مطالعات مختلف دانشمندان نشانگر این مطلب است که حتی وجود مقادیر اندک این مواد در بدن، که در گذشته بیخطر تصور میشد، میتواند به برهم خوردن توازن هورمونی کودکان در حال رشد منجر گردد و به ایجاد آثاری جدی و طولانی مدت در آنها بیانجامد. پژوهشگران مواد شیمیایی فتالات را با پیدایش بلوغ زودرس دختران، مشکلات تولیدمثل، غیرنرمال شدن اندام تناسلی مردان…
هاروی کارپ، راسل گیبسونasbab_bazi
چکیده:
عروسکهای پلاستیکی، جغجغهها، حلقههای دندان و سایر اسباببازیهای کودکان، علیرغم اینکه ممکن است ظاهری جذاب داشته باشند، اما استفاده از یک ماده شیمیایی نرمکننده در آنها به نام فتالات، والدین و دولتها را در برابر یک معضل بزرگ قرار داده است. مطالعات مختلف علمی نشان میدهد که به دلیل ورود این ماده به بدن کودکان، آثاری نظیر برهم خوردن توازن هورمونها، بلوغ زودرس دختران، مشکلات تولیدمثل، آسیب رساندن به اسپرمهای مردان، بر هم خوردن عملکرد تیروئید و در نهایت، سرطان بیضه در مردان به وجود میآید.
عروسکهای پلاستیکی عرضه شده به بازار، بسیار جذاب و دوستداشتنی هستند، اما مشکل اینجاست که این اسباببازیها با موادی شیمیایی به نام فتالات ساخته میشوند. این مواد نرمکننده، تا ۵۰ % پلاستیک تشکیل دهنده اسباببازیهای کودکانمان را که البته دوست دارند آنها را در دهانشان بجوند، تشکیل میدهند. مشکل اینجاست که این مواد شیمیایی، در مواد پلاستیکی باقی نمیمانند. این مواد پس از جویده شدن وارد دهان و بدن کودکان میشود، همانطور که طعمدهندههای آدامسها بلعیده میشوند. اکثر موادشیمیایی استفاده شده در محصولات مصرفی، هرگز در جهت بررسی تأثیرات آنها بر روی سلامت انسانها مورد آزمون قرار نمیگیرند. در دادگاههای ما، متهمان بیگناهند مگر اینکه جرم آنها اثبات گردد. اما آنگاه که پای سلامت کودکان ما به میان میآید، از یک استاندارد متضاد استفاده میشود. این مواد شیمیایی باید مضر شناخته گردند، مگر اینکه بیضرری آنها اثبات شود. ولی باید بدانیم که در مورد مواد خانواده فتالات، صحبت کردن از سلامت آنها، بسیار دور از واقعیت است.
امروزه از خانواده فتالات برای ترکیب با مواد پلاستیکی سازنده اسباببازیها، حلقههای دندان و جغجغه استفاده میشود تا این اسباببازیها نرم و قابل انعطاف گردند. بدین ترتیب، چون کودکان و نوزادان علاقه دارند که هر چیزی را در دهانشان بگذارند و در عین حال بدن آنها قادر به تصفیه این مواد سمی نیست، خطری مهم برای سلامتی آنها به وجود میآید. لذا با توجه به سن رشد اندامهایشان، حتی ذرات کوچکی از این مواد شیمیایی هم ممکن است به تأثیرات بسیار مضری منجر گردد.
مطالعات مختلف دانشمندان نشانگر این مطلب است که حتی وجود مقادیر اندک این مواد در بدن، که در گذشته بیخطر تصور میشد، میتواند به برهم خوردن توازن هورمونی کودکان در حال رشد منجر گردد و به ایجاد آثاری جدی و طولانی مدت در آنها بیانجامد. پژوهشگران مواد شیمیایی فتالات را با پیدایش بلوغ زودرس دختران، مشکلات تولیدمثل، غیرنرمال شدن اندام تناسلی مردان، وجود اسپرمهای آسیب دیده و ضعیف، آسیب رسیدن به تیروئید و کبد و در نهایت ابتلا به سرطان بیضه مرتبط میدانند. درواقع، ایالت کالیفرنیا با قرار دادن چند عضو خانواده فتالات در لیست مواد سمی و مضر برای سیستم تولید مثل و رشد افراد، استفاده از برچسبهای هشداردهنده به مشتریان را بر روی کالاهای ساخته شده با آنها، اجباری نموده است.
بیتردید تأثیر ورود این مواد شیمیایی آسیبرسان به هورمونها در اولین سالهای عمر، بسیار زیاد است. همچنین براساس مطالعه سال ۲۰۰۵ میلادی مرکز پیش گیری و کنترل بیماریهای ایالات متحده، تقریباً قریب به اتفاق کودکان آمریکایی، دارای سطوح غیرسالمی از مواد خانواده فتالات در بدنشان هستند.
اما خبر خوب این است که جایگزینهای اقتصادی و سالمیبرای این مواد شیمیایی وجود دارد. اتحادیه اروپایی و ۱۴ کشور دیگر، استفاده از خانواده فتالات را در محصولات ویژه کودکان ممنوع و یا با موانع شدیدی روبهرو نمودهاند. اما با وجود جایگزینهای مناسب، چرا شرکتهای سازنده اسباببازی همچنان به گونهای غیرضروری کودکان ما را در معرض این موادشیمیایی سمی قرار میدهد؟ پاسخ این سؤال را باید در مقررات کنونی دانست.
هم اینک و پس از یک دهه پژوهشهای هشداردهنده، ایالات کالیفرنیا سرانجام تصمیم گرفته که محدودیتهایی مشابه اتحادیه اروپا را در این زمینه تصویب نماید. در اولین گام نیز ۶ ماده عضو خانواده فتالات برای برقراری ممنوعیت انتخاب شدهاند که این لایحه برای تصمیم نهایی روی میز آرنولد شوایتزینگر قرار دارد. هرچند این اقدامیکوچک اما مهم برای تأمین سلامت کودکانمان به حساب میآید. لابی صنایع شیمیایی، فشار زیادی را بر فرماندار ایالات کالیفرنیا در جهت وتوی این لایحه وارد نمودهاند؛
البته در سایر مناطق نیز اقدامات مشابهی در دست است. مثلاً در سال ۲۰۰۲ میلادی، دولت فدرال استفاده از دو ماده شیمیایی را که منجر به مشکلات رشد و یادگیری میشود، ممنوع نمود. همچنین گفته میشود که در صورت تصویب نهایی قانون موسوم به (AB1108)، کلیه اسباببازیهای موجود در بازار، باید با یک تغییر فرمول بنیادین به بازار عرضه کردند و البته همه باید به این نتیجه برسند که سالها بازی کردن با سلامت کودکانمان، کافی است!