آدابی برای دعا کردن از سوی ائمه اطهار علهیم السلام بیان ده است که فهرستوار عبارتند از:
۱- با بسم الله آغاز کردن: حضرت پیامبر فرمود: «دعایی که با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز شود، رد نمیشود [۱]۲– تمجید: در کتاب حضرت علی (ع) است که مدح قبل از سؤال و درخواست است پس هرگاه از خدا حاجتی خواستی ابتدا او را تمجید کن. راوی میگوید به او عرض کردم چگونه او را تمجید کنم فرمودند: بگو: «یامن اقرب الیّ من حبل الورید یا من یحول بین المرء و قلبه یا من هو باالمنظر الاعلی یا من لیس کمثله شیء»[۲].
۳– صلوات: امام صادق (ع) فرمودند: هرکس به خدا حاجتی دارد آغاز کند، با صلوات بر محمد و آل محمد سپس حاجت خود را درخواست کند و ختم کند آن را به صلوات بر محمد و آل محمد، به درستی که خداوند کریمتر از آن است که دو طرف دعا را بپذیرد و وسط آن را رها کند چرا که صلوات بر محمد و آل محمد هیچگاه رد نمیشود.[۳]۴– اقرار به گناه: امام صادق فرمودند. دعا را با مدح خدا آغاز کن و سپس اقرار به گناه نما و سپس حاجتت را بطلب.[۴]۵– تضرع و زاری در برابر خدا: در آنچه که خداوند حضرت عیسی (ع) را بدان موعظه نموده است آمده است: که ای عیسی مثل فرد محزونی که در حال غرق شدن است مرا بخوان و مرا نخوان مگر با حالت تضرع بسوی من و این که همت تو تنها یک چیز باشد، به درستی که هرگاه چنین مرا بخوانی تو را اجابت میکنم.[۵]۶– خواند دو رکعت نماز: امام صادق (ع) فرمود: هرکس وضوی نیکویی گرفت سپس دو رکعت نماز خواند در حالی که رکوع و سجود آن را کامل به جا آورد و سلام و ثنای خدا و رسولش را به جا آورد سپس حاجت خود را طلب نمود، چنین کسی حاجتش را در محل مناسبش طلب کرده، و هرکس خیر را در این جایگاه طلب کند ناامید نمیشود.[۶]۷- درخواست خود را زیاد مشمارد: خداوند متعال به بعضی از انبیائش وحی کرد که: اگر اهل هفت آسمان و زمینها همه از من درخواست کنند و من درخواست همه آنها را برآورده سازم از ملک من بهاندازه بال مگسی کم نمیشود، چگونه از ملکی کم شود که من قیّم آن هستم.[۷]۸- بلند همتی در دعا: حضرت علی (ع) به امام حسن علیه السلام وصیت نمود که: سزاوار است که درخواست تو در آنچه که از خدا میخواهی از چیزهایی باشد که جمال و زیبائیش برای تو باقی بماند و وزر و وبالی هم برای تو نداشته باشد و این در حالی است که مال برای تو باقی نمیماند و تو هم برای آن باقی نمیمانی.[۸]۹– تعمیم دعا: حضرت پیامبر (ص) فرمود: هرگاه فردی دعا کرد دیگران را نیز دعا کند که به اجابت نزدیکتر است و هرکس چهل فرد مؤمن از برادرانش را قبل از دعا برای خود دعا کند، خداوند دعا را در حق آنها و خود او اجابت میکند.[۹]۱۰– دعای پنهانی: حضرت پیامبر (ص) فرمود: دعای پنهانی برابر هفتاد دعای آشکار است.[۱۰]۱۱– دعا در اوقات مناسب : دعا در بعضی از اوقات مستجاب است. دعا بعد از نماز واجب، هنگام بارش باران، هنگام سحر و هنگام عیادت از مریض مستجاب است.[۱۱]۱۲– حسن ظن به اجابت: حضرت پیامبر (ص) فرمود: دعا کنید از خدا و یقین به اجابت داشت باشید.[۱۲]۱۳– پافشاری بر دعا: امام باقر (ع) فرمود: قسم به خدا مؤمن پافشاری بر برآورده شدن حاجت از خدا نمیکند مگر این که خداوند حاجت او را میدهد.[۱۳]امید که با رعایت آداب دعا دعاهایتان مستجاب باشد.
منابع
[۱]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۳.[۲]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۵.
[۳]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۶.
[۴]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۸.
[۵]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۴.
[۶]- همان.
[۷]- همان، ص ۳۰۳
[۸]- بحار، ح ۷۷، ص ۲۰۷.
[۹]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۱۳.
[۱۰]- همان، ص ۳۱۲.
[۱۱]- همان، ص ۳۴۴، و ج ۸۱، ص ۲۱۷، و ج ۸۵، ص ۳۲۱.
[۱۲]- بحار، ج ۹۳، ص ۳۰۵.
[۱۳]- اصول کافی، ج ۲، ص ۴۷۵.