موعود پایگاه اینترنتی موعود
در اوج روابط حسنه میان ترکیه و سوریه در زمانی که دوکشور جلسات مهمی در سطح روسای دولت برگزار می‌کردند و درباره ایجاد یک بازار مشترک در خاورمیانه مشغول بحث و بررسی بودند، موج اصلاحات عربی به دمشق رسید و رابطه دو کشور خصمانه شد.
به گزارش موعود به نقل از شفقنا، نزهت امیرآبادیان در یادداشتی که در روزنامه اعتماد منتشر کرده آورده است: داوود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه با حمایت رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور، در صف اول مخالفان بین المللی رژیم سوریه قرار گرفت. آنکارا از شورای ملی سوریه و ارتش آزاد حمایت کرد و به آنها پناه داد، حتی در زمانی که کوفی عنان دبیرکل سابق سازمان ملل متحد، برای حل و فصل بحران سوریه تلاش می‌کرد رهبران سیاسی ترکیه به روشنی اعلام کردند تا زمانی که بشار اسد در قدرت باشد راه حلی برای سوریه وجود ندارد. تا جایی که رجب طیب اردوغان «معمار سیاست تغییر رژیم سوریه» نام گرفت.
در واقع آنکارا با در پیش گرفتن سیاست رویارویی مستقیم تلاش کرد تا با سرعت بخشیدن به سقوط بشار اسد، از سویی خود را در موضع برتر اخلاقی در جامعه بین الملل قرار دهد و از سوی دیگر با ایجاد رابطه با رهبران مخالفان، با دولت آینده روابط خوبی برقرار کند. به همین دلیل روی اعضای اخوان المسلمین که رهبری شورای ملی سوریه را در دست دارند سرمایه گذاری زیادی کرد.
حضور شورای ملی سوریه، ارتش آزاد سوریه و دیگر گروه های اپوزیسیون در ترکیه و برگزاری نشست های منطقه یی و بین المللی در این کشور با هدف هماهنگی سیاست ها و اقدامات گروه های اپوزیسیون و کشورهای حامی آنها در ترکیه در راستای سیاست تغییر رژیم سوریه صورت گرفت.
اما با این وجود آنکارا هرگز به دنبال مداخله مستقیم نظامی در سوریه نبود. این سیاست حتی زمانی که هواپیمای ترکیه از سوی سوریه هدف قرار گرفت ادامه داشت و ترکیه با وجود تهدیدات لفظی به اقدامی عملی دست نزد. اما زمانی که کردهای سوریه به عنوان بازیگران فعال در تحولات سوریه حضور یافتند و مطالبات خود را برای ایجاد دولتی غیر نظامی و مستقل مطرح کردند اردوغان صراحتا اعلام کرد در صورت اعلام استقلال مناطق کردنشین سوریه در این کشور مداخله خواهد کرد.
وجود اقوام کرد در شمال سوریه، علوی ها در غرب و مسلمانان سنی در بقیه مناطق ترس فروپاشی کشور و تجزیه قومی و مذهبی را در سوریه دامن می زند. احتمال ایجاد منطقه خودگردان توسط کرد ها در شمال شرقی سوریه همان گونه که در عراق وجود دارد، نگرانی های دولت ترکیه را شدت بخشید.مساله کرد ها یکی از بزرگ ترین مشکلات داخلی در ترکیه است و خودمختاری کردها در سوریه، ترکیه را در معرض تهدیدی جدی قرار می دهد. آنکارا با پشتیبانی بلندمدت از شورای ملی و ارتش آزاد سوریه امیدوار بود اهرمی قدرتمند برای نفوذ در رهبری آینده سوریه داشته باشد اما اکنون سیاستمداران ترکیه در شرایط سختی قرار گرفته‌اند.
شورای ملی مخالفان سوریه که رهبری مبارزه علیه دولت بشار اسد را در دست دارد حاضر به قبول خواسته کرد ها برای ایجاد حکومت خودگردان نشد. همین موضوع باعث ایجاد شکاف میان احزاب کرد سوریه با شورای مخالفان بشار اسد شد.
از سوی دیگر به تازگی برخی منابع از توافق دولت سوریه با کردهای این کشور برای تشکیل منطقه خودگردان در شمال سوریه خبر داده‌اند.
حزب اتحاد دموکراتیک کرد سوریه از سوی دولت ترکیه متهم است که با حزب کارگران کردستان ترکیه که علیه دولت آنکارا دست به اسلحه برده است، همکاری دارد و آنکارا بارها خواستار پایان همکاری های این حزب با شبه نظامیان پ ک ک وابسته به کارگران کردستان ترکیه شده است.
پس از تصرف تعدادی از شهرهای شمالی و هم مرز ترکیه توسط کرد ها، مقامات سیاسی ترکیه واکنش تند و جدی نشان دادند. اخیرا حزب اتحاد دموکراتیک توانسته است بر پنج شهر کردنشین سوریه مسلط شده و پرچم کردستان سوریه را بر فراز ساختمان های دولتی قرار دهد. رجب طیب اردوغان بلافاصله نسبت به این اقدام واکنش نشان داد و گفت: «ترکیه به هیچ وجه ایجاد پایگاه های تروریستی در نزدیکی مرزهایش که ترکیه را در معرض خطر قرار بدهد را تحمل نخواهد کرد». او اعلام کرد که ارتش ترکیه با دقت تحرکات مناطق کردنشین سوریه را تحت کنترل و نظارت خواهد داشت.
پس از آن بود که ارتش ترکیه با انتقال تانک ها و سایر تجهیزات نظامی در مرزهای سوریه تهدید کرد که به طور مستقیم در تحولات سوریه دخالت خواهد کرد.
ایجاد منطقه مستقل کردنشین در سوریه حوزه نفوذ کرد ها را از غرب سوریه تا شرق عراق گسترش می دهد و این عاملی در بر هم زدن موازنه قدرت میان آنکارا و کردهای اپوزیسیون در این کشور خواهد بود. بیش از ۲۰ درصد جمعیت ترکیه را کردها تشکیل می دهند: جمعیتی که همواره مشروعیت دولت ترکیه را به چالش کشیده‌اند. این معضل می تواند ترکیه را در معرض تجزیه قرار داده و کردهای این کشور را به سمت و سوی استقلال و جدایی از ترکیه ترغیب کند.
پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ و ایجاد فدراسیون کردستان در شمال عراق مطالبات ملی کرد های ترکیه تقویت شد. اگر کرد های سوریه بتوانند به استقلال برسند، دلایل ترکیه برای انکار اقلیت کرد خود کمتر خواهد شد.
گروه پ ک ک تقریبا ۳۰ سال است که در جنوب شرقی ترکیه در حال مبارزه با حکومت مرکزی این کشور است. تاریخچه حزب پ ک ک یا کارگران کردستان به رهبری عبد الله اوجالان به سال ۱۹۷۸ میلادی برمی‌گردد. اگرچه این حزب مدت ها در گمنامی‌به سر برد. با وجود پیشرفت های اخیر دولت ترکیه در عرصه داخلی و بین المللی همچنان موضوع کرد ها به عنوان پاشنه آشیل این کشور باقی مانده است.
نخست وزیر ترکیه رجب طیب اردوغان مدت هاست که درباره پایان دادن درگیری ها از طریق اصلاحات دموکراتیک وعده داده است اما در طول دو سال گذشته سیاست اصلی ترکیه در قبال کرد ها سرکوب بوده است.
از سوی دیگر حزب وحدت دموکراتیک کرد سوریه ایدئولوژی پ ک ک و عبدالله اوجالان رهبر کرد های ترکیه که سال هاست در زندان به سر می‌برد را تحسین می‌کند. اوجالان در میان کردهای سوریه محبوب است. گفته می‌شود در ایست های بازرسی که شبه نظامیان کرد در شمال سوریه ایجاد کرده‌اند برخی از افراد مسلح عکس هایی از عبدالله اوجالان را بر لباس های خود آویزان کرده‌اند.
بدون شک خودمختاری کردهای سوریه باعث تقویت نظامی و سیاسی پ ک ک در ترکیه خواهد شد. به همین دلیل ایالات متحده و ترکیه ناچار به ارزیابی مجدد سیاست های کردی خود چه در سوریه و چه در ترکیه هستند. آنکارا امروز با چالشی مواجه است که خود در پیدایش آن نقشی کلیدی ایفا کرده و همین عامل خود بر پیچیدگی معمای سیاست آنکارا در قبال سوریه افزوده است.
