در یک تراکنش ۵۰ دلاری بین دو نفری که یکی قرض دهنده و یکی قرض گیرنده است، قرض گیرنده، باید هشت دلار اضافه بر پول قرض گرفته پرداخت کند.
رکت اپل که همگان آن را به عنوان شرکتی سختافزاری و نرمافزاری میشناسند، یکی از شرکتها معروفی است که توانسته با اقبال فراوان در حوزههایی که در آن فعالیت میکند، با ارائهی محصولی متمایز بسیار موفق و تأثیر گذار باشد. به حدی که اکنون بسیاری از مردم از کشورهای مختلف با ساخت اپلیکیشن برای موبایل، تبلت و آیپاد این شرکت، به اشتغال مشغولاند و بازار بسیار مناسبی را ترتیب داده است.
امّا به تازگی شاهد اختراع نرم افزاری جدید اپل با نام AD-HOC هستیم. AD-HOC شبکه توزیع پول نقد و متدی نرمافزاریست که در مکانهایی که دستگاه خودپرداز پول وجود ندارد و متقاضی پول نقد، در گوشی خود میزان پول مورد نیاز خود را وارد میکند. این نرم افزار سپس افرادی را که در آن حوالی هستند و همان مقدار پول نقد دارند پیدا کرده و بعد از توافق دو طرف پول نقدی به متقاضی داده میشود و به همان میزان از کارت اعتباری درخواست کننده کم شده و به حساب شخص دوم واریز میشود. البته بخشی از این پول واریزی سود شخص دوم و بخشی از این پول کارمزد اپل است مثلاً یک تراکنش ۵۰ دلاری ۳ دلار سود برای دارنده پول نقد و ۵ دلار سود برای اپل دارد.
این عمل اپل بسیار شباهت به رباست. ساز و کار ربا بر اساس دین اسلام این گونه تعریف میشود که اگر قرض دهنده چیزى را(هر چیزى که ارزش مالى داشته باشد) علاوه بر برگرداندن اصل مالى که قرض داده، شرط کند مرتکب ربا شده است، خواه آن چیز درآمد قطعى باشد یا درآمد غیر قطعى. در این مورد حضرت على(ع) در روایتی مى فرمایند: «من اقرض قرضا ورقا لایشترط الا رد مثلها»؛ کسى که پولى قرض مى دهد حق ندارد چیزى جز برگرداندن مثل آن را شرط کند.
حال بیایید دوباره مثالی که زده شد نگاه کنیم. در یک تراکنش ۵۰ دلاری بین دو نفری که یکی قرض دهنده و یکی قرض گیرنده (آن هم نه قرض گیرنده مدّتدار که فقط قرض گیرنده پول فیزیکی است) قرض گیرنده، میبایست هشت دلار اضافه بر پول قرض گرفته پرداخت کند.
در این میان میزان ۳ دلار یا ۶ درصد سود به صورت آنی به فرد دارای پول فیزیکی و اپل با ۵ دلار سود از این جابهجایی، میزان ۱۰ درصد سود پرداخت میشود؛ فقط برای اینکه قرض دهنده و قرض گیرنده یا به بیان بهتر پول فیزیکی را به کسی که به آن دسترسی ندارد، شناسانده است.
ربای دیجیتال که اپل امتیاز آن را ثبت و در حال توسعه و رواجش است بنا به آیات قرآن مصداق جنگ باخداست، که در دنیای نوین و با واسطهگری تکنولوژیهای پیشرفته روبه رشد است. البتّه این کار اپل باعث ترویج و عادیسازی ربا هم خواهد شد.
از سوی دیگر اپل با این کار با ادعای این که قصد سود رساندن دارد، از میزان پولی که افراد به همراه دارند، آگاه میشود و این دادهها در طولانی مدّت باعث میشود اپل از میزان درآمد فرد تا حدودی آگاه شود و برای میزان مشخصی از آن برنامه ریزیهای دیگری کند، که این یعنی دسترسی به اطلاعات مالی افراد. اگر این اطلاعات به دست هکرها هم بیفتد که جریان دزدی هم اتفاق خواهد افتاد.