اشاره:
این صفحه اختصاص به طرح پرسشها، شبهات و مسائلى دارد که براى شما عزیزان مطرح شده و یا در محیط خانواده و مدرسه از آنها صحبت به میان آمده است؛ چه در موضوع مهدویت و چه در سایر زمینههاى اعتقادى و اخلاقى.
پس، دست به کار شوید و از همین حالا پرسشهاى خود را با ما در میان بگذارید. ما هم سعى مىکنیم، پاسخهاى مناسبى به آنها بدهیم.
برادر عزیز و ارجمندمان آقاى محمدعلى سهرابى از مشهد پرسیدهاند: »با برخى از دوستان که صحبت مىکنم تصور خوبى از ظهور امام مهدى(ع) ندارند و مىگویند که ظهور ایشان همراه با قتل و خشونت و خونریزیهاى فراوان است، آیا واقعاً همینطور است؟«
در پاسخ این برادر عزیزمان لازم مىدانیم نکاتى را یادآور شویم:
1. امام مهدى(ع) شبیهترین مردم به رسول خدا(ص)
در روایات متعددى براین موضوع تأکید شده است که امام مهدى(ع) شبیهترین مردم به رسول خدا(ص) چه از نظر چهره و شمایل ظاهرى و چه از نظر خلق و خو و رفتار است. از جمله در روایتى که از پیامبر اکرم(ص) نقل شده مىخوانیم:
نهمین نفر از ایشان (فرزندان امام حسین(ع)) قائم (برپا دارنده) اهل بیت من و مهدى است. او شبیهترین مردم به من در شمائل، گفتار و رفتار است۱…
در روایت دیگرى وقتى راوى از امام محمدباقر(ع) مىپرسد: »وقتى قائم بهپا خیزد چگونه با مردم رفتار مىکند؟« آن حضرت پاسخ مىدهند:
آنگونه که رسول خدا – که درود و سلام خدا بر او و خاندانش باد – رفتار مىکردند تا زمانى اسلام آشکار و فراگیر شود۲.
دوباره راوى مىپرسد: »سیره رسول خدا(ص) چگونه بود؟« و امام پاسخ مىدهند:
آنچه مربوط به جاهلیت بود نابود ساخت و با عدالت به مردم روى نمود….
و امام حسن عسکرى(ع) نیز فرزند خود را شبیهترین مردم به رسول خدا معرفى مىکنند:
خدا را سپاس مىگویم که مرا از دنیا نبرد تا اینکه جانشینم را به من نشان داد. او شبیهترین مردم به رسول خدا – که درود خدا بر او و خاندانش باد – است…۳ .
همه ما مىدانیم که رسول خدا(ص) چنان مهربان و رئوف بودند که حتى حاضر نشدند دشمنان خود را نفرین کنند. این ویژگى رسول خدا(ص) در قرآن کریم نیز مورد ستایش قرار گرفته و خداوند مىفرماید:
به سبب رحمت خداست که تو با آنها اینچنین خوشخوى و مهربان هستى، اگر تندخو و سختدل مىبودى از گرد تو پراکنده مىشدند.۴
و در جاى دیگر نیز مىفرماید:
هر آینه پیامبرى از خود شما بر شما مبعوث شد، هر آنچه شما را رنج مىدهد بر او گران مىآید. سخت به شما دلبسته است و با مؤمنان رئوف و مهربان است.۵
بنابراین، نسبت دادن خشونت و سنگدلى به فردى که شبیهترین مردم به پیامبر خاتم، حضرت رحمهللعالمین(ص) است، هرگز شایسته نیست.
2. قاطعیت لازمه گسترش عدالت
چنانکه مىدانیم امام مهدى(ع) با هدف گسترش ایمان، عدالت و معنویت و از بین بردن همه مظاهر کفر، ستم و فساد، قیام جهانى خود را آغاز مىکنند و طبیعى است نهضتى که با این اهداف آغاز شود با مقاومت و مانعتراشى سران کفر و ستم و مروجان فرهنگ فساد و تباهى روبرو مىشود. بنابراین امام مهدى(ع) براى پیشبرد اهداف خود چارهاى جز جنگیدن و درگیر شدن با سران جبهه کفر و استکبار و برخورد قاطع با کسانى که مانع قیام عدالتگستر ایشان هستند ندارند.
اما آن حضرت در نبردهاى خود هرگز خون بىگناهى را بر زمین نمىریزد و در آغاز حرکت خود نیز از یارانش بیعت مىگیرد که:
مسلمانى را دشنام ندهند؛ خون کسى را به ناحق نریزند؛ به آبروى کسى لطمه نزنند؛ به خانه کسى لطمه نزنند؛ به خانه کسى هجوم نبرند؛ کسى را به ناحق نزنند و…۶ .
به دلیل همین رفتار مناسب با عموم مردم است که در روایات مىخوانیم پس از ظهور همه ساکنان زمین از امام مهدى(ع) خشنودند و به او عشق مىورزند:
شما را به مهدى، مردى از قریش بشارت مىدهم که ساکنان آسمان و زمین از خلافت و فرمانروایى او خشنودند.۷
3. روایتهاى ساختگى و نسبتهاى ناروا
متأسفانه در طول تاریخ اسلام، افراد مختلفى با اغراض و انگیزههاى متفاوت به وارد کردن روایات ساختگى در مجموعه روایات نقل شده از پیامبر اکرم(ص) یا دستکارى در روایات ایشان پرداختهاند و روایات باب مهدویت نیز از این موضوع دور نمانده است. با بررسى روایات متعددى که به نوعى تصویرى خشن از حرکت عدالتگستر امام مهدى(ع) ارائه مىدهند روشن مىشود که راوى تعداد زیادى از آنها فردى است که علماى رجال او را بدنام و دروغگو خواندهاند که در نتیجه این روایات از اعتبار ساقط شده و نمىتوان به آنها استناد کرد.
بنابراین، در بررسى روایات مربوط به حوادث پس از ظهور باید بسیار مراقب بود و هر روایتى را به راحتى نپذیرفت.
با توجه به نکات یاد شده متوجه مىشویم که هرگز نمىتوان ظهور امام مهدى(ع) را که از ابتداى آفرینش تا کنون همه عدالتخواهان جهان در آرزویش بودهاند، حرکتى خشونتبار، همچون جنگهایى که در سراسر تاریخ در کره خاک در جریان بوده، تلقى کرد. بلکه این حرکت به دلیل آنکه با هدف از بین بردن همه مظاهر ظلم و ستم و گسترش عدالت در سراسر جهان آغاز شده در همه مراحل خود از هرگونه شائبه ظلم و ستم به دور و کاملاً منطبق بر موازین عدالت است.
پىنوشتها:
1 . بحارالانوار: ج۵۲، ص۳۷۹.
2 . همان، ج۵۲، ص۳۸۱، ح۱۹۲.
3 . همان، ج۵۱، ص۱۶۱، ح۹.
4 . سوره العمران(۳)، آیه ۱۵۹.
5 . سوره توبه(۹)، آیه ۱۲۸.
6 . لطفاللَّه صافى گلپایگانى، منتخبالاثر، ص۴۶۹.
7 . شیخ حرّ عاملى، اثبات الهداه: ج۲، ص۵۲۴.
موعود شماره ۴۴