حبوبات را باید بهترین گروه مواد غذایی دانست که میتوانند جایگزین مناسبی برای گوشتها باشند چرا که سرشار از انواع ویتامینها و پروتیئنهای گیاهی و مواد معدنی و املاح مورد نیاز بدن است. اشاره به گیاهان زراعی در قرآن، تنها محدود به یاد کرد اسم گیاه نیست، بلکه در بیشتر اوقات به محصول آنها همچون «سنبله»، «حَبّ»، «فاکهه»، «ثمرات» و گاه نیز به اجزای گیاه اشاره شده است، مثل «جذع»، «فرع»، «زهره»، «ورده»، «لیف»، و «ورق» که نشان از اهمیت مصرف سبزیجات و حبوبات دارد. اما متأسفانه نخود که یک ماده غذایی بسیار مفید و پرانرژی است از سفره ایرانیان در حال حذف شدن بوده و شاهد استفاده کمتر آن در رژیم غذایی مردم هستیم.
نخود تقویت کننده قلب بوده و در رفع یبوستهای حاد و مزمن موثر است همچنین عضلات اسکلتی را تقویت میکند و به همین دلیل مصرف آن به ورزشکاران توصیه میشود.
در کتاب عیون اخبار الرضا(ع) با سه سند به نقل از امام رضا(ع) از پدرانش آمده که رسول خدا(ص) فرمودند: بر شما باد خوردن نخود و عدس، زیرا مبارک و مقدس است و باعث رقت قلب و زیاد شدن اشک میشود.. (طبالائمه(ع) ص۹۰) از نگاه طب روایی نخود برای درمان پوکی استخوان به دلیل منابع غنی کلسیم بسیار سودمند
است در دوران رشد استخوانها و دندانها مصرف آن توصیه میشود همچنین این ماده غذایی چنانچه با عسل ترکیب شود و به صورت یک پماد درست شود به عنوان التیام دهنده زخمها مفید خواهد بود.
امام رضا(ع)میفرمایند: اَلْحِمَّصُ جَیِّدٌ لِوَجَعِ الظَّهْرِ؛ نخود براى کمر درد مفید است. (کافى، ج ۶، ص ۳۴۳، ح ۴)
أحمد بن محمّد بن أبی نصر هم از امام رضا(ع) چنین نقل میکند که: وکانَ یَدعو بِهِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ؛ ایشان پیش و پس از غذا نخود را مىطلبیدند. (مکارم الأخلاق، جلد ۱، صفحه ۴۰۸)
نخود با طبیعت گرم و خشک، مقوی ریه، ملیّن، خونساز، مغذی، چاقکننده و اشتهاآور است. خوردن آب نخود پخته توام با نمک، مُدر و درمان کننده سینه درد، گرفتگی صدا و التیام دهنده سرفه است. از این رو امام رضا(ع) مصرف گوشت با حبوبات را توصیه کردهاند. (طبالرضا(ع) طب و بهداشت از امام رضا(ع) ص ۵۴)
نادر، خادم امام رضا(ع) هم نقل میکند که: کانَ أبوالحسن(ع) یَأکُلُ الحِمَّصَ المَطبوخَ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ. امام رضا(ع) پیش و پس از غذا نخود پخته میخوردند.
(دانش نامه احادیث پزشکی : ۱ / ۵۷۰ )