استاد سطح عالی حوزه علمیه عراق خطاب به روزه داران تاکید کرد: هرچه می خواهید قرآن بخوانید، ولی در روز دست کم ۵ دقیقه در مورد یک آیه تدبر کنید.
حضرت آیت الله سیدمحمدتقی مدرسی، شب گذشته، در دفترشان در تهران با اشاره به اینکه کفار به دلیل موضع گیری کافرانه و جاهلانه و بدون دلیل، آیات قران را رد میکنند، گفت: خداوند به پیغمبر دستور داده است، حرف آنها را بشنود و صبر کند.
استاد برجسته حوزه علمیه عراق ادامه داد: خداوند متعال به حضرت محمد(ص) ماجرای اعطای حکومت به حضرت داود را یادآور میشود و میگوید “یادت باشد داود چگونه به حکموت نایل شد”. حضرت داود انسان وارسته ای بود که به قله رسید و ۱۲ صفت از ایشان در سیاق آیات قرآن ذکر شده است.
ایشان تصریح کرد: البته حضرت داود با تمام این اوصاف دچار یک اشتباه در هنگام ورود ملایک به محرابش شد. بعد ازحضرت داود، پسرش سلیمان جانشینش شد و همه ویژگی های مادی و معنوی پدر را به ارث برد و این نعمتی است که بعد از آدمی فردی باشد که در همان خط حرکت کند.
حضرت آیت الله مدرسی در ادامه باقرائت آیه ۲۹ سوره ص «کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ»، خاطرنشان کرد: شش بحث در این آیه است و اول از همه کلمه کتاب است. این کلمه به چه معنا میباشد و ریشه آن چیست؟
قرآن؛ کتاب شریعت و قانون گذاری
استاد سطح عالی حوزه علمیه کربلا ادامه داد: در هر کشوری قانون اساسی به منزله کتاب اصلی قانون آن کشور میباشد و در دین ما هم بلاتشبیه قانون اساسی، قرآن مجید است. قرآن، کتاب شریعت و قانون گذاری ما است که همه چیز در آن ذکر شده است.
حضرت آیت الله مدرسی در ادامه به تفسیر و تبیین کلمه «انزلناه» در آیه مزبور پرداخت و اظهار داشت: این کلمه به معنای نزول مرتبه ای یا مکانی نیست که بگوییم قرآن از بالا به پایین یا از آسمان به زمین آمده است.
استاد برجسته حوزه علمیه عراق در همین ارتباط تشریح کرد: اصل کتاب و حقایق آن در لوح محفوظ است و این لوح با قلم قدرت، تقدیر و قضای خداوند بیان شده، چنانچه که همه حقایق در آن موجود است. زبان آن لوح برای ما قابل فهم نیست، البته به این معنا نیست که مثلاً ما که عرب زبان یا فارس زبان هستیم آن لوح به زبان انگلیسی یا فرانسوی میباشد، لذا از این جهت برای ما قابل فهم نیست؛ خیر.
ایشان خاطرنشان کرد: سرانجام خداوند تصمیم گرفت بخشی از حقایق آن لوح را به زبان قابل فهمیبرای ما بفرستد و این معنای انزلناه میباشد. امام صادق(ع) فرمودهاند: اگر نبود اینکه خداوند کتابش را برای ما میسر کند نمی توانستیم آن را بفهمیم.
پیغمبر(ص) واسطه و مبین قرآن میباشد
حضرت آیتالله مدرسی در ادامه به تفسیر واژه “الیک” پرداخت و گفت: منظور از این کلمه این است که قرآن واسطه و مبینی دارد و بر قلب نازنین پیغمبر نازل شده است و ایشان به ما تفهیم میکنند.
استاد برجسته حوزه علمیه کربلا منظور از کلمه “مبارک” را در آیه «کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ» به معنای چشمه جوشان و فیاضی دانست که تمام شدنی نیست و هرچه از آن برمی داریم بیشتر میشود.
ایشان ادامه داد: چقدر در این ۱۴۰۰ سال از قرآن برداشت کرده ایم، اما هنوز هم تفسیر ها و برداشت های جدیدی از آن صورت میگیرد. علامه طباطبایی تأکید داشتند سزاوار است هر ۱۰ سال یک بار تفسیری نوشته شود زیرا زمان تغییر میکند و شرایط عوض میشود.
قرآن؛ چشمه جوشان و فیض تمام نشدنی
حضرت آیتالله مدرسی افزود: پیام کلمه مبارک این است که حق نداریم بگوییم قرآن همین مطلب را دارد و دیگر چیزی در آن نیست. فردی نزد امام صادق(ع) آمد و تفسیر آیه ای را گفت و تأکید تفسیرش فقط همین است. امام فرمودند «اینکه میگویی درست است، ولی تنها این نیست که شما میگویید و می تواند چیزهای دیگری نیز باشد».
ایشان با اشاره به اینکه نباید قرآن را محدود کرد، خاطرنشان ساخت: محدود کردن قرآن مثل این است که کسی بگوید خورشید تنها در خانه من می تابد و بس؛ مشخص است که این تعبیر اشتباه است.
حضرت آیتالله مدرسی در ادامه ریشه تدبر را ادبار یعنی پشت و آخر را دیدن و به اصلاح کاملتر عاقبت اندیشی خواند و گفت: وقتی کاری را شروع میکنیم تا آخرش را میبینیم و در همان آغاز می پرسیم آخر این کار چیست؟ و این معنای دقیق تدبر است؛ لذا عاقبت اندیشی بهترین واژه فارسی معادل تدبر است.
دست کم روزی ۵ دقیقه در یک آیه قرآن تفکر و تدبر کنیم
استاد حوزه علمیه کربلا تاکید کرد: قرآن نمی خواهد ما یک آیه را صرفاً بخوانیم و آن را رها کنیم، بلکه با تأکید بر «لِیَدَّبَّرُوا» ما را سوی نگاه عاقبت اندیشانه سوق می دهد. هرچه می خواهید قرآن بخوانید، ولی در روز دست کم ۵ دقیقه در مورد یک آیه تدبر کنید؛ هرچند تفکر برای انسان کار سختی میباشد، ولی باید بدانیم همین ۵ دقیقه اثرات بسیاری دارد و ممکن است از یک آیه برای عمری استفاده کنیم.
تفاوت میان تذکر و تدبر
ایشان در ادامه تذکر را تطبیق دادن با خود دانست و اظهار داشت: مانند اینکه وقتی خبر مرگ فردی را میشنویم و یا میبینیم فردی را تشیع میکنند، به خود تذکر داده و بگوییم روزی نوبت من نیز میشود آیا خود را آماده کرده ام؟ تدبر فهم حقیقت و تذکر هضم حقیقت است چنان که جزئی از وجود ما شود.
حضرت آیتالله مدرسی در پایان با اشاره به اینکه قرآن در انتهای این آیه می فرماید “أُولُو الْأَلْبَاب” تصریح کرد: از اینجا استفاده میشود، که این تذکر، کار هر کسی نیست بلکه کارِ خردمندان میباشد؛ یعنی آنهایی که عقل خوبی دارند عمق حقیقت را می فهمند.
____
حوزه