- اشاره:
سیزدهم جمادیالاول به روایتی و سوم جمادیالثانی به نقل مشهور، سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) است. بانویی که سرور زنان، از اولین تا آخرین و ملقّب به امّابیهاست و مردمان از دسترسی به شناخت کمال حضرتش محروماند. امام مهدی(ع) نیز در سخنی، شخصیت آن بانوی معظم را الگوی خویش معرفی فرمودهاند. مناسب دیدیم به این مناسبت، گوشههایی از آثار و فضایل آن بانوی بزرگ اسلام را به خوانندگان گرامی موعود تقدیم کنیم؛ امید آنکه مقبول طبع شریف امام عصر(ع) قرار گیرد.
- زیارت حضرت فاطمه (س)
زیارت حضرت فاطمه زهرا(س), در روز سوم جمادیالثانی, سالروز شهادت آن حضرت مطلوب و مناسب است. مرحوم سیدبن طاووس، این زیارت را برای ایشان آورده است:
«سلام بر تو ای برترین بانوی جهان, سلام بر تو ای مادر حجتهای الهی بر مردم، سلام بر تو ای ستمدیدهای که از حق او جلوگیری کردند. خدایا!بر بندهات و دختر پیامبرت و همسر وصی پیامبرت درود فرست؛ درودی که منزلت و مقامیبه او دهد, برتر از منزلت بندگان گرامیات از اهل آسمانها و زمین».1
- صلوات بر فاطمه(س)
یکی از یاران امام حسن عسکری(ع) میگوید: از آن حضرت خواستم چگونگی صلوات بر پیامبر و اوصیای آن بزرگوار را به من بیاموزد. حضرت در بخش صلوات بر فاطمه(س) فرمود: «خدایا! بر صدیقه طاهره, فاطمه, آن بانوی پاکیزه, محبوب پیامبرت و مادر دوستان و برگزیدگانت درود فرست؛ بانویی که او را برگزیدی و بر زنان جهان برتری دادی. خدایا! انتقام او را از کسانی که به او ستم کردند و احترامش را سبک شمردند بگیر و خونخواه فرزندانش باش. خدایا! چنان که او را بدین مقام رساندی که مادر امامان راهنما و همسر پرچمدار محشر، گرامی در عالم بالا قرار دادی, بر او و بر مادرش (خدیجه) درود فرست؛ درودی که بدان، آبروی محمد(ع) را گرامیبداری, و دیده فرزندانش را روشن گردانی. خدایا! در این ساعت, بهترین سلام مرا به آنان برسان»2
- بستر بیماری
هنگامیکه حضرت فاطمه(س) به بستر بیماری افتاده بود, زنان مهاجر و انصار برای عیادت ایشان جمع شدند و به حضرت گفتند: ای دختر رسول خدا! حالتان چگونه است؟ حضرت زهرا(س) پس از ستایش خدا و درود بر رسولش, فرمود: «به خدا سوگند صبح کردم, در حالیکه از دنیای شما بیزارم و بغض مردان شما در دلم جای گرفته است». سپس فضایل حضرت علی(ع) را بازگو کرد. زنان مهاجر و انصار,گفتههای حضرت زهرا(س) را به مردان خود منتقل کردند. گروهی از آنان برای عذر خواهی نزد حضرت آمدند, ولی فاطمه(س) به آنان فرمود: «از من دور شوید که بعد از عذر خواهی غیر صادقانه شما, دیگر عذری باقی نمانده است و پس از این تقصیر و گناه شما, امری کارساز نیست.».4
- سوگواری بر حضرت زهرا(س)
عارفان و عالمان اخلاق, به سوگواری حضرت زهرا(س) بسیار اهمیت میدهند. میرزا جواد ملکی تبریزی, استاد اخلاق امام خمینی(ره)، دراینباره مینویسد: «صحیح این است که سوم جمادیالثانی, روز شهادت سرور بانوان جهان است. پس لازم است شیعیان وفادار, این روز را از روزهای اندوه و مصیبت قرار دهند. این روز برای بستگان آن حضرت,دومین مصیبت بعد از رحلت رسول اکرم(ص) بود. امیرالمؤمنین بعد از وفات رسول خدا(ص), هیچ روزی را مصیبتبارتر و ناگوارتر از این روز ندید. از دست دادن حضرت زهرا(س) برای امیرالمؤمنین بهاندازهای سخت بود که بر او گریه میکرد و از جدایی آن حضرت شکایت مینمود و میفرمود: «جان من در میان آه زندانی است. کاش جانم با آه و اندوهها خارج میگردید. بعد از تو خیری در زندگی نیست و گریهام از ترس این است که زندگیام طولانی شود».6
- سوز امین ولایت
یکی از ویژگیهای علامه امینی(ره)، نویسنده کتاب ارزشمند الغدیر, محبت و ارادت کامل او به محمد و آل محمد(ص) بود. گریهها و نالههای علامه در رثای اهل بیت(ع), همگان را دگرگون میکرد. این حالت هنگامیبیشتر اوج میگرفت که از مصیبت فاطمه زهرا(ع) یاد میشد.
- آزادی از اسارت
آیتالله میرزا محمدرضا فقیه کرمانی، از بزرگان شیعه, زمانی از مرحوم سید یحیی واعظ یزدی برای تبلیغ و مبارزه با منحرفان کرمان دعوت کرد و سید یحیی، مردم را به انحراف آنان متوجه ساخت. منحرفان تصمیم به قتل سید یحیی گرفتند و ایشان را به باغی در خارج از شهر بردند. سید در باغ احساس خطر کرد و دید کسی هم از وضع او باخبر نیست. توسلی به حضرت زهرا(س) کرد و نماز استغاثه آن حضرت را خواند. ناگهان صدای تکبیر و فریاد مسلمانها بلند شد. باغ را محاصره و سید را آزاد کردند و با احترام به همراه میرزا محمد کرمانی به شهر آوردند. بعد از جریان معلوم شد که حضرت فاطمه(س) در خواب مرحوم کرمانی آمده و برای فرزندش تقاضای کمک کرده است.۳
- گشودن قفل
یکی از بزرگان میگوید: در اوقات تحصیل در نجف اشرف, روزی در ماه مبارک رمضان افطاری تهیه دیدم و در حجره را قفل کردم و رفتم که پس از نماز مغرب و عشا باز گردم. نماز را خواندم و به مدرسه بازگشتم. خواستم در حجره را باز کنم, دیدم کلید در جبیم نیست. هر چه جست و جو کردم,کلید را نیافتم. به واسطه شدت گرسنگی و نیافتن کلید, سخت ناراحت بودم. از مدرسه بیرون آمدم و متحیرانه در مسیر خود تا حرم قدم میزدم. ناگاه مرحوم سید مرتضی کشمیری را دیدم. علت ناراحتیام را پرسید, مطلب را گفتم. با من به مدرسه آمد و فرمود: میگویند نام مادر موسی را اگر کسی بداند و به قفل بسته بخواند, آن قفل باز میشود, آیا جده ما, فاطمه(س) کمتر از اوست؟ پس دست در قفل نهاد و فرمود: یا فاطمهالزهرا(س), ناگهان دیدم قفل باز شد.۵
- اقامه عزای حضرت زهرا(س)
مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی از اساتید بزرگ اخلاق مینویسد: حضرت زهرا(س), محبوب و یگانه پدرش رسول اکرم(س) بود و پیامبر طوری با او رفتار میکرد که با هیچ کس چنین رفتاری را نداشت و میفرمود: «فاطمه پاره تن من است».
شیعیان در اظهار حزن و اندوه و اقامه مجالس سوگواری در روز وفات آن حضرت و ذکر مصیبتهای او، باید امیرالمومنین را سرمشق خود قرار دهند. امیرالمؤمنین(ع) میفرمود: «از دست دادن فاطمه بعد از پیامبر خدا(ص)، دلیل بر این است که هیچ دوستی جاویدان نمیماند و بعد از فقدان آنان, زندگی چگونه گوارا خواهد بود. قسم یاد میکنم که این چیزی است که اصلاً امکان ندارد. انسان میخواهد دوستش نمیرد, ولی این محال است». این مطلب سادهای نیست که کسی مانند امام علی(ع) چنین سخنانی بگوید. عقل از درک این کلمات ناتوان است و این عبارات, عظمت مقام زهرا(س) و فضل او را نزد خدا میرساند. اگر فضیلت فاطمه در بالاترین درجهای نبود که جزع نمودن برای او کار نیکویی بود, به هیچ وجه این جزع فراوان از امیرالمؤمنین (ع) دیده نمیشد۷
ماهنامه موعود شماره ۸۸
پینوشتها:
۱. سید بن طاووس الاقبال بالاعمال تحقیق جواد قیومی اصفهانی, قم, دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم, ۱۳۷۷, ج ۲, ج ۳, ص ۱۶۱ بحارالانوار, ج ۱۰۰ , ص ۱۹۹.
۲. ناصر مکارم شیرازی, مفاتیح نوین, ترجمه رسولی محلاتی, قم, مدرسه الامام علی بن ابی طالب(ع). ۱۳۸۴, ج ۱, ص ۵۴۱.
۳. شهید دستغیب, داستانهای شگفت, قم, انتشارات اسلامی, ۱۳۶۲, ص ۱۸۶.
۴. همان, صص ۲۸۶ – 292.
۵. سید نعمتالله حسینی, مردان علم در میدان علم, قم, دفتر انتشارات اسلامی, ۱۳۷۵, ج ۶, ج ۱, ص ۳۹۶.
۶. میرزا جواد ملکی تبریزی, المراقبات, ترجمه ابراهیم محدث بندر ریگی, قم, انتشارات اخلاق, ۱۳۷۹, ج ۴, ص ۸۷.
۷. نکته همان, صص ۸۸ ـ ۸۹.