گروهک داعش با پیشروی در سرزمین های اسلامی و سیطره ای که با رعب و وحشت برای خود ایجاد نموده، به خیال خود دولت، کشور یا خلیفه گری را ایجاد نموده که با قوانین و ابزارهای کنترلی خاص خود، اداره میشود. برای بسیاری از مردم روزگار ما اینک این سوال مطرح است که اوضاع و احوال مردمیکه اسیر این گروهک قرار گرفتهاند و قلمرو داعش سرزمین آنها را اشغال کرده است، تحت چه شرایطی زندگی میکنند.
پایگاه خبری all that is interesting، با گردآوری تصاویری به توضیح چگونگی زندگی تحت حکومت داعش پرداخته است. «ریچارد استوکتون» که نویسنده ای آزاد است در این باره در این پایگاه آمریکایی نوشته است:
دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در مسیر استدلال «استحاله تا پوچی» مقاله روشن فکری امانوئل کانت با عنوان «مذهب درون مرزهای استدلال محض» قدم برمی دارد. در آن کتاب کانت استدلال میکند که نوع بشر به طور ذاتی به سمت رفتارهای شیطانی گرایش دارد و این «شیطان رادیکال»، به طور اجتناب ناپذیری تمامی جنبه های وجود ما را فاسد میکند. در نظر کانت، مذهب نتیجه طبیعی استدلال یک مرد در تلاش برای مقابله با این شیطان رادیکال است و راه را به سوی یک وضعیت اخلاقی کاملا هدایت شده روشن می سازد.
کانت توضیح می دهد که چگونه جستجوی انسان برای خوبی به طور اجتناب ناپذیری او را به سوی یک ایمان عقلانی پیش میبرد که منجر به برقراری سلطنت خداوند بر زمین میشود. این استدلال مشابه عملکرد داعش در روزگار ماست. داعش که به خیال خود حکومت خدا را بر زمین پیاده کرده است، اینک در سرزمینی یکه تازی میکند که میلیون ها نفر انسان بیگناه تحت حکومت او هدف عجیب ترین جنایت ها قرار گرفتهاند.
اینکه ماجرای داعش از چه زمانی آغاز شده، مانند بسیاری از دیگر امور در بین النهرین بستگی به این دارد که این سوال را از که بپرسید و تا چهاندازه گذشته را کند و کاو کنید. ما با حمله آمریکا به عراق که نسبتا واقعه جدیدی است، شروع میکنیم.
حکومت قدرتمند سنی صدام حسین در سال ۲۰۰۳ سرنگون شد. مناطق شیعه نشین و کردنشین که پس از دهه ها تحمل فشار و شکنجه جای پوتین های رژیم را بر گلوهای خود مشاهده میکردند، زمان را برای قطعه قطعه کردن عراق از دست ندادند و گمان کردند که دیگر باید سرزمین هایشان برای آنها امن باشد. بغداد از نظر قومی از سنی ها پاکسازی شد؛ بسیاری از آنها به بیابان فرستاده شدند تا در سر خود کینه ها بپرورند و برای انتقام نقشه کشی کنند.
همانگونه که تاریخ نشان می دهد، زمانی که یک گروه برتر جنگ بزرگی را میبازد، خشونت ناشی از این شکست در جایی نه چندان دور کمین می کند. اینگونه داعش و گروهک های مختلف پیش از آن وقتی حملات مرحله به مرحله خود را آغاز کردند، خاک حاصلخیزی یافتند که رسما در مقابل اشغال و تصرف قرار داشت اما به طریقی نیز برنامه هایی برای کشتن تعداد زیادی از غیرنظامیان کرد و شیعه در سر داشت.
این درست همان چیزی است که گروهک دولت اسلامی عراق، که گروهکی مقدم بر گروهک دولت اسلامی عراق و شام (داعش) محسوب میشود، در سال ۲۰۱۳ انجام داد؛ در موصل برای کشتن کردها و در کربلا برای کشتن شیعیان بمب هایی کارگزاری کرد. در فوریه ۲۰۱۴ گروهک داعش روابط خود را با القاعده (که از نظر او بسیار میانه رو بود) گسست و برای کشتن شیعیان بیشتر به سوریه پیشروی کرد. قبل از آنکه مدت زمان زیادی به طول بکشد، داعش منطقه ای را تحت کنترل خود درآورد که اغلب بیابانی بود اما وسعت آن بزرگتر از بریتانیای کبیر بود.
در آغاز زندگی تحت حکومت داعش خوب بود. قیمت کالاهای پایه مانند نان و سوخت از آن رو که پول از ترکیه، همکار کلیدی داعش در تجارت قاچاق نفت جاری میشد، کاهش یافت. در جبهه ارزش های اجتماعی، در این مرحله دین سالاری بیشتر به گوشزد کردن مردم به رفتن مسجد محدود میشد و خبری از به کارگیری نیروی مستقیم نبود. مردمیکه تحت حکومت خلیفه زندگی میکردند- و نسبتا گونه صحیحی از مسلمانان محسوب می شدند- کم کم داعش را به عنوان یک حامی در مقابل دولت غالبا شیعه مالکی در بغداد دیدند.
این ماه عسل اندکی پس از آنکه داعش موصل را گرفت پایان یافت. آن واقعه مابقی جهان را نیز در مورد تهدید داعش بیدار کرد و ایالات متحده یک تحریم بین المللی وضع نمود. به یک باره کمک های مالی متوقف شد و قیمت ها رو به فزونی گذاشت. داعش مجبور شد با کمبودهای آرد، آب تازه و بنزین دست به گریبان شود. در خاطر داشته باشید که کمبود بنزین در کشوری اتفاق می افتاد که نفت در حقیقت تنها منبع آن است و موصل بر برخی از غنی ترین حوزه های نفت عراق قرار داشت. به علاوه برق در موصل از قیمت تقریبا رایگان به قیمت بسیار گران رسید و تنها برای یک ساعت در روز قابل دسترسی شد. این اتفاق در حالی افتاد که موصل بر پایین رود یکی از بزرگترین سدهای هیدروالکتریک خاورمیانه قرار دارد.
بدون تجارت قابل توجه بین المللی، خلیفه ای که منابع ضعیفی در اختیار داشت، برای دستیابی به غذا و دیگر کالاهای ضروری دچار مشکل شد. اما مشکل بسیار بزرگتر دیگری که امکان ادامه حیات داعش را تهدید میکرد، عدم مشروعیت بنیادین آن بود. برای به کاراندازی یک سد هیدروالکتریک نیاز به مهندسان ماهر است و حتی برای استخراج و پالایش نفت نیاز به مهندسان بیشتری است و این درست همان چیزی بود که داعش در اختیار نداشت.
هر چقدر تلفات و صدمات در جنگ بیشتر میشد، داعش بیشتر پیشروی میکرد و برای جبران شکاف ها جنگنده های خارجی بیشتری را جذب می نمود ولی تنها اندکی از آن جهادگران خارجی در موقعیت های قدرت قرار گرفتند. ملیت های خارجی پست های اداری و شغل های فنی را در سراسر خلیفه گری برعهده گرفتند.
در حالیکه کارها به سمتی پیش می رفت که زیرساخت های خلیفه گری را تغذیه کند، گناه و فسق و فجور اوضاع مملکت را تنگ و فشرده کرد. در ابتدا پلیس مذهبی مسلمانان را به حضور در خدمت دعوت میکرد اما بعد از سقوط مسجد موصل این حضور اجباری شد و از دین برگشته ها اکنون در صورت ترک خدمت با ۴۰ شلاق مجازات میشدند.
حرفه ای ها از جمله داروسازها باید در کلاس های ویژه مذهبی شرکت کنند تا گواهینامه بگیرند. تجارت هایی همچون شرکت های تاکسی و کامیونداران نیز باید حتی وقتی سوخت ندارند، باز بمانند. داعش همچنین حساب های بانکی خصوصی را برای کسب درآمد خود تصرف کرده است و این گروهک به زعم خود احکام کتابی آسمانی را زنده کرده است که هیچ کس طی قرون گذشته تاکنون آن را به کار نبسته تا بتواند مالیات خاصی را بر مردم تحت حکومت خود تحمیل کند!
تمامی مسلمانان تحت خلیفه گری باید زکات بپردازند؛ زکات گونه ای از مالیات اسلامی است که ۲.۵ درصد در آمد سالانه هر فرد را شامل میشود. بنابراین یک مسلمان در شهر رقه که درآمد خالص او ۲۰ هزار دلار است میباید سالانه ۵۰۰ دلار بپردازد. این رقم زیاد به نظر نمی رسد اما تا زمانی که شما ندانید ۲۰ هزار دلار در سوریه قیمت یک گاری باربری برای کار و یک کلبه است و ۸۰ درصد سوری ها ماهانه کمتر از ۲۸۶ دلار درآمد دارند. با این حال سختی اوضاع اقتصادی در مورد زکات مورد توجه قرار میگیرد و کسانی که خیلی فقیر هستند همیشه مجبور نیستند مبلغ کامل را بپردازند.
اما غیرمسلمانان مجبور نیستند زکات بپردازند. در عوض آنها باید مالیات «جزیه» بدهند. این مالیاتی است که از سوی امپراطوی عثمانی وضع شده بود اما هیچ کس در خاورمیانه از دهه ۱۹۲۰ تاکنون مجبور به پرداخت آن نشده بود. جزیه در حکومت داعش ۱، ۲ یا ۴ دینار بسته به میزان ثروتمندی خانوار است. ۴ دینار برابر نیمی از یک انس طلا یا ۶۶۰ دلار است که به ازای هر مرد در سن قانون نظامی در خانوار باید پرداخته شود.
بنابراین یک خانواده با درآمد متوسط در سوریه یعنی در حدود ۳۰۰۰ دلار سالیانه و سه فرزند پسر میبایست بین ۱۲۲۰ تا ۲۴۴۰ دلار سالانه بپردازد تا بتواند از حق ویژه زندگی در کشور داعش بهره مند شود! البته به ازای هر پسر که با پیوستن به ارتش موافقت کند، معافیت داده میشود که این هم به معنی زندگی در انتظار اصابت بمب های هوشمند و موشک های آتش باری است که از هواپیماهای بدون سرنشین ریخته میشود. در خاطر داشته باشید که دختران و همسران اجازه ندارند شغلی داشته باشند.
زنان نباید بدون حجاب یا همراهی یک خویشاوند مرد از خانه خارج شوند چرا که هتک حرمت و تجاوز به زنان به طور کلی در کشور داعش جرم قابل مجازاتی شناخته نمیشود. البته یک نوع مجازات در این زمینه وجود دارد و آن هم اینکه قربانیان تجاوز اگر به طور مثال با یک گواهی از بیمارستان ثابت کنند که به آنها تجاوز شده است، به جرم زنا مجازات خواهند شد!
اکثریت فعالان داعش جرایم را قابل مجازات با مرگ می دانند و جلادان این رژیم مهارت شگفت انگیزی در مدیریت کردن آن دارند. گفته میشود که داعش به طور متوسط روزانه ۷ حکم مرگ در سراسر حکومت خود اجرا میکند و روش های اجرایی زیاد و متنوعی برای آنها وجود دارد که در یک مجال کوتاه نمی توان در مورد آنها توضیح داد. سنگسار کردن و سربریدن به روش سنتی رایج است، اما آتش زدن مانند مورد خلبان اردنی نیز یک گزینه است. خنجر زدن، تیراندازی، مرگ در اثر شلاق و زنده به گورکردن گزینه هایی است که در مورد همه کسانی که از سوی خلیفه محکوم میشوند روی میز قرار دارد. اغلب محکومان پیش از آنکه واقعا در مورد آنها حکم مرگ اجرا شود بارها در چنین شرایطی قرار میگیرد و به استهزا گرفته میشوند.
اخیرا داعش گروهی را به جرم همجنس بازی دستگیر کرد. اما این محکومان اگر می توانستند پول نقد کافی به عنوان فدیه تهیه کنند (به تعبیر داعش) آنها را میبخشید ولی اگر پول را تا موعد مقرر تهیه نمیکردند از پشت بام پرت شده و سنگسار میشدند.
مجازات حتی برای جرایم کوچکی همچون دزدی، شدید است و دزدان در کشور داعش سنگسار میشوند.
اکنون این سوال مطرح است که این اوضاع تا کجا پیش خواهد رفت؟ و درگیری کانت با شیطان رادیکال در بیابان عراق به چه سرانجامی خواهد رسید؟
______
شفقنا