بر کرانه ظهور

و دیدی که صاحب مال محترم‏تر از مؤمن است و ربا علنی معامله می‏شود و کسی سرزنش نمی‏کند و دیدی که زنان به سبب دادن زنا ستایش می‏شوند و زن شوهرش را در عمل لواط با مردی دیگر کمک و همکاری می‏کند و دیدی که در نظر اکثریّت مردم بهترین خانواده‏ها آن خانواده‏ای است که زنان را بر کار فسق کمک می‏کنند و دیدی که …

انحطاط آخرالزّمانی
در منابع روایی معتبر مانند «کافی» و منابع تفسیری متقن، مانند «المیزان»، روایتی مفصّل از امام ششم(ع) نقل شده که به خوبی، جامع تحوّلات و انحطاطات مردم عصر آخرالزّمان در آستانه ظهور است:
محمّدبن ابی‌حمزه از حمران روایت کرده است که: امام صادق(ع) (در مجلسی که صحبت از قدرت و شوکت غیرشیعیان و فقر و بدحالی شیعیان می‏شد) فرمودند: «… آیا نمی‏دانی که هر کس منتظر امر ما باشد و بر اذیّت‏ها و ترس‏ها که امروز می‏بیند، صبر کند، فردا در زمره ما خواهد بود؟ پس هر زمان دیدی حقّ مرده و اهلش از بین رفته است و جور و ستم همه جا را فراگرفته و «قرآن»، کهنه شده و چیزهایی در آن پدید آمده که در آن نیست و دیدی که قرآن طبق هوا و هوس‌ها توجیه و تفسیر می‏شود و دیدی که دین وارونه شده، آن چنان که کاسه وارونه می‏شود و دیدی که اهل باطل بر اهل حق، آقایی و سروری می‏کنند و دیدی که شر ظاهر گشته و از آن نهی نمی‏شود، بلکه از اهل شر دفاع می‏شود و دیدی که فسق، علنی شده و مردان به مردان و زنان به زنان اکتفا می‏کنند و دیدی که مؤمن سکوت کرده، چون گفتارش پذیرفته نمی‏شود و دیدی که فاسق دروغ می‏گوید و پذیرفته می‏شود و کسی دروغ و افترای او را رد نمی‏کند و دیدی که صغیران، بزرگان را تحقیر می‏کنند و دیدی که قطع رحم، همگانی شده و دیدی که وقتی کسی را به فسق می‏ستایند به خود او می‏خندد و سخن گوینده را رد نمی‏کند و دیدی که به پسر همان را می‏دهند که به زن می‏دهند و دیدی که زنان با زنان ازدواج می‏کنند و دیدی که مدح و ثنا بسیار شده و دیدی که مرد مال خود را در غیر راه اطاعت خدا انفاق می‏کند و کسی نیست که او را نهی کند و دست او را بگیرد و دیدی که مردم وقتی مؤمن را می‏بینند که در حال اجتهاد و تلاش است، پناه به خدا می‏برند از اینکه مثل او باشند و دیدی که همسایه، همسایه‏اش را می‏آزارد و کسی نیست جلویش را بگیرد و دیدی که کافر وقتی وضع رقّت‌بار مؤمن را می‏بیند، از وضع خود خوشحالی می‏کند و چون فساد را در پهنای زمین، گسترده می‏بیند مسرور می‏شود و دیدی که شراب‌های گوناگون علناً نوشیده می‏شود و مردمی‌بر سفره شراب جمع هستند که از خدای عزّوجلّ هیچ پروایی ندارند و دیدی که امر به معروف زایل شده و دیدی که فاسق در اعمالی که خدا دوست ندارد نیرومند و مورد حمایت و مدح قرار می‏گیرد و دیدی که دارندگان آیات، مورد تحقیر واقع می‏شوند و هر کسی هم آنان را دوست بدارد، تحقیر می‏شود و دیدی که راه خیر بسته شده و راه شر باز و پر رهرو است و دیدی که خانه کعبه معطّل مانده و مردم از رفتن به زیارت آن نهی می‏شوند و به ترک آن تشویق و مأمور می‏گردند و دیدی که هر کس به دیگری می‌گوید، آنچه را که خود نکرده و دیدی که مردان خود را برای مردان چاق می‏کنند و زنان برای زنان و دیدی که مرد از راه ماتحت خود روزی به دست می‏آورد و زن از راه فرجش و دیدی که زنان برای خود مجالس ترتیب می‏دهند آن چنان که مردان تشکیل می‏دهند و دیدی که در دودمان بنی‌عبّاس عمل لواط و زن شدن مردان شایع و علنی گشته و به همین منظور خود را خضاب می‏کنند و شانه می‏زنند، آن‌چنان‌که زنان برای شوهر خود شانه می‏زنند و مردان مال‌ها به خاطر فروج خود خرج می‏کنند و چند نفر بر سر یک مرد تنازع می‏کنند و بر سر او، این علیه دیگری و آن علیه این غیرت به خرج می‏دهد.
و دیدی که صاحب مال محترم‏تر از مؤمن است و ربا علنی معامله می‏شود و کسی سرزنش نمی‏کند و دیدی که زنان به سبب دادن زنا ستایش می‏شوند و زن، شوهرش را در عمل لواط با مردی دیگر کمک و همکاری می‏کند و دیدی که در نظر اکثریّت مردم بهترین خانواده‏ها آن خانواده‏ای است که زنان را بر کار فسق کمک می‏کنند و دیدی که مؤمن همواره در اندوه و تحقیر شده و خوار است و دیدی که بدعت‏ها و زنا علنی شده و مردم را دیدی که با شاهدی که به دروغ شهادت می‏دهد به یکدیگر تجاوز می‏کنند و دیدی که حرام حلال و حلال تحریم شده است و دیدی که هر کس دین را با رأی و نظر خود برای خود توجیه می‏کند و کتاب خدا و احکامش تعطیل شده است و دیدی که در ارتکاب گناه از تاریکی شب استفاده نمی‏شود؛ بلکه در روز روشن گناه می‏کنند و دیدی که مؤمن جز با قلبش نمی‏تواند منکر را انکار کند و دیدی که مال بسیار هنگفت در راه خشم الهی خرج می‏شود و دیدی که والیان ولایت و سرپرستی مردم را قباله کسی بدانند که قدرتش بیشتر است و دیدی که محرم به محرم خود اکتفا کند و با او ازدواج نماید و دیدی که مردم به صرف تهمت و بر اساس ظن کشته می‏شوند و دیدی که مردم بر سر عشق ورزیدن به یک پسر با یکدیگر به ملاک غیرت می‏ستیزند و حتّی بر سر این عشق جان و مال فدا می‏کنند.
و دیدی که مردم کسی را که شهوت خود را با رفتن نزد زنان خاموش می‏کند، سرزنش می‏نمایند و دیدی که مرد با زنا دادن همسرش پول در می‏آورد و زندگی می‏کند با علم به اینکه او زنا می‏دهد و حتّی بر این کار او نظارت دارد و دیدی که زن، قاهر و مسلّط بر شوهرش می‏شود و بر خلاف میل او کارها می‏کند و علیه او پول‌ها خرج می‏کند و دیدی که مرد، همسر و دختر ـ کنیز ـ خود را کرایه می‏دهد و به طعام و نوشیدنی پست راضی می‏شود و اگر دیدی که سوگند به دروغ به خدای عزّوجلّ بسیار و شایع شده و دیدی که قمار، علنی و آشکار گشته و دیدی که شراب به طور علنی فروخته می‏شود و کسی از آن منع نمی‏کند و دیدی که زنان مسلمان ناموس خود را به اهل کفر می‏دهند و دیدی که لهو و لعب و رقص و آوازه‏خوانی علنی شده، مسلمانان از آن عبور می‏کنند و احدی، احدی را منع نمی‏کند و احدی جرئت بر منع آن ندارد و دیدی که افراد شریف و آبرومند به وسیله کسانی که از قدرت آنان می‏ترسند توهین شده و خوار می‏شوند و دیدی که نزدیک‏ترین افراد به درگاه والیان آن کسی است که با بدگویی به ما اهل بیت، آن والیان را مدح می‏گویند و دیدی که شنیدن صوت قرآن بر مردم سنگینی می‏کند و در مقابل، شنیدن آوازهای باطل برایشان آسان و خفیف است و دیدی که همسایه را از ترس زبانش احترام می‏کنند و دیدی که راستگوترین مردم دروغ‌سازانند و دیدی که شر علنی و بازار سخن‌چینی رایج شده و دیدی که بغی و ستم آشکار گشته و دیدی که غیبت کردن نوعی ملاحت و خوش‌اخلاقی تلقّی می‏شود و مردم یکدیگر را به سبب آن بشارت می‏دهند و دیدی که حج و جهاد جنبه غیرخدایی به خود می‏گیرد و دیدی که سلطان برای کافر، مؤمن را توهین نموده و خوار می‏سازد و دیدی که خرابی بر عمران مسلّط شده و دیدی که زندگی یک فروشنده از راه خیانت در کیل و وزن اداره می‏شود و دیدی که خونریزی یک امر آسان و پیش پا افتاده تلقّی می‏شود و دیدی که اگر کسی به طلب ریاست برمی‏خیزد غرضش تنها دنیا است و خود را مردی بد زبان معرفی می‏کند تا کسی جرئت اعتراض کردن نداشته باشد و نیز امور به او نسبت داده می‏شود و دیدی که به نماز بی‌اعتنایی می‏شود و دیدی که ثروتمند مال بسیاری نزدش جمع شده و از روزی که مشغول جمع آوری آن شده، زکاتش را نداده و دیدی که میّت را از قبرش بیرون می‏کشند و آزارش داده، کفن‏هایش را می‏فروشند و دیدی که هرج و مرج بسیار شده و دیدی که افراد در صبح و عصر مست هستند و هیچ اهتمامی‌به وضع مردم ندارند و دیدی که با چهارپایان جماع می‏کنند و دیدی که چهارپایان به جان یکدیگر می‏افتند و یکدیگر را پاره می‏کنند دیدی که مرد برای نماز خانه‏اش می‏رود و برمی‏گردد؛ در حالی که جامه‏هایش را ربوده‏اند و دیدی که دل‌های مردم دچار قساوت و چشم‌هاشان خشک شده و ذکر خدا بر آنان سنگین می‏آید و حرام‌خواری علنی گشته و بر سر آن، از یکدیگر پیشی می‏گیرند و دیدی که نمازگزار اگر به نمازخانه می‏رود، برای آن است که خود را به مردم نشان دهد و مردم او را ببینند که نماز می‏خواند و اگر دیدی که فقیه برای غیر هدف دین، تفقّه می‏کند، (یعنی به این منظور فقه می‏خواند که دنیا و ریاست به دست آورد) و دیدی که مردم به سوی آن کسی می‏شتابند که غالب باشد و خلاصه هر یک از دو طرف نزاع غلبه کند مردم با او باشند، چه غلبه‏اش حق باشد چه باطل و دیدی که طالب حلال، مورد مذمّت و سرزنش و طالب حرام مورد مدح و احترام قرار گیرد و دیدی که در دو حرم کعبه و «مدینه» کارهایی صورت می‏گیرد که خدا دوست نمی‏دارد و هیچ‌کس جلوگیر آنان نیست و حتّی بین آنان و آن عمل زشت، کسی حائل نمی‏شود و دیدی که در دو حرم شریف، ساز و آواز علنی اجرا می‏شود و دیدی که افرادی سخن از حق می‏گویند و امر به معروف و نهی از منکر می‏کنند، ولی از پای خطابه‏اش کسی برمی‏خیزد در حالی‌که خود را خیرخواه و دلسوز او می‏داند و از در خیرخواهی و نصیحت می‏گوید: خدا از تو نخواسته که این حرف‏ها را بزنی و دیدی که مردم در اقتدای به اهل شر با یکدیگر هم‌چشمی می‏کنند و دیدی که راه‌های خیر از رهرو خالی است و احدی به آن راه نمی‏رود و دیدی که جنازه را به اهتزاز در می‏آورند و کسی از این عمل ناراحت نمی‏شود و دیدی که هر سالی که می‏گذرد، بدعت‏های بیشتری از سال قبل باب شده و شرّ بیشتری پیدا می‏شود و دیدی که خلق و جمعیّت‏ها جز اغنیا را پیروی نمی‏کنند و دیدی که حاجت محتاج را در برابر مسخره کردن او و خندیدن به او بر آورده می‏کنند و ترحّمشان برای غیر رضای خدا است و دیدی که آیات آسمانی الهی رخ می‏دهد؛ ولی کسی از آن نمی‏ترسد و دیدی که مردم با یکدیگر جفت‏گیری می‏کنند، آن‌طور که چهارپایان می‏کنند و کسی این عمل را زشت ندانسته و اگر زشت بداند از ترس مردم نهی نمی‏کند و دیدی که افراد، اموال بسیار در غیر راه خدا می‏کنند؛ ولی در راه خدا از انفاق مالی اندک، مضایقه می‏کنند و اگر دیدی که رنجاندن و عقوق پدر و مادر علنی و خوار شمردن آنان شایع شده و در نظر فرزندان، بدترین مردم تلقی می‏شوند، حتّی فرزند خوشحال می‏شود از اینکه بر پدر و مادرش تهمت زده شود و دیدی که زنان بر حکومت و سلطنت چیره شده‏اند و بر هر امری که هوا و هوس آنان را تأمین کند، مسلّط گشته‏اند و دیدی که فرزندان به پدر و مادر خود افترا می‏بندند و پدر و مادر خود را نفرین می‏کنند و از شنیدن خبر مرگشان خوشحال می‏شوند و اگر دیدی که وضع به اینجا کشیده شده است که اگر شخصی روزی بر او بگذرد که در آن روز مرتکب گناه بزرگی نشود، فسق و فجوری انجام ندهد، کم‏فروشی و خیانتی ننماید، به حرامی دست نیافته یا شراب مسکری ننوشد، در غم و اندوه فرو می‏رود و می‏پندارد که آن روز او به بطالت گذشته و یک روز از عمرش ضایع شده است و دیدی که سلطان، خوردنی‏ها را احتکار می‏کند و دیدی که اموال ذوی القربای رسول خدا(ص) به ناحق تقسیم می‏شود و با آن اموال، قمار می‏کنند و شراب می‏نوشند و دیدی که با شراب، خود را معالجه می‏کنند و برای مریض تعریف و توصیف می‏کنند که فلان شراب برای تو بسیار نافع است و از شراب شفا می‏طلبند و اگر دیدی که مردم در ترک امر به معروف و نهی از منکر و ترک اعتقاد به وجوب آن، با هم برابرند و دیدی که باد به بیرق منافقان و اهل نفاق می‏وزد؛ ولی بیرق اهل حق حرکتی ندارد و دیدی که مؤذّن‏ها و نمازخوان‏ها در برابر مزد، اذان می‏گویند و نماز می‏خوانند.
و دیدی که مسجدها پر است از مردمی‌که از خدا نمی‏ترسند و در آنجا جمع شده‏اند برای غیبت و خوردن گوشت اهل حق و در آن از خوبی‌های شراب مسکر سخن می‏گویند و دیدی که پیش‌نمازی مست بر مردم نماز می‏خواند؛ در حالی که نمی‏فهمد چه می‏خواند و کسی هم او را ملامت نمی‏کند؛ بلکه اگر مست شود مردم از ترس، احترامش می‏کنند و او را وا گذاشته، تعقیبش نمی‏کنند و بلکه معذورش می‏شمارند و اگر دیدی فردی را دارند به صلاح و خوبی مدح و ثنا می‏کنند که اموال ایتام را می‏خورد و دیدی که قاضیان به خلاف آنچه خدا دستور داده است، قضاوت می‏کنند و دیدی که والیان به انگیزه طمع، افراد خائن را امین خود می‏سازند و دیدی که والیان میراث را به جای اینکه آن را طبق فرمان خدا در بین ورثه تقسیم کنند، تنها به وارثی می‏دهند که اهل فسق و جرئت بر خدای تعالی باشد (رشوه و حق و حساب، خود را از او می‏گیرند) و او را آزاد می‏گذارند تا با حقّ سایر ورثه، هر کاری که خواست، بکند و دیدی که در منبرها، مردم را به تقوا امر می‏کنند؛ ولی خود گویندگان به آنچه می‏گویند، عمل نمی‏کنند و دیدی که نماز در اوقاتش خوانده نمی‏شود و به اوّل وقت خواندن اهمّیتی نمی‏دهند و دیدی که صدقه‏ها به سفارش و شفاعت داده می‏شود و در آن رضای خدا مقصود نیست و بلکه به این جهت داده می‏شود که مردم از او طلب می‏کنند و اگر دیدی که مردم در شکم و شهوت آزادند، باکی ندارند از اینکه چه می‏خورند و چه نکاح می‏کنند و دیدی که دنیا به مردم روی آورده و دیدی که شعائر دین، کهنه و بر افتاده است، در چنین روزگاری بر حذر باش! و برای درخواست نجات از خدا، به خدا متوسّل شو و بدان که مردم در چنین روزگاری غرق در سخط الهی هستند و اگر خدای تعالی مهلتشان داده، از این کار منظوری دارد و تو منتظر تحقّق آن منظور باش و کوشش کن تا خدای عزّوجلّ تو را در وضعی ببیند که خلاف وضع مردم باشد تا اگر عذاب بر آنان نازل شود تو زودتر به رحمت خدای تعالی برسی و اگر عذابشان تأخیر بیفتد آنها مبتلا شوند و تو از آنچه آنها در آن هستند، بیرون شده باشی؛ یعنی تو مثل آنان بر خدای عزّوجلّ جرئت نکرده باشی و بدان! که خدای تعالی اجر نیکوکاران را ضایع نمی‏سازد و رحمت خدا به نیکوکاران، نزدیک است.۱

پی نوشت‌ها:
۱.‌ «الکافی»، کلینی، ج ۸، ص ۳۶ -۴۲؛مجلسی، بحارالانوار، ج‏۵۲، ص ۲۵۶؛ «وسائل الشیعه»، حر عاملی، ج‏۱۶، ص ۲۷۶؛ «المیزان»، طباطبایی، ج‏۵، ص ۳۹۷.