فقه فضا

ژرفای اندیشه شیعی و گستره احکام اسلامی، به حدّی است که با رسیدن بشر به اختراعات و اکتشافات جدید، به بن‌بست نمی‌رسد؛ بلکه با استنباط احکام جدید از اصول فقه محمّدی و جعفری(علیهما السلام)، راهکارهای نوینی برای گرد آوردن دین و دنیای جدید پیش روی انسان مؤمن و متدیّن می‌گذارد.

جالب اینجاست که برخی مراجع تقلید، در مسائل تازه و نوینی مانند «رفتن به فضا» و «رعایت کردن شرایعی همچون نماز و روزه و خمس و زکات در کُرات دیگر» به فکر افتاده‌اند تا کتابی درباره آن تدوین نمایند. چنانچه از فتاوای مرجع عالی‌قدر، «آیت الله سیّد محمّد صدر»، کتابی درباره احکام فضا با عنوان «فقه فضا» منتشر شده است.
می‌توان گفت این کتاب به تمامی سؤالات فقهی‌ای که ممکن است درباره فضا و زندگی در کرات دیگر به وجود بیاید، پاسخ می‌دهد. سؤالاتی که احتمالاً هنوز مصداق خارجی نیز نیافته است. از جمله سؤالات فقهی که در این کتاب از فتاوای آیت الله صدر به آن پاسخ داده شده است، احکام نماز و روزه در فضا و احکام خمس از موادّ و محصولات به دست آمده از کرات دیگر است.
شهید صدر، در پیش‌گفتار این کتاب نوشته‌اند: این کتاب نشان‌دهنده همراهی و همپایی فقه اسلامی‌با علم روز و فرضیه‌های مدرن است و ثابت می‌کند که برخلاف تصوّر برخی افراد، فقه اسلامی هیچ‌گاه به زمان گذشته اختصاص ندارد؛ بلکه مطابق با این قاعده است: «حرام و حلال محمّد، صلوات الله علیه و آله، تا روز قیامت ماندگار است.»
در بخشی از این کتاب که با سرفصل «زکات» مشخٌص گردیده است، فقیه، مقلّد خود را ملزم به پرداخت زکات و خمس حتّی در کرات دیگر دانسته و در یکی از فتاوای خود گفته است:
«به کسی که همواره شرایط استحقاق زکات گرفتن را دارد؛ چه از جنس بشر باشد و یا موجودات غیر بشری که قوّه عاقله دارند، زکات داده می‌شود و مهم این است که زکات، مِلکش شود و بتواند از آن استفاده نماید؛ خواه او استفاده نماید یا ننماید.»
و در فتوایی دیگر آورده‌اند: «اگر انواع دیگری از حیوانات یافت شوند که اهلی باشند، یا وحشی، حلال‌گوشت باشند یا حرام‌گوشت و از دور شبیه چارپایان سه‌گانه (گوسفند، گاو و شتر) باشند یا نباشند، در تمامی موارد پرداخت زکات آنها واجب نیست.»
این کتاب که به تمام فقیهان و مقلّدان آنها توصیه می‌شود، توسط مؤسّسه «المنتظر لإحیاء تراث آل الصدر» ترجمه و توسط انتشارات «محبّین» قم، نخستین بار در سال ۱۳۸۸ منتشر شده است. برای تهیه این کتاب می‌توانید با مرکز پخش این انتشارات به شماره همراه ۰۹۱۲۷۴۷۳۸۵۲ تماس حاصل کنید.