اختلافات خانوادگی بین زن و شوهر چه با بهانه های واهی و چه با علت های موجه، علاوه بر هزینه های مادی و معنوی برای زوجین و اجتماع، موجب اتلاف زمان های زیادی حتی هفته ها یا ماه ها در دادگاه های خانواده گشته است؛ قرآن کریم در یک آیۀ شریفه کم هزینه ترین راه حل را برای این مُعضل بیان فرموده است:
حجت الااسلام والمسلمین قرائتی ضمن تفسیر آیه ای از قرآن کریم، راه اصلاح اختلافات زن و شوهر را تبیین نمود.
«وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَیْنِهِما فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ یُریدا إِصْلاحاً یُوَفِّقِ اللَّهُ بَیْنَهُما إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلیماً خَبیراً»
و اگر از جدایى و شکاف میان آن دو (همسر) بیم داشته باشید، یک داور از خانواده شوهر، و یک داور از خانواده زن انتخاب کنید (تا به کار آنان رسیدگى کنند). اگر این دو داور، تصمیم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آن ها کمک مىکند؛ زیرا خداوند، دانا و آگاه است (و از نیّات همه با خبر است).
(سوره نساء ۳۵)
این آیه، براى رفع اختلاف میان زن و شوهر، و پیشگیرى از وقوع طلاق، یک دادگاه خانوادگى را با امتیازات زیر مطرح مىکند:
۱. داوران، از هردو فامیل باشند تا سوز، تعهّد و خیرخواهى بیشترى داشته باشند.
۲. این دادگاه، نیاز به بودجه ندارد.
۳. رسیدگى به اختلاف در این دادگاه، سریع، بدون تراکم پرونده و مشکلات کارِ ادارى است.
۴. اسرار دادگاه به بیگانگان نمىرسد و مسائل اختلافى در میان خودشان مى ماند.
۵. چون داوران از خود فامیل هستند، مورد اعتماد طرفین مى باشند.
براى حل همه مشکلات، انتخاب داور جایز است. امام باقر علیه السلام در پاسخ اعتراضى که به پذیرش حکمیّت در صفّین براى حضرت على علیه السلام بود این آیه را تلاوت فرمودند.
(تفسیر نورالثقلین و احتجاج طبرسى، ج ۲، ص ۵۸)
از امام صادق علیه السلام دربارهى «فَابْعَثُوا حَکَماً…» سؤال شد، حضرت فرمود: حَکَمین نمىتوانند به طلاق و جدایى حکم کنند، مگر آن که از طرفین اجازه داشته باشند.
(کافى، ج ۶، ص ۱۴۶)
_______________________________________________
چهار صد نکته از تفسیر نور، ص: ۱۷۶-۱۷۵- حجت الاسلام والمسلمین قرائتی