جوانان و معیارهای انتخاب دوست مناسب

جوانان عزیز! (دوست، دوستان و دوستیابى ) در این سنّ و خصوصاً سنّ جوانى یکى از عوامل مؤ فقیّت یا به انحراف کشیده شدن جوانان و نوجوانان است لذا هدف توجّه دادن به این امر مهمّ و عدم سهل انگارى در این زمینه یا ظاهر بینى در شناخت افراد مى باشد.

آن چیست که هزار تاى آن هم کم است ؟ اما به سادگى بدست نمى آید!
آن چیست که گاه بیشتر از برادر به کمک انسان مى آید! آرى آن (دوست ) است . هزار دوست کم است و یک دشمن زیاد آیا مى دانید هر کسى با دوستش شناخته مى شود؟ شاعر مى گوید:

تو اوّل بگو با کیان زیستى من آنگه بگویم که تو کیستى !

البتّه در این زمینه مطالب و ضرب المثل هم زیاد گفته شده است . که به دو ضرب المثل اشاره مى کنیم :
((پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوّتش گم شد)) ((سگ اصحاب کهف روزى چند پى نیکان گرفت و مردم شد)) آرى اخلاق دوست در ما اثر مى گذارد و این خیلى واضح است، اگر با یک شاگرد درسخوان دوست شویم، از فردا مى بینیم که تلاشمان بیشتر و درسخوانتر و فعّال تر مى شویم . امّا اگر با یک دوست منحرف که حرفهاى زشت هم مى زند و دنبال کارهاى خلاف مى رود دوست شویم، کم کم مى بینیم خودمان هم مثل او شده ایم . لذا دوست مى تواند در سرنوشت آینده هر جوان دخیل باشد. جوانان و نوجوانان عزیز! در انتخاب دوستان مناسب، و دوستان نامناسب باید صفات زیر را مد نظر داشته باشیم :
صفات دوستان خوب و مناسب :
خیرخواه باشد – باوفا باشد – منصف و رازدار باشد – با تقواى و پرهیزکار باشد – گشاده رو و خنده رو باشد – مؤ من و شجاع باشد – عالم و عاقل باشد – راستگو و درستکار باشد – صبور و بردبار باشد – عابد و متدیّن باشد.
صفات دوستان بد و نامناسب :
بدخواه است – بى وفا است – متقلّب است – بدگمان است – احمق و بى خرد است – منافق و منحرف است – بخیل و حسود است – دروغگو و ظالم است – لجوج و کینه توز است – عیب جو و خُردگیر است .
انواع دوستان :
۱ – دوستان پَرِکاهى : (هر جائى و بى محتوى و بى بند و بار).
۲ – دوستان شکمى : (که رفیق دیگران در مال و خوراکیها هستند).
۳ – دوستان زنبورى : (همانند زنبور به دیگران نیش و متلک مى زنند).
۴ – دوستان بوقلمونى : (همانند بوقلمون، ملّون و رنگارنگ هستند).
۵ – دوستان جنگى : (دعوایى و جنجال به پا کن و آشوبگر هستند).
۶ – دوستان پارسالى : (به کسانیکه دوستى، آنان کمرنگ و بى تفاوت شده باشد).
۷ – دوستان آیینه اى : (همانند آیینه بیان کننده صحیح عیب دوستان هستند)، ((از جمله دوستان خوب هستند.))
۸ – دوستان پروانه اى : (همانند پروانه به دور انسان مى چرخند). ((از جمله دوستان خوب هستند)).
وظیفه انسان در مقابل دوست خوب چیست ؟
۱ – احترام او را نگهداریم .
۲ – نامش را زیبا صدا بزنیم .
۳ – کمک در گرفتاریها.
۴ – گذشت از لغزشها (دوست را کس به یک بدى نفروخت ).
۵ – بى جهت او را متّهم نکنیم .
۶ – تشکر از احسان او.
۷ – بیش از سه روز با او قهر نکنیم .
۸ – همانند آیینه عیب هاى او را صحیح به او متذکّر شویم . شاعر مى گوید:

دوست باید جمله عیب تو را همچون آیینه روبرو گوید

نه که چون شانه با هزار زبان پشت سر رفته مو به مو گوید

امام صادق علیه السّلام با بد زبان قطع رابطه کرد:
مردى مدتها با امام صادق علیه السّلام دوست بود، اما روزى در بازار که او و غلامش همراه امام صادق علیه السّلام در حال عبور بودند و غلام شیفته زیبایى هاى ظاهرى بازار شده، بارها عقب مانده بود تا بالاخره آن مرد عصبانى شدو در مرتبه دیگرى که غلام عقب مانده بود به او فحش داد و تا امام شنید، فرمود: گمان نمى کردم تو اینقدر بد زبان باشى که براى یک امر کوچک اینگونه حرف زشت بزنى … و بعد از آن امام صادق علیه السّلام با او قطع رابطه کرد.

لطیفه دوست باوفا:
مرد فقیرى در گوشه خیابان دو کلاه به دست گرفته بود و گدایى مى کرد. رهگذرى از او پرسید: ((چرا امروز دو کلاه به دست گرفته اى ؟)) – مرد فقیر جواب داد: ((چون دوستم به مسافرت رفته و کارهایش را به من سپرده است )).
شعر در وصف دوستى

بیا تا مونس هم یار هم غمخوار هم باشیم انیس جان هم فرسوده بیمار هم باشیم

شب آیدشمع هم گردیم وبهریکدیگرسوزیم شود چون روز دست وپاى هم درکارهم باشیم

دواى هم، شفاى هم، فداى هم، براى هم دل هم، جان هم، جانان هم، دلدار هم باشیم

منبع: رهبران شیعه