رجعت

شیعه و رجعت هیچگونه تردیدى نیست که شیعه به رجعت دارد و همه دانشمندان بزرگ این مکتب، اعتقاد به رجعت را از ویژگیهاى پیروان امامان معصوم (علیهم السلام) بر شمرده‏اند، تا بدانجا که پیروى مذهب تشیع واعتقاد به رجعت متلازم یکدیگر بوده و برخى از یاران و پرورش یافتگان مکتب «اهل بیت» با همین صفت معرفى شده‏اند، و خرده گیران بر شیعه نیزهمین اعتقاد را وسیله نکوهش و خالفت خویش قرار داده‏اند. علامه مجلسى بیش از پنجاه تن از عالمان شیعه را نام مى‏برد که اصل رجعت را پذیرفته و روایات مربوط به آن را در کتب خویش آورده‏اند. از این گروهند:

سلیم بن قیس هلالى (متوفاى سال ۹۰)، حسن بن صفار (م ۲۹۰)، على بن ابراهیم قمى (استاد کلینى)، ثقه الاسلام کلینى (م ۳۲۸)، محمد بن مسعود عیاشى (معاصر کلینى)،ابو عمرو کشى (معاصر کلینى) شیخ صدوق (م ۳۸۱)، شیخ مفید (م ۴۱۳)، سید مرتضى (م ۴۳۶)، ابوالفتح کراجکى (م ۴۴۹)، ابوالعباس احمد بن عباس نجاشى (م ۴۵۰)، شیخ طوسى (م ۴۶۰)، سید رضى الدین بن طاووس (م ۴۶۴) و…

همو مى‏نویسد: «اعتقاد به رجعت در تمام دوره‏ها مورد اجماع فرقه شیعه بوده و چون خورشید بر تارک آسمان مى‏درخشد و کسى را
یاراى آنکار آن نیست» 6.

شیخ صدوق در کتاب اعتقادات مى‏گوید:
«عقیده ما درباره رجعت این است که این رویداد قطعاً به وقوع مى‏پیوندد» .7

شیخ مفید نیز عقیده به رجعت را از ویژگیهاى پیروان خاندان رسالت مى‏داند. ۸ سید مرتضى معتقد به اجماع شیعه درباره رجعت است و مى‏گوید: «پیروان این مذهب در این باره کمترین اختلافى ندارند»9.

شیخ حر عاملى مى‏نویسد: «فزونى نویسندگانى که روایات مربوط به رجعت را در کتب مستقل یا غیر مستقل گردآورده‏اند – و تعداد آنها از هفتاد کتاب تجاوز مى‏کند – دلیل بر قطعى بودن اعتقاد به رجعت از دیدگاه شیعه است. ۱۰

شیخ طوسى در تفسیر تبیان ۱۱ و امین الدین طبرسى در تفسیر مجمع البیان ۱۲ و دیگر مفسران بزرگ شیعه درباره رجعت سخن گفته‏اند و بنا به نوشته صاحب کتاب «الایقاظ من الهجعه» صحت رجعت از نظر شیعیان امرى مسلم، قطعى و انکارناپذیر بوده و بیشتر دانشمندان یا همه آنان این واقعیت را پذیرفته‏اند. ۱۳

شیخ صدوق در کتاب «صفات الشیعه» اعتقاد به رجعت را از مشخصات پیروان این مکتب بر شمرده و حدیثى را از امام ششم حضرت صادق در
این رابطه نقل مى‏نماید. ۱۴

بنابراین قاطعانه مى‏توان گفت که اصل رجعت از دیدگاه عالمان بزرگ شیعه، امرى مسلم و قطعى بوده و با توجه به روایات بسیارى که از پیشوایان معصوم رسیده است، تردیدى در تحقق رجعت بر جاى نمى‏ماند. علامه مجلسى که در حدیث‏شناسى سرآمد همه بزرگان و محدثان است و تتبع و پشتکار وى در گردآورى مجموعه گرانسنگ بحارالانوار و شرح اصول کافى به وضوح دیده مى‏شود، درباره
روایات رجعت مى‏نویسد:

«کسى که حقانیت ائمه اطهار علیهم السلام را باور کرده است، چگونه مى‏تواند درباره مسأله متواترى که از آنان نقل شده و نزدیک به دویست روایت صریح در این زمینه رسیده و بیش از چهل تن از ثقات و عالمان شیعه آنها را در کتب خود آورده‏اند؛ شک داشته و این عقیده را با دیده تردید بنگرد؟… راستى اگر مسأله‏اى از این قبیل را نتوان از متواترات دانست، پس در کدامین موضوع مى‏توان ادعاى تواتر کرد؟۱۵

شیخ حر عاملى نیز که از بزرگترین محدثان قرن دهم هجرى بوده و کتاب پربار «وسایل الشیعه» را در احادیث فقهى فراهم آورده است، روایات رجعت را فزون از شمار دانسته و قائل به تواتر معنوى اخبار وارده مى‏باشد. ۱۶

کوتاه سخن آنکه: شیعیان به پیروى از فرموده پیامبر گرامى و با رجوع به عترت نبوى بر این عقیده‏اند که پیش از تحقق قیامت کبرى رویدادى خاص در جهان به وقوع مى‏پیوندد و جمعى از مردگان به دنیا باز مى‏گردند. این رویداد را «رجعت» مى‏گویند و گاهى از آن به «قیامت صغرى» تعبیر مى‏نمایند.

نا گفته نماند که این سخن نه بدان معنى است که از دیدگاه عقاید، شیعى، اصل رجعت در شمار اصول دین بوده و هم پایه اعتقاد به توحید، نبوت و معاد مى‏باشد. بلکه بسان بسیارى از ضروریات دینى یا رویدادهاى تاریخى انکارناپذیر، از مسلمیات قطعى محسوب مى‏گردد.

به عنوان مثل: همه مسلمانان باور دارند که جنگ بدر، نخستین غزوه‏اى بود که بین مسلمانان و مشرکان مکه در سال دوم هجرت به وقوع پیوست. اما قطعیت چنین حادثه‏اى به وقوع آن در زمره اصول عقاید اسلامى به شمار نمى‏آید، و با این همه، کسى از مسلمانان را نیز یاراى انکار آن نیست .

پى نوشتها:
۶- بحار الانوار ۱۲۲/۵۳ – ۱۴۴.
۷- اعتقادات صدوق بنا بر نقل بحارالانوار
۱۲۸/۵۳.
۸- بحارالانوار ۱۳۶/۵۳ (به نقل از «المسائل
السرویه» شیخ مفید).
۹- همانجا /۱۳۹.
۱۰- الایقاظ من الهجعه، باب دوم .
۱۱- تبیان ۱۲۰/۸.
۱۲- مجمع البیان ۲۳۵/۴.
۱۳- الایقاظ من الهجعه، باب دوم، دلیل
پنجم.
۱۴- بحارالانوار ۱۲۱/۵۳ (به نقل از صفات
الشیعه).
۱۵- بحارالانوار، ۱۲۲/۵۳ – ۱۴۴.
۱۶- الایقاظ من الهجعه، باب دوم، دلیل سوم.

کاربر فرستنده: ali65
آدرس ایمیل فرستنده: [email protected] 
 

همچنین ببینید

رجعت (قسمت سوم)

محمّد رضا ضمیریدر دو شماره قبل تحت عنوان «رجعت » مباحثی مستند به روایات درباره «بازگشت برخی از شهدا و صالحین » به دنیا (قبل از وقوع قیامت ...

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *