آنچه بیش از همه برگزاری مراسم نیمه شعبان را در دیگر کشورهای مسلمان آسانتر میکند، اعتقاد برخی از فرقههای مهم اهل تسنن به امام زمان و ظهور اوست.
مراسم نیمه شعبان در ایران حال و هوای ویژهای دارد. تدارکات ویژهای که دولت و مردم برای این روز میبینند، آن چنان وسیع است که تداعی یک روز ملی با جشنوارهای ویژه را در ذهن تداعی میکند. چراغانیهای وسیع، برگزاری جشن، مولودیخوانیهای عمومی و پخش شربت و شیرینی که بسیاری از آنها از سوی مردم و هیاتهای مردمی انجام میشود، خود تاییدی بر این ادعاست.
اما برگزاری مراسم نیمه شعبان فقط مختص به ایران نیست. از دیگر کشورهایی که چنین مراسمی آن هم به شکل وسیع برپا میکنند، میتوان به کشورهای عراق، مصر، بحرین، یمن و آذربایجان اشاره کرد. همچنین کشورهایی مانند هند، پاکستان، امارات متحده عربی، تونس و مراکش که در آنها شیعیان در اقلیتند نیز مراسم وسیعی به همین مناسبت برگزار میشود. حقیقت امر این است که آنچه که بیش از همه برگزاری مراسم نیمه شعبان را آسانتر میکند، اعتقاد برخی از فرقههای مهم اهل تسنن به امام زمان (عج) و ظهور اوست.
در عراق به مناسبت نیمه شعبان جشن بسیار باشکوهی برپا میشود. مردمان این کشور جنگزده و فقیر در شب نیمه شعبان به سوی کربلا میروند تا با رعایت احکام دینی سفر به کربلا که بر اساس احادیث ثواب و اهمیت بسیار بالایی دارد و به همین مناسبت دعاهای خاصی نیز باید برای آن خواند، جشن نیمه شعبان را در این شهر و در کنار حرم حضوت امام حسین (ع) برگزار کنند. در بعضی از مواقع سیل جمعیت به قدری زیاد میشود که کیلومترها قبل از رسیدن به کربلا ماشینها متوقف شده و زائرین مجبورند پیاده راهی کربلا شوند. البته بسیاری نیز از شهرهای خود به مناسبت این روز پیاده به کربلا میآیند. در این میان باغداران و خانهداران کربلایی با دادن شیرینی و خواندن اشعار با آهنگی بسیار ویژه و دلنشین در حالی که دست زده و پایکوبی میکنند، میلاد امام زمان (عج) را به زائران و مسافران تبریک گفته و به آنها خیرمقدم میگویند. برخی برای خوشامدگویی مسافران و زائران قبل از رسیدن آنها اقدام به قربانی کردن گوسفند، گاو و شتر میکنند. در این میان قاعدهای نزد مردمان کربلا وجود دارد مبنی بر این که هیچ زائر و مسافری نباید در این روز مبارک گرسنه به خانه خود بازگردد. به همین دلیل آنها که از وضع مالی خوبی برخوردارند با اطعام گسترده و باز گذاردن درهای باغ و خانههای خود به روی مسافران و مردم به آنها غذا، شام و میوه میدهند. آنها که از وضع مالی خوبی برخوردار نیستند نیز، از روی اعتقاد قلبیشان به این روز، هر مقدار غذایی که در اختیار دارند ولو مختصر به خارج از خانه آورده و ضمن پهن کردن سفرهای از مردم، زائران و مسافران میخواهند که در خوردن شام با آنها همراه شوند. چراغانی و نورافشانی از دیگر مراسمی است که به طور ویژه در این روز انجام میشود. در روز نیمه شعبان بزرگان و علما اقدام به دادن عیدی و هدیه به کوچکترها و مراجعهکنندگان کرده و به دید و بازدید یکدیگر میروند.
مصریها نیز در این روز جشن ویژهای برپا میکنند. آنها ضمن جمع شدن در مساجد برای ظهور حضرت حجت (عج) به همراه ائمه جماعت خود دعا میخوانند. در شب و روز نیمه شعبان مساجد مصر از جمعیت پر میشوند. این مکانها به مناسبت این روز چراغانی میشوند و مردم به مناسبت این روز شیرینی ویژهای پخته و میان یکدیگر پخش میکنند. با این که برای نیمه شعبان در تقویمهای مصری روز به خصوصی نوشته نشده، اما شبکههای تلویزیونی و رادیویی مصری به مناسبت این روز برنامههای ویژه تدارک دیده و علمای دینی با انجام مصاحبههای گوناگون از نیمه شعبان و میلاد امام زمان (عج) برای مردم صحبت میکنند.
غالب مردم مصر از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیستند. از این رو نمیتوانند با دست و دلبازی برای این روز جشن بزرگی تدارک ببینند، اما هر آنچه که از دستشان برآید برای نشان دادن شادی خود از نیمه شعبان ابراز میکنند. خواندن شعر و مولودیهای ویژه در وصف نیمه شعبان از دیگر برنامههای مصریان است. نکتهای که در این باره جالب است این است که نیمه شعبان در مصر فرقه و مذهب نمیشناسد، شیعه و سنی به این روز اعتقاد دارند و در جشنها و مراسم شادی آن شرکت میکنند.
بحرینیها نیز با برنامهای ویژه به استقبال نیمه شعبان میروند. با این که در تقویم رسمیکشور این روز تعطیل نیست، اما بحرینیها این روز را تعطیل و یا نیمه تعطیل میکنند. آنها ضمن جمع شدن در مساجد و حسینیههای خود ضمن خواندن دعا برای ظهور امام زمان (عج) اشعار و مولودیهای ویژه برای میلاد آن حضرت میخوانند. در این میان آنان اقدام به توزیع شیرینی و شربت کرده و در پایان شام وسیعی را به مناسبت این روز تدارک میبینند. روز نیمه شعبان بزرگان به کوچکترها و هر آن کسی که به دیدنشان میآید، عیدی می دهند.
یمنیها نیز ضمن جمع شدن در مراکز و خیابانهای اصلی شهر و توزیع شیرینی و شربت اقدام به خواندن اشعار ویژه به مناسبت این روز میکنند و به همین مناسبت به طور دست جمعی رسمی ویژه موسوم به رسم رقص خنجر که از مراسم ویژه یمنیها برای روزهای مبارک و مقدسشان است، برگزار میکنند.
نیمه شعبان فقط برای ما بزرگ نیست. اقوام و کشورهای دیگر نیز احترام و اعتقاد خاصی به این روز دارند. میلاد امام زمان (عج) شیعه و سنی نمیشناسد، بلکه همه را به دور خود جمع میکند. شاید تنها روزی که باعث میشود شیعهها و سنیها در کنار هم جمع شوند و به مناسبت آن جشن بگیرند، نیمه شعبان باشد.