مسأله ارتباط بین بازیهای رایانهای با سلامت روحی و بروز رفتارهای خشونتطلبانه و ضداجتماعی کودکان و نوجوان، سال هاست که از سوی کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته است و ما شاهد هشدارهای زیادی در این حوزه بوده ایم. اما بررسی های مختلف نشان میدهد که سلامت جسمیکودکان که در هر هفته بیش از ۲۰ ساعت با این بازیها سرگرم میشوند، کمتر مورد توجه قرار میگیرد. نویسنده با اشاره به وجود شرایطی نظیر کم تحرکی، بالا رفتن فشار خون، تحریک بخش کوچکی از مغز، افزایش استرس، چاقی، التهاب استخوانها و مفاصل و در نهایت دیابت و بیماری مزمن شریانهای قلبی، معتقد است که مدیران این صنعت۱۷ میلیارد دلاری، هیچ گاه حاضر به پذیرش چنین آثار فاجعهآمیزی نیستند.
تاکنون هزاران پژوهش مختلف در این زمینه انجام گردیده که آیا خشونتهای شبیهسازی شده در بازیهای کامپیوتری، تأثیرات زیانباری بر بازیکنندگان دارد و یا خیر؟ البته اکثر این مطالعات نشان میدهند که بین خشونت در این بازیها و رفتارهای ضداجتماعی به ویژه در میان بازیگران نوجوان، رابطهای مستقیم وجود دارد. به عنوان مثال، در مقاله منتشر شده در ماهنامه «ریدرز دایجست»، با عنوان «خشونت کامپیوتری؛ آیا کودک شما در خطر است؟» نوشته ریک دایر که خود از فعالان عرصه تولید این بازیها و مدیر «انجمن تولید تصاویر مجازی» میباشد، چنین میخوانیم: «ما دیگر با یک بازی سرگرمکننده روبهرو نیستیم. این محصولات به یک ماشین یادگیری تبدیل شدهاند. ما به صورتی کاملاً نامحسوس و نامریی به کودکان خود میآموزیم که چکاندن ماشه چه احساسی را برمیانگیزاند. تمرکز محصولات ما بر ایجاد هیجان و سرگرمی و لذت و پاداشگیری است. هر چند آنچه را که این افراد نمیآموزند، آموزش زندگی واقعی میباشد.» از سوی دیگر، مجله Maclean’s مینویسد: «تعدادی از بازیگران سرسخت چنین بازیهایی که به انجام خشنترین محصولات این بازار که در آنها باید در یک شب ۱۰۰۰ نفر را قتل عام نمود، میپردازند، اغلب حقایق زندگی را درهالهای از خون میبینند… از سوی دیگر، علاوه بر تغییر شیوه صحبت کردن آنها، ما آنان را به سوی خشونت و قتل سوق میدهیم.»
البته در پارهای از بازیهای جدید عرضه شده به بازار نظیر «فاجعه کلمبیا» ما شاهدیم که بازیگران میتوانند اتفاقات دبیرستان «لیتلتون» کلمبیای ایالات کلرادو را که به مرگ دهها دانشآموز انجامید، بازسازی کنند.
براساس یک پژوهش انجام شده در کشور ژاپن، بازیهای کامپیوتری تنها یک بخش کوچک از مغز کودکان را تحریک میکند. در این تحقیق که توسط ریوتا کاواشیما استاد دانشگاه توهوکو انجام گردیده، ضمن تصویربرداری از مغز استفادهکنندگان کودک و نوجوان این محصولات سرگرم کننده، به هر یک از افراد یک عدد منحصر به فرد اختصاص داده شد. نتایج نهایی نشان داد، بچههایی که از این بازیها استفاده میکنند، تنها از بخش کوچکی از مغز خود استفاده میکنند. در مقابل، فعالیتهایی نظیر مطالعه، بازیهای ورزشی خارج از خانه و روابط اجتماعی با دیگران، باعث فعالیت بخشهای بسیار مؤثری از مغز میگردد.
البته قابل پیشبینی است که صنعت تولید و عرضه بازیهای ویدیویی با هر اظهارنظر و پژوهش هشداردهندهای مخالفت نماید. آنان برای اثبات ادعاهای خود به پژوهشهایی اشاره میکنند که نشان میدهد، بازیهای رایانهای میتوانند تجربهای مثبت برای فرد به ارمغان آورند. حتی اگر میانهروی در پرداختن به بازیهای رایانهای چنین پیامدی داشته باشد، ما در صحنه عمل شاهد چنین واقعیتی نیستیم. یکی از پزشکان مکزیکی در مقاله منتشر شده خود در روزنامه EL Universal خاطرنشان مینماید که ۴۰% بچههایی که بیش از حد از این بازیها استفاده میکنند، با مشکل فشارخون بالا روبهرو هستند؛ چرا که علاوه بر فقدان تحرک جسمی، افزایش سطح استرس کسانی که به صورت مجازی خود را در محیطهایی خطرناک نظیر حملات جنگی، تیراندازیهای مجازی و سایر زد و خوردهای مسلحانه خشونتبار مییابند، کاملاً قابل مشاهده است .در نهایت نباید این نکته را فراموش نمود که مانع دیگر فعالیتهای اجتماعی کودکان ما، تلویزیون است. هر دوی این رسانهها، متهم به سرکوب خلاقیت و قدرت خیالپردازی فرزندان ما هستند، چرا که این محصولات با القای ماجراهای موردنظر خود اجازه هیچ خلاقیتی را به مصرفکنندگان نمیدهند.
یک نگرانی مهم و روشن دیگر این است که استفاده از این شیوههای مدرن سرگرمی، به چاق شدن افراد میانجامد. البته این رابطه، هیچ ارتباطی با مفاهیم برنامههای تلویزیونی و یا بازیهای رایانهای ندارد، چراکه ساعتها صرف وقت در برابر این رسانههای تصویری، مطمئناً بر چاق شدن افراد به دلیل ورزش نکردن و محدود شدن تحرک فرد مؤثر است. دامنه شیوع این معضل چقدر است؟
براساس آمار رسمیگفته میشود که ۴۰ % کودکان ۵ تا ۸ ساله آمریکایی، از لحاظ پزشکی، با مشکل چاقی روبهرو هستند. در سال ۱۹۹۶ میلادی، دکتر فیلیپ هاروی یک متخصص طب تغذیه در روزنامه The Weekend Australia چنین نگاشته است: «بچههای استرالیایی روز به روز چاقتر میشوند و ما در حال رویارویی با یک بحران بزرگ هستیم.» وی در مطالعهای دریافته است که درصد بچههای دارای اضافهوزن در استرالیا، در ده سال گذشته، دو برابر شده است. و این روند صعودی هم اینک نیز ادامه دارد. بدین ترتیب علاوه بر بازیهای رایانهای، فقدان ورزش و تحرک و استفاده از رژیمهای غذایی دارای چربی زیاد، به فراهم شدن این وضعیت منجر گردیده است.
در سال ۱۹۹۳ میلادی، دکتر اودد بارور مدیر بخش تغذیه کودکان بیمارستان «هامیلتون» کانادا، در گفت وگو با روزنامه «تورنتو استار» گفت: «بچههای دلبند امروز ما، چاقتر و کم تحرکتر از همیشه تاریخ کشور ما هستند. به علاوه در ۲۰ سال اخیر با بحران فاجعهآمیزی به نام چاقی کودکان روبهرو شدهایم… من در این سالهای طولانی پژوهش، دریافتهام که فقدان تحرک جسمی و ورزش میتواند به عنوان فاکتوری مخاطرهآمیز در ابتلای افراد و به ویژه کودکان به بیماری مزمن شریانهای قلبی، افزایش فشارخون، دیابت و بیماری التهاب استخوانها و مفاصل بیانجامد. از سوی دیگر، یک کودک کم تحرک، مطمئناً به یک بزرگسال چاق و فربه تبدیل خواهد شد.»
در سال ۱۹۹۹ میلادی نیز روزنامه «ساندی تایمز» انگلستان نوشت: «بررسیهای کارشناسان ما بر روی یک گروه از بچهها نشان میدهد که ضربان قلب این کودکان کمتحرک در زمان خواب و بیداری آنها، تفاوت چندانی با هم ندارند!» بدین ترتیب، بدون یک اصلاح جدی در عادات رفتاری و غذایی به ویژه بهبود تغذیه روزانه، این کودکان چاق و بدفرم، باید در آیندهای نزدیک با مشکلاتی نظیر فشارخون بالا، مشکلات تنفسی، دیابت و مشکلات روانی دست و پنجه نرم کنند. «برنت استافورد» نیز اخیراً اعلام نموده که صنعت بازیهای رایانهای، با گردش مالی ۱۷ میلیارد دلاری خود، سودآوری بیشتری در مقایسه با کل صنعت فیلم و تلویزیون دارد. چرا که ما در سالهای اخیر شاهد گسترش بسیار زیاد انجام این بازیها در میان فرزندان خود هستیم. آیا شما از بازیهای رایانهای کودکانتان اطلاع دارید؟ آنان چه زمانی را به این کار اختصاص میدهند؟ و از همه مهم تر اینکه، آیا شما به این مسأله فکر کردهاید که انجام این بازیها چه تأثیراتی بر سلامت فکری، روانی و جسمی فرزندان دلبند شما بر جای میگذارد؟
منبع: www.Buzzle.com
به نقل از: ماهنامه سیاحت غرب، شماره ۵۹