موعود پایگاه اینترنتی موعود
زیارت هر یک از حضرات معصومین علیهم السلام، آن چنان آثار و برکاتی دارد که آگاهی از آن، هر دلی را مشتاق زیارت آنان می‌کند، همچون زیارت امام جواد علیه السلام که برای زائرش اجری عظیم است…
کلید واژه
زیارت، ثواب، معصومان علیهم السلام.
پاداش زیارت امام جواد علیه السلام
اجر عظیم
«ابراهیم بن عقبه» می‌گوید: به ابی الحسن الثالث [امام هادی علیه السلام ] نوشتم: «أَسْأَلُهُ عَنْ زِیَارَهِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ وَ عَنْ زِیَارَهِ أَبِی الْحَسَنِ وَ أَبِی جَعْفَرٍ علیهم السلام أَجْمَعِینَ فَکَتَبَ إِلَیَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام الْمُقَدَّمُ وَ هَذَا أَجْمَعُ وَ أَعْظَمُ أَجْراً؛ ۱ از زیارت اباعبدالله الحسین و ابی الحسن [امام هفتم] و ابی جعفر [امام جواد علیه السلام ] جمیعاً پرسیدم. پس نوشت: [زیارت] ابا عبدالله علیه السلام مقدّم است و زیارت این [دو] جامع تر است، و اجر بیش تری دارد.»
فیض کاشانی در توضیح حدیث فوق می‌گوید: شاید مراد سؤال کننده این است که زیارت امام حسین علیه السلام تنها برتر است و یا زیارت ابوالحسن و ابوجعفرعلیهما السلام با هم؟ حضرت جواب داده است که زیارت اباعبدالله اولای به تقدیم است، ولی زیارت آن دو جامع تر است و شاید وجهش این باشد که اعتقاد آن دو مستلزم اعتقاد به امامت جدّ ایشان [حسین بن علیعلیهما السلام] است نه عکس، [چون ممکن است کسی به امام حسین علیه السلام اعتقاد داشته باشد، ولی شش امامی‌باشد و به امامت موسی بن جعفر و امام جوادعلیهما السلام اعتقاد نداشته باشد] پس گویا زیارت آن دو مشتمل [و همراه با اعتقاد] به زیارت او [حسین علیه السلام ] است و اجرش بیش تر است؛ چون این زیارت مستلزم آن نیز می‌باشد.۲
«داود صرمی» می‌گوید: به اباالحسن عسکری علیه السلام عرض کردم: «إِنِّی زُرْتُ أَبَاکَ وَ جَعَلْتُ ذَلِکَ لَکُمْ فَقَالَ لَکَ مِنَ اللَّهِ أَجْرٌ وَ ثَوَابٌ عَظِیمٌ وَ مِنَّا الْمَحْمَدَه؛ ۳ من پدر [بزرگوار]تان را زیارت کردم و [ثواب] آن را برای شما قرار دادم. پس حضرت علیه السلام فرمود: از طرف خداوند برای تو اجر و ثوابی بزرگ است و از طرف ما مستحق مدح می‌باشی.»
پاداش زیارت امام هادی علیه السلام
۱. ثواب حج و عمره
«ابی علی حرّانی» می‌گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: پاداش زیارت قبر امام حسین علیه السلام چیست؟ فرمود: «مَنْ أَتَاهُ وَ زَارَهُ وَ صَلَّى عِنْدَهُ رَکْعَتَیْنِ أَوْ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ کَتَبَ اللَّهُ [کُتِبَتْ ] لَهُ حِجَّهً وَ عُمْرَهً قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ کَذَلِکَ لِکُلِّ مَنْ أَتَى قَبْرَ إِمَامٍ مُفْتَرَضٍ طَاعَتُهُ، قَالَ وَ کَذَلِکَ لِکُلِّ مَنْ أَتَى قَبْرَ إِمَامٍ مُفْتَرَضٍ طَاعَتُهُ؛۴ کسی که نزد او آید، و [قبر] او را زیارت کند و نزد او دو رکعت یا چهار رکعت نماز گزارد، خداوند پاداش یک حج و عمره برایش می نویسد. [راوی می‌گوید] عرض کردم: آیا چنین پاداشی برای زیارت تمامی امامان واجب الطاعۀ مترتب است؟ فرمود: [بلی] چنین است که زیارت هر امام واجب الطاعۀ چنین پاداشی دارد.»
۲. استجابت دعا
شخصی به نام «منصور» از عموی پدرش نقل می‌کند که: به امام هادی علیه السلام عرض کرد: «عَلِّمنی یا سیّدی دُعاءً اَتَقَرَّبُ اِلَی اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ فَقَالَ هَذَا دُعَاءٌ کَثیراً مَا أدعوُ بِهِ وَ قَد سَأَلتُ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ اَن لا یُخیِّبُ مَن دَعا بِهِ فی مَشهدی بعدی وَ هُوَ یا عُدَّتی عِندَ العُدَدِ وَ یا رَجائی…؛ ۵ مولای من! دعایی به من بیاموز که با آن به خدای عزیز و جلیل تقرّب جویم! حضرت علیه السلام فرمود: این دعایی است که زیاد آن را می خوانم و از خداوند عزوجل خواسته ام که هر کس با این الفاظ، در کنار بارگاه من دعا کند، ناامید برنگردد و دعا این است: «یا عُدَّتی عِندَ العُدَدِ وَ یا رَجائی…»
پاداش زیارت امام حسن عسکری علیه السلام
۱. همچون زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله
از «زید شحّام» نقل شده است که: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: پاداش زیارت یکی از شما [امامان] چیست؟ فرمود: «کَمَنْ زَارَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله؛۶ فرمود: مثل کسی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله را زیارت کرده است.»
۲. نجات در قیامت
«مَنْ زَارَنِی أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّیَّتِی زُرْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا؛ ۷ کسی که من و یا یکی از فرزندانم را زیارت کند در قیامت او را زیارت می‌کنم، و از سختیهای قیامت نجاتش می دهم.»
۳. امنیت دنیوی
امام حسن عسکری علیه السلام فرمود: «قَبْرِی بِسُرَّ مَنْ رَأَى أَمَانٌ لِأَهْلِ الْجَانِبَیْن؛۸ مزار من در سامرا موجب امنیّت دو گروه [سنی و شیعه] است.»
۴. زیارت تمام امامان
«عبدالرحمن» می‌گوید: بر امام کاظم علیه السلام وارد شدم، سپس عرض کردم: زیارت حسین بن علیعلیهما السلام یا زیارت امیرمؤمنان علیه السلام یا فلان امام و… کدام یک بهتر است؟ حضرت علیه السلام فرمود: «یَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ مَنْ زَارَ أَوَّلَنَا فَقَدْ زَارَ آخِرَنَا وَ مَنْ زَارَ آخِرَنَا فَقَدْ زَارَ أَوَّلَنَا…؛ ۹ ای عبدالرحمان کسی که اوّلین ما را زیارت کند، به حقیقت آخرین ما را زیارت کرده است و کسی که آخرین ما را زیارت کند، به حقیقت اوّلین ما را زیارت کرده است.»
آثار زیارت حضرت مهدی علیه السلام
۱. همچون زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله
از «زید شحّام» نقل شده است که: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: «مَا لِمَنْ زَارَ أَحَداً مِنْکُمْ قَالَ کَمَنْ زَارَ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله؛۱۰ چه پاداشی دارد کسی که یکی از شماها را زیارت کند؟ فرمود: مانند کسی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله را زیارت کند.»
۲. هزاران حسنه
امام صادق علیه السلام درباره دعای عهد فرمود: «مَنْ دَعا اِلی اللهِ تَعالی اَرْبَعینَ صَبَاحاً بهذا العَهدِ کَانَ مِنْ اَنْصَارِ قائِمِنَا، فَاِنْ مَاتَ قَبْلَهُ اَخْرَجَهُ اللهَ تَعالی مِنْ قَبْرِه، وَ اَعْطَاهُ بِکُلِّ کَلِمَهٍ اَلْفَ حَسَنَهٍ، وَ مَحا عَنْهُ اَلْفَ سَیِّئَهٍ وَ هُوَ هَذَا «اَللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظیمُ…؛ ۱۱ کسی که دعای عهد را چهل صبح بخواند، از یاوران مهدی علیه السلام خواهد بود، و اگر قبل از ظهور حضرت مهدی علیه السلام از دنیا رفت، خداوند او را در [هنگام رجعت] از قبر خارج می‌کند و در مقابل هر کلمه به او هزار حسنه می دهد و هزار گناه را از او محو می‌کند و آن دعا این است: اَللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظیمُ….»
«ابی علی حسن بن اشناس» می‌گوید: به «ابو جعفر محمدبن عثمان» از اشتیاق به دیدن مولایم [صاحب الزمان علیه السلام ] شکوه کردم. او به من گفت: با شوقی که داری، دوست داری او را ببینی؟ «فَقُلْتُ نَعَمْ فَقَالَ لِی شَکَرَ اللَّهُ لَکَ شَوْقَکَ وَ أَرَاکَ وَجْهَهُ فِی یُسْرٍ وَ عَافِیَهٍ لَا تَلْتَمِسْ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَنْ تَرَاهُ فَإِنَّ أَیَّامَ الْغَیْبَهِ تَشْتَاقُ إِلَیْهِ وَ لَا تَسْأَلِ الِاجْتِمَاعَ مَعَهُ إِنَّهَا عَزَائِمُ اللَّهِ وَ التَّسْلِیمُ لَهَا أَوْلَى وَ لَکِنْ تَوَجَّهْ إِلَیْهِ بِالزِّیَارَه…؛ ۱۲ پس گفتم: بلی، ابوجعفر گفت: خداوند شوق و اشتیاق تو را بپذیرد و چهرۀ او [مهدی(عج)] را به راحتی و عافیت نشانت دهد. [ولی] ای اباعبدالله! درخواست دیدن او را نداشته باش؛ زیرا دوران غیبت [دوران اشتیاق است، پس] مشتاق او باش و درخواست اجتماع [و دیدن] او را نکن؛ چون غیبت از عزائم [و امور مهمّه] است و تسلیم در مقابل آن بهتر؛ ولی با زیارت به او توجه کن.»
پاداش استقبال زائران
حسن ختام این بخش را حدیثی قرار می دهیم که دربارۀ استقبال از زائران قبور اهل بیت علیهم السلام وارد شده است. امام صادق علیه السلام فرمود: «اِذَا انْصَرَفَ الرَّجُلُ مِنْ اِخوانِکُمْ مِنْ زِیَارَتِنَا اَوْ زِیَارَهِ قُبُورِنَا فاَسْتَقْبِلوُهُ وَ سَلِّمُوا عَلَیْهِ وَ هَنِّئُوهُ بِمَا وَهَبَ الله لَهُ فَاِنَّ لَکُمْ مِثْلَ ثوابِهِ؛ ۱۳ وقتی یکی از شما [شیعیان] از زیارت ما یا زیارت قبور ما برگشت، به استقبال او بروید و به او سلام کنید و او را به خاطر این نعمت که خدا به او داده است تبریک بگویید تا پاداشی مثل او ببرید.»
ترویج استقبال از زائران در واقع تشویق و ترغیب به سمت و سوی زیارت معصومان علیهم السلام است، با تمام آثار شگرفی که بر آن مترتب می‌باشد. در واقع تبلیغ بی نام و نشانی است که آثارش بیش از تبلیغات نام و نشان دار می‌باشد؛ چرا که این استقبال، شخصیت زائر را زنده می‌کند و بر آن می افزاید، و همچنین صدها دل را مشتاق زیارت خانۀ خدا و مشاهِد مشرفه می‌کند.
فهرست منابع
۱. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، دارالکتب الاسلامیۀ، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۵ش.
۲. کاشانی، فیض، الوافی، مکتبۀ الامام امیرالمؤمنین، اصفهان، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، اسلامیه، تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش.
۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ ق.
۵. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعۀ، آل البیت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
پی نوشت:
۱. کافی، شیخ کلینی، ج۴، ص ۵۸۳؛ تهذیب، شیخ طوسی، ج ۶، ص ۹۱، ح ۱؛ وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، ج ۱۴، ص ۵۷۰، باب ۸۹، ح ۱؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۲، ص ۲، ح ۷- ۹.
۲. وافی، فیض کاشانی، ج ۱۴، ص ۱۵۳۵.
۳ . تهذیب، شیخ طوسی، ج ۶، ص ۱۱۰، ح ۱۵؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۲، ص ۲۵۶، ح ۳.
۴ . الکامل، ابن اثیر، باب ۸۳، ص ۲۵۱، ج ۳.
۵ . بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۲، ص ۵۹، ح ۲؛ امالی، شیخ صدوق، ج ۱، ص ۲۸۶.
۶ . کافی، شیخ کلینی، ج ۴، ص ۵۷۹، ح ۱.
۷ . وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، ج ۱۴، ص ۳۳۱، ح ۲۳؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۰، ص ۱۲۳، ح۳۱.
۸ . تهذیب، شیخ طوسی، ج ۶، ص ۹۳، ح ۳.
۹ . بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۰، ص ۱۲۱، ح ۲۶.
۱۰ . کافی، شیخ کلینی، ج ۴، ص ۵۷۹، ح ۱؛ تهذیب، شیخ طوسی، ج ۶، ص ۷۹، ح ۵؛ وسائل الشیعه، شیخ حرّ عاملی، ج ۱۴، ص ۵۷۱، ح۱.
۱۱ . بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۲، ص۱۱۱.
۱۲. همان، ج ۵۳، ح ۶ و ج ۱۰۲، ص ۹۷؛ مستدرک الوسائل، میرزای نوری، ج ۱۰، ص۳۶۵.
۱۳ . بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۱۰۲، ص ۳۰۲، ح ۱.
حسین تربتی
