موعود پایگاه اینترنتی موعود
هجوم داعش و آیندۀ تحولات منطقه نویسنده و تحلیلگر سیاسی عرب، در یادداشتی تحرکات اخیر داعش در عراق و تاثیر آن بر تحولات منطقه را مورد بررسی قرار داد.
به گزارش موعود “غالب قندیل” در مطلبی تحت عنوان “هجوم داعش و آینده منطقه” نوشت: تشکیلات تروریستی داعش پس از حملات گسترده در داخل عراق برای اشغال مناطقی از آن کشور و آغاز عملیات از شهر موصل، بار دیگر در صحنه علنی شد، و انتقال سریع کاروان تروریست های مسلح که ترکیبی از وابستگان به‌اندیشه افراط گرایانه القاعده و بقایای حزب بعث صدام به سرگردگی معاون فراری اش عزت الدوری مورد حمایت عربستان بودند، مایه شگفتی شد. از سوی دیگر، مردم مناطق اشغال شده توسط داعش در شمال عراق، با ترک خانه و کاشانه شان و تحمل آوارگی و پناه بردن به مناطق کردنشین، از پذیرش و استقبال تروریست های تکفیری خودداری کردند.
تاثیر اشغالگران در تضعیف ارتش عراق بی تردید خلأهای ویرانگر در ساختار ارتش عراق، به ویژه ضعف اراده مبارزه و مقاومت در مقابل گروه ترکیبی داعش و بعثی ها، از ناکامی در بازسازی ملی هویت نیروهای مسلح عراق پس از عقب نشینی اشغالگران امریکایی ناشی شده است. البته نباید فراموش کرد که اشغالگران پس از ورود به عراق ستون فقرات ارتش این کشور را براساس فرمان پل برمر حاکم امریکایی عراق، از هم فروپاشیدند. با این وجود هنوز برای جبران این اقدام غلط و پیامدهای آن از طریق جذب مجدد برخی از عناصر ارتش سابق عراق براساس قواعد جدید، اقدام نشده است.
بلکه هنوز برخی از مقامات عراقی، اندیشه انتقام و توهم توطئه و “ریشه کنی [بقایای نظام سابق]” را در سر می پرورانند. موانع قومی و مذهبی بر سر راه وحدت تنش و درگیری مذهبی و قومی موجود در عراق به فروپاشی و قطع ارتباط می انجامد و مانع به وجود آمدن هویت ملی عراقی به عنوان یک هویت فراگیر که به عنوان عنصر اصلی و مورد نیاز تشکیل دهنده ایمان ارتش ها، می‌شود. نزاع میان گروههای سیاسی عراق با تعصبات و وابستگی های مختلفشان درباره آینده به شدت ادامه دارد و این تعصبات بر رفتار و عملکرد گروههای سیاسی عراقی درگیر، چیره شده است و حتی دامنه این رقابت ها و اختلافات به میان افراد وابسته به یک مذهب یا قومیت نیز کشیده است. در چنین وضعیتی و با وجود تهدیدها و تنش های مختلفی که نیازمند هویت ملی عراقی و وحدت میان گروههای مختلف این کشور است و امریکایی ها با تحمیل فدرالیسم و تحریک اختلافات و تجزیه طلبی ها، به آن دامن می زنند، شاهد اختلاف و رقابت شدید و حذفی میان گروهها و افراد وابسته به یک گروه قومیتی یا مذهبی در عراق هستیم.
علاوه بر این، جریان های حاکم بر عراق با روشی کاملا برخلاف دیدگاه جذب طرف مقابل برای پیوستن به مشارکت ملی، عمل می‌کند. در نتیجه، این رفتارها و سیاست ها، زمینه به وجود آمدن زمینه رشد برای جریان های فرقه ای افراطی و گسترش دامنه جریان های وابسته به القاعده و سایر گروههای تندرو و تکفیری را فراهم می‌کند. ارتباط داعش با حزب منحل بعث و فدائیان صدام گروه داعش یکی از شاخه‌های جدا شده از القاعده است، و “عزت الدوری” و هواداران وی و اعضای سابق حزب منحل بعث و فدائیان صدام از این گروه حمایت می‌کنند. اعضای داعش از سوی عربستان و ترکیه حمایت می‌شوند و این مسأله از مدتها قبل برای همه آشکار بوده است. دلیل این حمایت هم این است که عربستان سعودی و دولت متهم عثمانی (ترکیه) به دنبال آن هستند که جایگاهی را برای خود در آینده عراق کسب کنند.
در همین راستا نیز ریاض و استانبول وارد کشمکشهای منطقه ای شده و در تجاوز به سوریه نیز دست دارند. نفاق سیاسی آمریکا در عراق حمایت آمریکا، غرب، ترکیه و کشورهای عربی منطقه (خلیج فارس) از شاخه‌های القاعده در سوریه، به مرزهای عراق محدود نمی‌شود، چرا که کل این منطقه از نظر جغرافیایی و انسانی با یکدیگر در ارتباط است؛ بنابراین اقدام آمریکا در اعلام حمایت از تلاشهای دولت عراق در مبارزه با تروریسم نوعی نفاق سیاسی است؛ چرا که دولت آمریکا خودش حامی تروریسمی است که سوریه در حال جنگ با آن است؛ این موضوع همچنین موجب رسوایی کشورهای حامی تجاوز به سوریه شد؛ چرا که نخستین اولویت قانونی و عملی در مبارزه با تروریسم توقف حمایت مالی و تسلیحاتی از تروریستها و توقف اعزام تکفیری ها به منطقه از کل دنیا و مجازات کسانی است که در این اقدامات دست داشته‌اند. تا زمانی که کشورهای حامی تجاوز به سوریه به این اقدامات خود ادامه دهند، نابود کردن تروریسم غیرممکن است. ضرورت اتحاد مسؤولان عراق و سوریه خطری که عراق را احاطه کرده است، دقیقا همان خطری است که سوریه درحال رویارویی با آن است؛ بنابراین چاره ای جز یکپارچه کردن تلاشها در همه زمینه ها وجود ندارد. نخستین انتظار از مسؤولان عراقی این است که در مقابله با تروریسم به نوعی همبستگی ملی دست یابند، و برای پیوستن اقشار و طیفهای مختلف عراقی به این همبستگی باید همه تلاشها به کار گفته شود. تا نوعی شراکت ملی واقعی بر اساس برابری ایجاد شود. رمز مقاومت سوریه همبستگی دولت ملی و پایداری نیروهای مسلح، راز مقاومت سوریه در مقابل تجاوز استعمارگرانه‌ای است که از گروه های تروریستی و القاعده برای ویران کردن سوریه استفاده کرد. ولی سوریه با تقویت وحدت ملی موجب انزوای گروه های تکفیری و محاصره آنان شد.
بدون شک حمله تروریستی گسترده به عراق که از سوی عربستان حمایت شده و آمریکا نیز مخالفتی با آن نداشته، اقدامی در واکنش به تحولات سوریه و انتخابات ریاست جمهوری این کشور است. افزایش هماهنگی سوریه و عراق گزینه ای است که می تواند موجب تحرک بین المللی و منطقه برای مقابله با تروریسم شود. بغداد و دمشق با یکپارچه کردن تلاشهایشان برای تأسیس محور مبارزه با تروریسم می توانند عاملان و حامیان آن را محاصره کنند و معادله ای قوی و جدید را در سرزمین شام در مبارزه با تروریسم تکفیری و توطئه تقسیم منطقه بر اساس مذهب و قومیت، ایجاد کنند.
منبع: العالم
