موعود پایگاه اینترنتی موعود
مؤلف: علامه سید جعفر مرتضی عاملی
مترجم: دکتر محمد سپهری
ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
تاریخ نشر: زمستان ۱۳۸۴
تعداد مجلدات: ۲ جلد
قرآن کریم، پیامبر اعظم ـ محمد مصطفی(ص) ـ را الگو و اسوه نیکوی مسلمانان خوانده و آن حضرت خود جایگاهی ویژه و ممتاز نزد مسلمانان داشتند؛ به همین جهت هر کدام از مسلمانان به فراخور حال خود به گفتار و کردار ایشان توجهی خاص مبذول دارد و سعی در ثبت آن بنماید.
متأسفانه پس از رحلت (یا شهادت) حضرت ختمی مرتبت(ص) اهتمام بسیار زیادی برای ممانعت از منع نقل و کتابت احادیث نبوی به عمل آمد و برای این منظور قوانینی را پیش روی صحابی رسول خدا(ص) گذاشتند که هیچ چاره‌ای جز اندوخته کردن آنچه از آن حضرت دیده و شنیده بودند، در سینه‌هایشان نمی‌دیدند.
در کنار این سیاست، جمعیتی نمایان شدند که آنها را «قصاصون» (قصه‌پردازان) می‌خواندند. این افراد که منصبی رسمی در جامعه یافته بودند در راستای اهداف سیاستمداران داستان‌های بی‌شماری را از منابع مکتوب و غیرمکتوب اهل کتاب به جامعه اسلامی تزریق می‌کردند. جسارت این قوم گاه تا آنجا پیش می‌رفت که صراحتاً حرف‌هایی را به خورد مخاطبان خویش می‌دادند که طی سال‌های قبل ضمن آیات و روایات و سنت نبوی رد شده بودند.
سیاست منع نقل و کتابت حدیث تمام سنت را به حافظه‌ها سپرد و به جز شیعیان که در شرایط تقیه و با رهبری ائمه معصومین(ع) خلاف این جریان حرکت می‌کردند، بقیه مسلمانان با توجه به آفات حافظه به طور طبیعی بخشی از ماجراها را ـ به طور کلی یا جزئی ـ یا فراموش می‌کردند یا به گونه‌ای خلاف آنچه اتفاق افتاده بود در خاطرشان می‌ماند. حضور جدی قصاصون نیز باعث شد به مرور ایام تفکیک سره از ناسره و کلام پیامبر خدا(ص) با مطالب اهل کتاب برای برخی از تازه مسلمانان مشکل شود به خصوص که عده‌ای مغرض و وابسته به حکومت (خصوصاً امویان) حجم انبوهی از مطالب خود ساخته را به عنوان سیره نبوی عرضه کرده بودند. برآیند این عوامل تصویر واقعی سیره نبوی را مخدوش کرد و علی‌رغم آنکه بخشی از این اسرائیلیات و احادیث جعلی برای اهل فن قابل تشخیص بود لیکن حجم قابل توجهی از آنها به قدری در جامعه اسلامی و اذهان مسلمین نفوذ کرده بود که آن را عین واقعیت می‌شمردند.
اکثر منابع تاریخی که امروزه در دسترس ما قرار دارند مربوط به قرن دوم هجری و پس از آن، و عمدتاً محصول قلم مؤلفان اهل سنت بوده که متأسفانه در طول قرون متمادی تلاشی جدی برای پالایش این آثار صورت نگرفته است. طی سال‌های اخیر شخصیت‌هایی نظیر علامه سید جعفر مرتضی عاملی به این مهم همت گماشته‌اند.
کتاب ارزشمند الصحیح من سیره النبی الاعظم(ص)، مجموعه‌ای مفصل و بی‌نظیر درباره سیره رسول خدا(ص) است و به رغم آنکه تا کنون دوازده جلد ازآن منتشر شده، همچنان نگارش آن ادامه دارد.
بازخوانی کلیه منابع فقهی، کلامی، تاریخی، حدیثی و ادبی شیعه و سنی و موشکافی و ریشه‌یابی جدی همه ماجراهای نقل شده، از جمله ویژگی‌های آثار علامه مرتضی است که در این کتاب به خوبی می‌توان آن را مشاهده کرد.
«دکتر محمد سپهری» مترجم آثار این نویسنده بزرگ در اقدامی درخور تقدیر، ده جلد نخست این اثر را با قلمی‌شیوا، روان و خواندنی و با گزینشی مناسب ترجمه و تلخیص کرده که چندی پیش توسط «پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی» با عنوان سیرت جاودانه در دو جلد به بازار نشر عرضه شده است.
در این کتاب ارزشمند، در بخش اول و ذیل عنوان «مباحث مقدماتی» مفصلاً از صفات منسوب به رسول خدا(ص) در روایات مکتب خلافت، شخصیت‌های جعلی [ساخته شده برای جایگزینی ایشان]، نقش قصه‌گویان در تاریخ اسلام، انگیزه‌ها و اهداف این سیاست‌گزاران و آثار و نتایج اقدامات آنان سخن به میان آمده و در پایان معیارهای حفظ انحراف و موازین، قواعد و ضوابط پژوهش علمی مؤلف ارائه شده است.
پس از این بخش مفصل، در بخش‌های دوازده‌گانه، تک‌تک روایات نقل شده درباره حضرت ختمی‌مرتبت(ص) از پیش از بعثت تا پایان جنگ احزاب مورد بازبینی دقیق قرار گرفته است. و البته در این راستا بسیاری از مشهوراتی که در میان ما رواج یافته در زمره این مطالب قرار می‌گیرد.
عناوین بخش‌های کتاب، به ترتیب عبارتند از: جلد اول: مباحث مقدماتی، پیش از بعثت، از بعثت تا هجرت به حبشه، از مسلمانی حمزه تا بیعت عقبه، از مکه تا مدینه، از ورود به مدینه تا پایان جنگ بدر؛ جلد دوم: از بدر تا احد، جنگ احد و پیامدهای آن، شخصیت‌ها و حوادث، از احد تا بنی‌نظیر، جنگ بنی‌نظیر، و از اخراج بنی‌نظیر تا نبرد خندق.
مطالعه این اثر محققانه می‌تواند راهگشای همه عزیزانی باشد که قصد دارند از سیره قطعی و مسلم حضرت محمد نبی اعظم خدا(ص) و نقش یهودیان در قلب و جعل و تحریف حقایق تاریخی اسلام مطلع باشند.
