موعود پایگاه اینترنتی موعود
حضرت زهرا سلام الله علیها از دیدگاه روایات فریقین، دارای نامها و القاب متعدد است.با دقت در روایات، به دست می‌آید که انتخاب نامها و القاب آن حضرت بر اساس حکمت ها و مناسبت هایی است که در فضائل وجودی آن حضرت، ریشه دارد.
یکی از نامهای آن حضرت، «زهراء» است که در روایات شیعه و اهل سنت برای ایشان ذکر شده است.از دیدگاه لغت، واژه «زهراء» از ریشه «زهر» مؤنث کلمه «ازهر» است.
ابن اثیر می‌نویسد:
الْأَزْهَرُ: الأبیض المستنیر، و الزَّهْرُ و الزَّهْرَهُ: البیاض النیّر، و هو أحسن الألوان.( ابن أثیر الجزری، ابوالسعادات المبارک بن محمد (متوفاى۶۰۶هـ)، النهایه فی غریب الحدیث والأثر، ج۲، ص۳۲۱، تحقیق طاهر أحمد الزاوی – محمود محمد الطناحی، ناشر: المکتبه العلمیه – بیروت – ۱۳۹۹هـ – ۱۹۷۹م.)
«ازهر» سفیدی روشن کننده، «زهر و زهره» سفیدی نورانی است و رنک سفید، بهترین رنگها است.
ابن منظور نیز می‌نویسد:
و الزَّاهِرُ و الأَزْهَرُ: الحسن الأَبیض من الرجال، … و رجل أَزْهَرُ أَی أَبیض مُشْرِقُ الوجه. و الأَزهر: الأَبیض المستنیر. و الزُّهْرَهُ: البیاض النَّیِّرُ، و هو أَحسن الأَلوان.واحدتهما زَهْرَاءُ.و المرأَه زَهْرَاءُ؛ و کل لون أَبیض کالدُّرَّهِ الزَّهْراءِ، ..(الأفریقی المصری، جمال الدین محمد بن مکرم بن منظور (متوفاى۷۱۱هـ)، لسان العرب، ج۴، ص ۳۳۲، ناشر: دار صادر – بیروت، الطبعه: الأولى.)
«زاهر و ازهر» به معنای مردی است که صورت نیکو و چهره سفیدی دارد. «رجل ازهر»؛ یعنی مردی که صورت او همانند سفیدی مشرق می‌درخشد. «ازهر» به معنای سفیدی درخشنده و «زهره» سفیدی نورانی است و این بهترین رنگهاست.مؤنث آن، «زهراء» است.به زن «زهراء» می‌گویند. و هر رنگی سفیدی همانند در، زهراء است.
حکمت نامگذاری حضرت فاطمه، به زهرا (س) در روایت عایشه
در روایات شیعه، دلیل و حکمت نامگذاری حضرت فاطمه سلام الله علیها به «زهراء» به صورت مفصل بیان شده است که نقل این روایات مجال دیگری می‌طلبد.
در این مختصر به روایتی از عایشه، همسر رسول خدا صلی الله علیه وآله در این باره اشاره می‌کنیم.
احمد بن سنان قرمانی دمشقی، در کتاب «الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ» گوشه ای از فضائل حضرت زهرا سلام الله علیها را بیان کرده و از جمله این سخن عایشه را در باره حکمت نامگذاری آن حضرت به «زهراء» نقل کرده است:
ذکر فضائل فاطمه الزهراء البتول رضی الله عنها
بنت رسول الله صلی الله علیه وآله، کان صلی الله علیه وسلم یحبها، لانها کانت عابده زاهده، وکانت تذکره له من خدیجه، وکانت لها اسماء لها تدعی بها: احدها البتول، والثانی زهراء، والثالث طاهره، والرابع مطهره، والخامس فاطمه.
قالت عائشه : کنا نخیط ونغزل وننظم الإبره باللیل فی ضوء وجه فاطمه وقالت : إذا أقبلت فاطمه کانت مشیتها مشیه رسول الله صلى الله علیه وسلم وکانت لا تحیض قط لأنها خلقت من تفاحه الجنه، ولقد وضعت الحسن والحسین بعد العصر، وطهرت من نفاسها فاغتسلت وصلت المغرب ولذلک سمیت الزهراء .(القرمانی، احمد بن یوسف، (متوفای ۱۰۱۹هـ)، الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ، ج۱، ص۲۵۶، تحقیق : الدکتور فهمی سعد و الدکتور احمد حطیط، عالم الکتب.)
بیان فضائل فاطمه زهرا، بتول که خداوند از او راضی باد.
وی دختر رسول خدا صلی الله علیه وآله است، رسول خدا او را دوست می‌داشت؛ زیرا او یک انسان عابد و زاهد بود. او یاد آور مادرش خدیجه بود.حضرت زهرا نامهایی داشت که به آن ها خوانده می‌شد:اول: بتول؛ دوم؛ زهرا؛ سوم؛ طاهره، ؛ چهارم: مطهره؛ پنجم: فاطمه.عایشه می‌گوید: ما در شعاع نور صورت فاطمه، در شب تاریک خیاطی، پشم ریسی و سوزن نخ می‌کردیم.عایشه گفته است: هنگامی‌که فاطمه به سوی ما می‌آمد، راه رفتن او همانند راه رفتن رسول خدا صلی الله علیه وسلم بود. فاطمه هرگز حیض نمی‌شد؛ زیرا او از سیب بهشتی آفریده شده بود.فاطمه، فرزندانش حسن و حسین را بعد از نماز عصر به دنیا آورد، و از نفاس پاک شد و غسل نمود و نماز مغرب را پاک انجام داد؛ از این جهت است که فاطمه، «زهرا» نامیده شده است.
طبق روایت فوق، یکی از حکمتهای نامگذای حضرت به «زهراء»، نورانیت چهره مبارک آن حضرت و پاک بودنش از عادات زنانگی بیان شده است.
