متن:
و من خطبه له علیه السلام
فَإِنَّ الْغَایَهَ أَمَامَکُمْ وَ إِنَّ وَرَاءَکُمُ السَّاعَهَ تَحْدُوکُمْ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا فَإِنَّمَا یُنْتَظَرُ بِأَوَّلِکُمْ آخِرُکُمْ
أقول إن هذا الکلام لو وزن بعد کلام الله سبحانه و بعد کلام رسول الله صلى الله علیه و اله بکل کلام لمال به راجحا و برز علیه سابقا فأما قوله علیه السلام تخففوا تلحقوا فما سمع کلام أقل منه مسموعا و لا أکثر محصولا و ما أبعد غورها من کلمه و أنقع نطفتها من حکمه و قد نبهنا فی کتاب الخصائص على عظم قدرها و شرف جوهرها
ترجمه:
سبکبار شوید
دیر یا زود به منزل رسید، که رستاخیز پیش رویتان است و ساربان مرگ بانگ «الرّحیل» سر داده و شما را به پیش میرانَد. سبکبار شوید تا برسید، که رهسپردگان به انتظار آخرین مسافرند تا دادگاه بزرگ الهی حسابرسی بندگان را بیاغازد.
سیّد رضی گوید: این خطبه را اگر با دیگر سخنهای دنیا – جز خطبه خدا و پیامبر – بسنجند، بر همه فزونی کند و در عظمت پیشی گیرد و سرآمد گردد. نگاه کنید به جمله «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا» (سبکبار شوید تا برسید)، تاکنون سخنی کوتاهتر و پربارتر از این شنیده نشده است. چه ژرف کلمهای، و چه ریشهدار حکمتی ما در کتاب خصائص به ارزش والا و شرافت بنیاد آن اشاره کردهایم.
اندیشه