و منتشر می‌گردد و هرگونه تألیف و تحقیقی که موافق با مذاهب دیگر به ویژه مذهب تشیّع دوازده امامی‌باشد، به عنوان انحراف از دین اسلام و بدعت و کفر معرفی و مردم را از نزدیک شدن به آن منع می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین اقدام‌های وهّابیت چاپ و نشر کتب ضدّ شیعی است، در این باره هم توضیحاتی بفرمایید؟
بله، بخش مهمّی از کتاب‌های منتشر شده به زبان‌های عربی، انگلیسی، فارسی و اردو در چاپخانه‌ها غیر از کتب قدیمی پیشوایان سلفی‌گری مانند ابن‌تیمیّه، ابن‌القیّم، ابن‌کثیر و محمّد بن عبدالوهّاب، اختصاص به ردّ عقاید مذهب شیعه و دشمنی و ضدّیت با آن ـ به ویژه پس از انقلاب اسلامی ایران ـ دارد که ناشران با دستور حاکمان وهّابی با جدیّت زیادی آنها را چاپ و در داخل عربستان و خارج آن در میان مسلمانان و غیرمسلمانان (بیشتر به صورت اهدایی) توزیع می‌کنند. از میان کتاب‌های ضدّ شیعه که در عربستان چاپ و در سراسر دنیا توزیع می‌شود، می‌توان به کتاب‌هایی مانند: «الشیعـ［ و تحریف القرآن» نوشته محمّد مال الله، «کلمات فی کشف الاباطیل و الافترائات» نوشته عبدالفتّاح ابوغدّه، «کشف الأسرار وتبرئـ［ الأئمّـ［ الأطهار» نوشته السیّد حسین الموسوی (عثمان الخمیس)، «الاستاذ فی جامعـ［ الملک سعود بالریاض، لله ثمّ للتاریخ»، عثمان الخمیس، «اُصول مذهب الشیعـ［ الإمامیـ［ الاثنی عشریـ［»، «عرض و نقد» نوشته الدکتر ناصر بن‌عبدالله القفاری در ۳ جلد و کتاب‌های متعدّد دیگر، اشاره کرد.
عمده‌ترین مباحثی که وهّابیت در این کتاب‌ها به آن می‌پردازند چیست؟
یکی از مسائل مهمّی که در بیشتر این کتاب‌ها به چشم می‌خورد و نویسندگان وهّابی آن را مطرح می‌کنند، مسئله اختصاصی دانستن تفسیر اسلام و سنّت نبوی به مرکز وحی (حرمین شریفین) و علما و ساکنان آن است و هر گونه عقیده و فکری را که خارج از محیط حرمین در سراسر جهان مطرح شود، باطل می‌دانند. دانشمندان وهّابی خود را متولّیان و مفسّران جهان اسلام می‌دانند و داعیه رهبری آن را دارند. آنان با فراخوانی متفکّران و دانشمندان جهان اسلام و با در اختیار گذاشتن امکانات (کتابخانه و بودجه) در راه این هدف تلاش می‌کنند.
وهّابیت تا چه‌اندازه به مبانی فکری خود، مانند ابن‌تیمیّه و محمّد بن عبدالوهّاب پایبند است؟
پایبند بودن وهّابیت تا آنجایی است که بخش عمده آثار انتشار یافته آنها درباره جنبش و دعوت سلفی‌گری و وهّابی‌گری مطابق با آثار ابن‌تیمیّه، محمّد بن عبدالوهّاب و مبارزه با هرگونه نوآوری و مخالفت با افکار پیشوایان سلفی است که برای نمونه می‌توان به انتشار کتابی با عنوان «حوارٌ هادیٌ مع محمّد الغزالی، وقفات مع کتاب السنّـ［ النبویـ［» چاپ «دارالوطنِ الریاض»، تألیف سلمان بن فهد العود＼ اشاره کرد که در مخالفت با افکار نویسنده پر آوازه معاصر مصری (شیخ محمّد غزالی) نوشته شده است. شیخ محمّد غزالی نویسنده‌ای است که به بحث‌های عقلی و علمی پرداخته و طرفدار نوآوری فرهنگی در جهان امروز، مدافع انقلاب اسلامی ایران و امام خمینی(ره) و مخالف وهّابی‌ها است.
تبلیغ وهّابی‌گری در خارج از عربستان تا چه‌اندازه به خواسته‌های تفرقه‌افکنانه دشمنان اسلام کمک می‌کند؟
تبلیغ وهّابیت در کشورهای اسلامی، مسئله واقعاً جدّی است. غیر از انحرافات اساسی این فرقه که از آراء و پندارهای پیشوایان سلفی‌گری (ابن‌تیمیّه و محمّد بن عبدالوهّاب) نشئت گرفته است، به عنوان ابزاری در دست استعمارگران و سیاست‌های شیطانی آمریکا و انگلستان قرار دارد و یکی از عوامل اصلی ایجاد اختلاف و تفرقه میان مسلمانان به شمار می‌رود. تفرقه در دنیای اسلام، خواست استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا است و در نتیجه همین اختلاف، دشمنان اسلام و مسلمانان بیشترین بهره‌برداری را از ذخایر مادّی و معنوی کشورهای اسلامی و سلطه و نفوذ بر مناطق مسلمان‌نشین کرده‌اند.
به نظر می‌رسد وهّابیت، علاوه بر دشمنی با شیعیان، دشمنی به خصوصی هم با انقلاب اسلامی داشته باشد؟
مطلبی که شما می‌فرمایید کاملاً درست است. دشمنی و خصومت وهّابی‌ها با تشیّع دوازده امامی و انقلاب اسلامی قابل کتمان نیست. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، از سوی دستگاه‌های تبلیغاتی و انتشاراتی و مراکز علمی و تبلیغی وهّابیت، صدها و هزاران جلد کتاب و نشریه در تبلیغ وهّابیت و دشمنی با تشیّع و اهل بیت(ع)
چاپ و در کشورهای ایران (مناطق سنّی‌نشینِ شرق و غرب) پاکستان، عراق، سوریه، لبنان، هند، اردن، افغانستان، مصر، لیبی، الجزایر، مغرب، ترکیه، کشورهای آسیای میانه، تاجیکستان و کشورهای قاره اروپا و آمریکا توزیع و تبلیغ شده و می‌شود.
تربیت مبلّغان مذهبی داخلی و خارجی در دانشگاه‌های عربستان جایگاه ویژه‌ای دارد. مبلّغانی که پس از طیّ دوره‌‌های لازم، آیین و مرام وهّابیت را فرا گرفته و برای معرفی وهّابی‌گری و مبارزه با افکار تشیّع و ایران اسلامی‌به سراسر دنیا اعزام می‌شوند. فعّالیت‌های تبلیغی وهّابی‌ها در مناطق شیعه‌نشین منطقه شرقی عربستان، مانند قطیف، احساء، دمام و ظهران نیز کم نیست. در این مناطق، تمام مسئولان اداری، سیاسی و فرهنگی از طرف‌داران حکومت سعودی انتخاب می‌شوند و حتّی معلّمانِ مدارس و امامانِ مساجد نیز باید گرایش به آیین وهّابیت داشته باشند. شیعیان حقّ تبلیغ فرهنگ و آداب و رسوم شیعی در عبادات دینی و آموزش آن را ندارند و در صورت مشاهده به سخت‌ترین نوع با آنها برخورد می‌شود.
چه کشورهایی بیشتر تحت تاثیر برنامه‌های تبلیغی وهّابیت قرار دارند؟
یکی از کشورها همین کشور پاکستان است. کشور اسلامی پاکستان با چهار ایالت «پنجاب»، «سرحد»، «سند» و «بلوچستان» در همسایگی شرقی ایران با فرهنگ سنّتی، اسلامی و حاکمیّتی حزبی، همواره مورد طمع و تجاوز استعمارگران خارجی بوده است. این کشور به دو دلیلِ فقر فرهنگی و نفوذ روحانیان متعصّب و مخالف شیعه یکی از عمده‌ترین مراکز تبلیغ وهّابیت در بین کشورهای اسلامی است. گروه‌های پاکستانی وهّابی مذهب، گاه به صورت حزب سیاسی، با نفوذ در دولت و گاه به صورت گروه‌های فرقه‌گرای تروریستی و گاه به صورت فعّالیت‌های فرهنگی عمل می‌کنند. از طرف دیگر بخش زیادی از روحانیان طرفدار آیین وهّابیت در پاکستان، دروس دینی خود را در کشور عربستان گذرانده یا با حمایت مالی و سیاسی و فرهنگی سعودیان به مسئولیت‌ها و منصب‌های مهم دست پیدا کرده‌اند.
«گروه سپاه صحابه» نمونه کامل یک حزب تفرقه‌گرا و مورد حمایت عربستان در پاکستان است. این حزب در سال ۱۹۸۴ م. توسط فردی به نام حقنواز جنگاوی در شهر جهنگ (ایالت پنجاب) در زمان حکومت ژنرال ضیاء الحق تأسیس و با سرعتی بی‌سابقه در سراسر کشور گسترش یافت.
یکی از شعارها و اهداف تأسیس سپاه صحابه، دفاع از احترام به صحابه و مبارزه با افکار شیعیان به بهانه مخالفت با صحابه و انقلاب اسلامی ایران است. تبلیغات گسترده و گمراه کننده آنها و کارهایی مانند آدم‌ربایی، سرقت مسلّحانه، ترور، کشتار جمعی، بمب‌گذاری و اعمال وحشیانه دیگر باعث ایجاد وحشت و دلهره در بین شیعیان شده است. سپاه صحابه گروهک‌های وابسته دیگری را که در جهت اهداف آنها تلاش می‌کنند؛ مانند گروه «سوار اعظم» به رهبری مولانا اسفندیار و سلیم الله خانی و گروه «حرکـ［ الانصار و تنظیم الدّعو＼» تأسیس نموده است.
آیا گروه طالبان برای همین اهداف در افغانستان شکل گرفت؟
گروه طالبان از قوم پشتون، بزرگ‌ترین قوم افغانستان هستند که به دست ارتش سپاه صحابه، جمعیّت العلمای پاکستان و مدارس دیوبند ـ محلّ آموزش اندیشه‌های وهّابیت ـ شکل گرفت. هر چند طالبان، مدّعی استقرار شریعت محمّدی(ص) هستند و خود را حنفی مذهب و صوفی مشرب قلمداد می‌کنند؛ ولی اعمالشان نشان دهنده احیای سنّت‌های قومی و قبیله‌ای ۲۵۰سال گذشته پشتون‌ها می‌باشد. این باورها و سنّت‌ها شباهت زیادی با عملکرد وهّابی‌ها دارد؛ به طوری که شواهد موجود نشان از حمایت کامل سیاسی، فکری و اقتصادی عربستان از آنها دارد. عربستان از زمان‌های گذشته، به ویژه در زمان اشغال کشور افغانستان توسط شوروی (سابق) به دلایل عمده‌ای به مسائل این کشور توجّه داشته است.
آیا نشانه‌هایی از فعّالیت وهّابیت در کشور ما هم دیده شده است؟
متأسّفانه مردم سنّی مذهبِ ساکن در مناطق مرزی کشور ما هم از تبلیغات سعودیانِ وهّابی در امان نمانده‌اند و این مسئله پس از پیروزی انقلاب اسلامی تشدید شده است. در مدارس علمیّه اهل سنّت، دیده شده است که کتاب‌های ابن‌تیمیّه و محمّد بن عبدالوهّاب به صورت آشکار برای طلّاب تدریس و دیگر کتاب‌های وهّابی‌ها به صورت اهدایی میان طلّاب و روحانیان منطقه توزیع می‌شود. جزایر «قشم» و «کیش» به دلیل نزدیک بودن به کشورهای «خلیج فارس» و شنیدن و دیدن صدا و تصویر رادیوها و تلویزیون‌های منطقه که آیین وهّابیت را تبلیغ و از نظام شیعی حاکم بر ایران اسلامی انتقاد و بدگویی می‌کنند نیز در معرض آسیب و حتّی خطر گرایش قرار دارند.
از شما برای شرکت در این گفت‌وگو متشکّریم.
