در شرایط کنونی که دولت تقریباً دست نظامیان را از قدرت ساقط کرده است تلاشهای جریان حاکم برای تجدید مناسبات همه جانبه با رژیم صهیونیستی هیچ توجیهی ندارد به جز اینکه جریان حاکم به دلیل سیاستها و رفتارهای غلط و نابخردانهاش خود را در موضع ضعف و بیثباتی میبیند.
به گزارش موعود وزیر خارجه ترکیه میگوید آنکارا و تل آویو در شرف عادی سازی روابط دوجانبه پس از حادثه حمله به کشتی “مرمره آبی” هستند. داوود اوغلو تاکید کرد در این زمینه پیشرفت جدی حاصل شده و با رفع اختلافات موجود، مسیر برای بهبود کامل روابط هموار شده است.
دو هفته قبل نیز رژیم صهیونیستی از حضور یک هیأت عالی رتبه ترکیهای در کنفرانسی با موضوع گرامیداشت قربانیان هولوکاست ابراز خرسندی کرد. این رژیم، حضور مقاماتی از وزارتخارجه ترکیه در کنفرانس مذکور را حامل پیامهای مثبتی درخصوص عادی سازی روابط فیمابین دانست و از آن به شدت استقبال نمود.
روزنامه جمهوریت نیز در تشریح انگیزههای دولت ترکیه برای تجدید مناسبات با رژیم صهیونیستی نوشت: با نهایی شدن توافقها و برقراری مناسبات کامل با تل آویو، اردوغان که به دلیل اتفاقات ماههای اخیر، روزهای سختی را میگذراند احساس راحتی خواهد کرد و حتی زمینه برای رفع کدورتها با دولت آمریکا هموار خواهد شد.
از زمان پیدایش رژیم صهیونیستی، دولت ترکیه متأسفانه با اینکه اکثریت بیش از ۹۵ درصد جمعیت این کشور را مسلمانان تشکیل میدهند، از دولتهایی بود که با رژیم صهیونیستی روابط گسترده سیاسی، تجاری و نظامی داشت. علاوه بر این، دولت ترکیه در میان کشورهای اسلامی اولین کشوری بود که رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت و در طول ۶۰ سال گذشته نیز مراودات گستردهای با این رژیم داشت.
با روی کار آمدن دولت اسلام گرا در ترکیه در سال ۱۳۸۱ این امید ایجاد شد که ترکیه در مناسباتش با رژیم صهیونیستی تجدیدنظر کلی کرده و فصل نوینی را در این زمینه بگشاید و لکه ننگ ۵۰ ساله رابطه با رژیم صهیونیستی را از پیشانی این کشور مسلمان پاک کند.
این مسئله یکی از خواستهها و آرزوهای ملت مسلمان ترکیه بود و به جرات میتوان گفت یکی از انگیزههای اصلی که مردم ترکیه به حزب اسلام گرای عدالت و توسعه و شخص اردوغان اقبال نشان دادند همین بود، زیرا مردم ترکیه از اینکه دولتشان با رژیمی رابطه نزدیک داشت که هم مسلکان مسلمان آنها را قتل عام مینماید، قبله نخست مسلمانان را اشغال کرده و علیه منافع جهان اسلام فعالیت میکند خشمگین بودند. مردم ترکیه از مشاهده اینکه قاتلان فلسطینیها و اشغالگران سرزمینهای مسلمانان، آزادانه در کشورشان به تجارت مشغولند و تعطیلات خود را در مناطق تفریحی این کشور میگذرانند بشدت عصبانی بودند.
رژیم صهیونیستی در چند دهه گذشته علاوه بر مراودات تجاری، به تأمین کننده اصلی تسلیحات و فناوری نظامی ترکیه تبدیل شده است به طوری که مبادلات تجاری طرفین سالانه بالغ بر ۲ میلیارد دلار بوده است.
با این حال دولت اسلامگرا از زمان روی کار آمدن، در زمینه قطع وابستگی به رژیم صهیونیستی خواستههای ملت ترکیه و سایر ملل اسلامی را برآورده نکرد. این دولت به جای اینکه گامهای اساسی در رفع ننگ رابطه با رژیم صهیونیستی بردارد صرفاً به حرکتهای شعاری و عوام گرایانه پرداخت که اوج آن، مشاجره لفظی اردوغان با شیمون پرز در اجلاس داووس در سال ۱۳۸۵ و در اعتراض به قتل عام مردم غزه بود که پرز را “قاتل کودکان” خواند.
با اینحال در همان شرایط نیز که رژیم صهیونیستی فوج فوج ملت بیدفاع فلسطین را میکشت، آنکارا حاضر نشد روابطش را با تل آویو قطع کند.
سفر اردوغان به فلسطین اشغالی در سال ۱۳۸۴ اوج اقدامات ننگ آور دولت باصطلاح اسلام گرای وی بود. وی در این سفر، با مقامات رژیم صهیونیستی دیدار کرد و دست آنها را فشرد. برخی خبرگزاریها در همان زمان گزارش دادند که اردوغان در قبال فعالیتهای هستهای ایران با رژیم صهیونیستی ابراز همدردی کرده و خود را در نگرانیهای رژیم صهیونیستی سهیم و شریک دانسته بود!
در آن شرایط توجیه خوش بینانهای که در قبال عملکرد نامعقول دولت اردوغان در برخوردش با رژیم صهیونیستی وجود داشت این بود که وی تحت فشار نظامیان قرار دارد و مجبور است چنین اظهاراتی را مطرح سازد و چنین مواضعی را دنبال نماید.
با اینحال، در شرایط کنونی که دولت تقریباً دست نظامیان را از قدرت ساقط کرده است تلاشهای جریان حاکم برای تجدید مناسبات همه جانبه با رژیم صهیونیستی هیچ توجیهی ندارد به جز اینکه جریان حاکم به دلیل سیاستها و رفتارهای غلط و نابخردانهاش خود را در موضع ضعف و بیثباتی میبیند و برای نجات یافتن از این مخمصه دست به دامن برقراری رابطه با صهیونیستها شده است. به عبارت روشنتر، دولت ترکیه و به خصوص شخص اردوغان که اکنون مجبور شده است ننگ برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی را بپذیرد، تاوان رفتارها و سیاستهای غلط خود در سالهای گذشته را میپردازد.
سیاست اردوغان و حزبش، به خصوص در قبال بحران سوریه که اکنون به شکست و رسوایی منجر شده است، منشأ بخش عمده گرفتاریهای دولت اردوغان را تشکیل میدهد.
سیاست مسئلهدار و غلط خصومت ورزی کورکورانه با دولت سوریه و حمایت غیرقانونی، غیرشرعی و غیراخلاقی از تروریستها و شورشیانی که به هیچ معیاری پایبند نیستند، به اعتبار و حیثیت دولت اردوغان به شدت خدشه وارد کرده و ترکیه را نیز در انزوای بیسابقهای قرار داده است.
با اینحال، این نهایت سادهاندیشی است اگر دولتمردان کنونی ترکیه میپندارند تجدید مناسبات با رژیم صهیونیستی میتواند آنها را از بحران نجات دهد بلکه تتمه اعتبار آنها را در میان حامیانشان نیز از بین خواهد برد و بر عمق بحرانی که اکنون دچار آن هستند خواهد افزود.