«رجعت» جزو اعتقادات معروف شیعه است و معنای مختصرش چنین است:
بعد از ظهور حضرت امام مهدی ارواحنا له الفداء و در آستانه رستاخیز، گروهی از «مومنان خالص» و «کفار بسیار شرور» به این جهان باز میگردند. گروه اول به کمال الهی میرسند و گروه دوّم کیفرهای شدیدی میبینند.
مرحوم «سید مرتضی» که از بزرگان شیعه است چنین میگوید:
«خداوند متعال بعد از ظهور حضرت مهدی، گروهی از کسانی را که قبلاً از دنیا رفتهاند به این جهان باز میگرداند تا در ثواب و افتخار یاری او و مشاهده حکومت حق بر سراسر جهان شرکت جویند و نیز گروهی از دشمنان سرسخت را باز میگرداند تا مهدی از آنها انتقام گیرد.»
اصل رجعت از ضروریات مذهب تشیع محسوب میشود ولی ویژگیهای آن و مسائل جنبی آن مورد اختلاف علمای شیعه است.
در برخی از روایات از رجعت امیرالمؤمنین علیه السلام و امام حسین علیه السلام یاد شده است؛ در برخی از دیگر روایات نیز از بازگشت رسول اکرم و انبیای گذشته سخن به میان آمده است. غیر از انبیاء و ائمه برخی از افراد صالح دیگر نیز رجعت خواهند داشت.
فلسفه رجعت
با توجه به روایات اسلامی، رجعت جنبه همگانی ندارد بلکه مخصوص مؤمنان صالحی است که در درجات متعالی ایمان قرار دارند، و نیز کفار و طاغیان ستمگری که به اوج تباهی و شرارت رسیدهاند.
چنین به نظر میرسد که بازگشت مجدد این دو گروه به زندگی دنیا به منظور تکمیل حلقه تکامل گروه اول و چشیدن کیفر دنیوی گروه دوم است. به عبارت دیگر گروهی از مؤمنان خالص که در مسیر تکامل معنوی خود با موانعی در زندگی رو به رو شدهاند و تکامل آنها ناتمام مانده است، بنا بر حکمت الهی، به این جهان بازخواهند گشت و به تکامل خویش ادامه خواهند داد، شاهد و ناظر حکومت جهانی حق و عدالت خواهند بود و در بنای این حکومت شرکت خواهند جست.
از سوی دیگر نیز گروهی از منافقان و جبّاران، علاوه بر کیفر خاص خود در روز قیامت، باید مجازات هایی نیز نظیر آنچه اقوام سرکشای مانند فرعونیان و عاد و ثمود و قوم لوط دیدند در این جهان ببینند.
و تنها راه تحقق این دو امر، رجعت است.
منابع :
تفسیر نمونه، ج ۱۵