«مسبحات» از ماده ی «سبح» است و «سبح» در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس، پاک و منزه دانستن است.
«مسبحات» از ماده ی «سبح» است و «سبح» در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس، پاک و منزه دانستن است. [۱] این سوره ها با الفاظ «سُبحانَ »در آغاز سوره ی اسراء، «سَبَّحَ» در آغاز سوره های حدید و حشر و صّف، «یُسَبِّحُ »در آغاز سوره های الجمعه و التغابن و «سَبِّحْ» در آغاز سوره ی الأَعلی شروع شدهاند و عده ای از مفسران علوم قرآنی در تقسیم بندی نام ها و عناوین سوره های قرآن بر این مبنا که سوره با چه الفاظی آغاز گشته،تکیه کردهاند. برای مثال; به سوره هائی نظیر شعراء، نمل و قصص که با «طس» آغاز شدهاند «طواسین» نام نهادهاند و سوره هائی که با حمد خدا آغاز شدهاند «حامدات» نام نهادهاند. نظیر «فاتحه، انعام، کهف، سباء و فاطر» و نام گذاری «مسبحات» بر سوره های اسراء، حدید، حشر، صف و… بدین خاطر است که این سوره ها با کلمه ای که از ماده ی «سبح» میباشد آغاز شدهاند.[۲] البته ذکر این نکته نیز لازم است که: تمام این نامگذاری ها از طرف مفسرین نمیباشد بلکه بعضی همچون «مسبحات» توسط خود پیامبر اعظم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ صورت گرفته است.[۳]
پی نوشت ها:
[۱]. سیاح، احمد، فرهنگ بزرگ جامع نوین (فرهنگ سیاح)، تهران، انتشارات اسلام، ۱۳۷۱، ماده سبح.
[۲]. حجتی، سید محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۸ هـ ش، ص ۱۰۵.
[۳]. رازی، ابوالفتوح، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج۱۹، ص ۱.
______________________________________
مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه علمیه قم