نخستین کسی که گنبد مزار حضرت معصومه(س) را ساخت

شیخ صدوق با سند صحیح از امام رضا(ع) روایت می‌کند که فرمود: هر کس او را زیارت کند بهشت از آن اوست یا ابن قولویه با سند معتبر از امام جواد(ع) روایت کرده است که فرمود: هر کس عمه‌ام را در قم زیارت کند بهشت از آن اوست.

دهم ربیع‌الثانی سالروز وفات دخت گرامی امام موسی کاظم(ع) و خواهر ثامن الحجج(ع)، حضرت فاطمه معصومه کریمه اهل بیت(ع) است، به همین منظور در ادامه به برخی فضایل این بانوی مخدره و ماجرای وفات ایشان می‌پردازیم:

*پاداش زیارت کریمه اهل بیت(ع) به روایت امام رضا(ع)

از نکات قابل توجه در مورد کریمه اهل بیت حضرت معصومه(س) این است که بعد از زیارت چهارده معصوم برای هیچ یک از انبیا و اولیا در حد زیارت آن حضرت توصیه، ترغیب و تشویق نشده است، در روایات معتبر از سه معصوم(س) برای زیارت آن حضرت تشویق رسیده است و پاداش زیارت حضرت معصومه را بهشت تعیین کردند و تعبیرات ارزشمندی چون: اهل بهشت است، بهشت از آن اوست، بهشت برای او ثابت است.

به طور مثال شیخ صدوق با سند صحیح از امام رضا(ع) روایت می‌کند که فرمود: «من زارها فله الجنه»؛ هر کس او را زیارت کند بهشت از آن اوست یا ابن قولویه در کتاب «کامل الزیارات» با سند معتبر از امام جواد(ع) روایت کرده است که فرمود: «من زار عمّتی بقم فله الجنه»، هر کس عمه‌ام را در قم زیارت کند بهشت از آن اوست.

*دو بانویی که معصوم برای آن‌ها زیارتنامه صادر کرد

از دیگر امتیازات حضرت معصومه(س) این است که متن زیارت نامه موجود کریمه اهل بیت(ع) از طرف برادر بزرگوارش امام رضا(ع) وارده شده است، زیرا بعد از حضرت فاطمه زهرا(س) تنها زیارتی که از امام معصوم برای یک زن نقل شده، زیارت حضرت معصومه(س) است و هیچ یک از بانوان خاندان عصمت و طهارت زیارت مخصوص از امام ندارد.

*نخستین کسی که گنبد مزار حضرت معصومه(س) را ساخت

در ادامه به ماجرای سفر حضرت معصومه(س) به ایران و چگونگی مراسم تدفین حضرت(س) به روایت کتاب «بانوی کرامت» علی کریمی جهرمی اشاره می‌شود:

مأمون عباسى در سال دویست هجرى قمرى، حضرت رضا(ع) را از مدینه به مرو طلبید و آن حضرت را اجباراً و به دنبال این جریان از مدینه به سوى مرو آوردند. خواهر آن حضرت، فاطمه معصومه(س) در سال دویست و یک به خاطر اشتیاق ملاقات برادرش از مدینه به جانب مرو حرکت کرد و چون به ساوه رسید بیمار شد.

در این هنگام پرسش کرد که از اینجا تا قم چه مقدار مسافت است؟ گفتند: ده فرسخ. حضرت خادم خود را فرمودند که مرا به جانب قم ببر و بدین ترتیب خادم، حضرت معصومه(س) را به قم آورده و در منزل موسى بن خزرج بن سعد فرود آورد.

مطلبى که از این نقل استفاده مى شود این است که قم از آن زمان شهرى بوده که به علاقه و ولایت اهل بیت رسول اللَّه(ص) شناخته شده بود و این اسم، براى حضرت معصومه(س) که تمام گذشته خود را در مدینه سپرى کرده بود، یک مرکز آشنا به شمار مى آمده است.

ولى در اینکه چطور موسى بن خزرج را شناخته و بر او وارد شده‌اند اجمالى است و ممکن است که در ساوه راجع به افراد سرشناس و بسیار محترم قم تحقیق شده باشد و او را معرفى کرده باشند یا آنکه بعد از ورود به قم پرسش کرده باشند و با معرفى مردم قم و ساکنان آن و شناختى که از موسى بن خزرج براى بانوى اسلام حاصل شده، بر او وارد شده باشند.

البته نقل دیگرى در این مورد است که زمینه این سؤال را به کلى منتفى مى‌سازد و بعضى از بزرگان آن را صحیح‌تر از نقل اول مى‌دانند و آن این است که چون خبر نزول اجلال حضرت فاطمه معصومه(س) به ساوه، به گوش آل سعید رسید، همگى متّفق شدند که به قصد تشرف به حضور آن بانوى یگانه، بیرون روند و از وى درخواست کنند که به قم تشریف بیاورد.

موسى بن خزرج بر این امر تقدم جست، همین که به خدمت حضرت معصومه(س) رسید، مهار ناقه آن حضرت را گرفت و کشید تا وارد قم ساخت و آن سیده جلیله را در خانه خود فرود آورد و جا داد و مدت شانزده یا هفده روز همچنان باقى بودند و آنگاه از دنیا رفتند، پس او را غسل داده، کفن کردند و نماز بر بردن مقدّسش خواندند و در زمین بابلان که ملک خود موسى بن خزرج بود و اکنون روضه منوّره آن حضرت است، به خاک سپرده و دفن کردند و سقفى از بوریا بر قبر شریفش بنا کردند و همچنان بود تا حضرت زینب، دختر امام جواد(س)، قبّه‌اى بر آن قبر شریف بنا کرد.

و نقل شده است که محمدبن حسن بن ولید گفته: چون فاطمه(س) وفات یافت، او را غسل داده و کفن کردند و جنازه او را به سوى بابلان حرکت دادند، آن گاه آن حضرت را کنار سردابى که براى وى حفر کرده بودند گذاشتند و آل سعد با هم به گفتگو پرداختند که چه کسى داخل سرداب شود و جنازه آن حضرت را دفن کند؟

بعد از گفت‌وگوها رأى آنان بر این قرار گرفت که پیرمرد کهنسال «قادر» نام که خادم خود آنان بود و مرد صالحى به شمار مى‌رفت، متصدى دفن شود، از این رو از پى او فرستادند که ناگهان دیدند دو نفر سوار که دهان خود را با لگام بسته بودند، با شتاب بسیار از جانب ریگزار پیدا شدند و چون نزدیک جنازه رسیدند پیاده شده، بر آن مخدره نماز خواندند، داخل سرداب شده و آن بدن مطهر را دفن کردند و آنگاه بیرون آمده، سوار شدند و رفتند و هیچ کس نفهمید که آنان چه کسانى بودند.

بر حسب مى‌توان حدس زد که آن دو بزرگوار دو امام معصوم از خاندان حضرت معصومه(س) مثلاً حضرت موسى‌بن جعفر(ع) و حضرت رضا(ع) بوده‌اند که براى دفن بدن مطهر حضرت معصومه(س) آمده، اقدام به دفن آن پیکره تقوا فرموده‌اند و چه کسى به تجهیزات فاطمه معصومه(س) سزاوارتر از آن دو بزرگوار است؟!

____

فارس