اگر قرار باشد غیبت امام زمان(عج) به دلیل حکمتهاى خاص الهى باشد، دعا کردن ما براى فرج چه خاصیتى دارد؟
۱. اساساً غیبت امام زمان(عج) بر اساس اسباب و حکمت هایى صورت گرفته است که اگر چه به برخى آنها در روایات مختلف تصریح شده، اما دانستن همه آنها در دوران غیبت آن بزرگوار، ممکن نیست. امام صادق(ع) مىفرماید:
افنَّ وَجْهَ الْحفکْمَهف فى ذلفکَ لا یَنْکَشففف إلاّ بَعْدف ظفهفورفهف؛
حکمت غیبت امام زمان(عج) روشن نمىشود، مگر بعد از ظهور آن حضرت.
بنابر این، ممکن است یکى از حکمتهاى غیبت دچار ساختن انسانها به بلا و مشکلاتى باشد که باعث روى آوردن آنها به خدا و دعا کردن براى فرج است. چنانکه در قرآن آمده است:
ما انسانها را به شداید و سختىهاى روزگار مبتلا مىسازیم، باشد که بهدرگاه ما تضرع و زارى نمایند و به دعا روى آورند.(۱)
بر این اساس، دعا براى فرج نه تنها منافاتى با حکمتهاى الهى ندارد، بلکه خود مىتواند از زمره همین حکمتها به شمار آید.
۲. دعا براى فرج امام زمان(عج) وظیفه و تکلیفى است که در عصر غیبت در روایات بسیارى بر آن تأکید شده است. پیامبر اکرم(ص) و ائمه هدى(ع) بر چنین دعایى امر فرمودهاند، حضرت ولى عصر(عج) نیز نه تنها شیعیان خود را به دعا کردن براى تعجیل فرج فرمان داده، بلکه کثرت دعا را از آنان خواستهاند.(۲)
۳. در برخى روایات، دعا براى فرج وسیلهاى براى نجات از هلاکت به شمار آمده است. امام حسن عسکرى(ع) مىفرماید:
به خدا، فرزندم مهدى را غیبتى است که در آن هیچ کس از هلاکت نجاتنمىیابد، مگر کسى که خداى (عزوجل) او را بر اعتقاد نسبت به امامتش ثابت قدم بدارد و او را در دعا براى تعجیل فرجش توفیق عنایتفرماید.(۳)
در پایان باید گفت: وقتى که انتظار فرج والاترین نوع عبادت به شمار مىآید، دعا براى فرج نیز زیباترین جلوه انتظار به حساب مىآید و اصل دعا گرامىترین و محبوبترین چیزها در نزد خداست و تأثیر آن در تغییر دادن تقدیر است. چنانکه در روایات پیامبر اکرم(ص) آمده است:
أکْثفر مفنَ الدّفعاء فَإنَّ الدفعاءَ یَردّ الْقَضاءَ؛ (۴)
زیاد دعا کن، زیرا دعا قضاى الهى را باز مىگرداند.
پی نوشت:
۱. انعام (۶) آیه ۴۲.
۲. أکثروا الدعا بتعجیل الفرج. (شیخ صدوق، اکمال الدین واتمام النعمه، ج ۲، ص ۴۸۵).
۳. شیخ صدوق، اکمال الدین و اتمام النعمه، ج ۲، ص ۳۸۴.
۴. نهج الفصاحه، ص ۸۴، ح ۴۴۶.