موعود پایگاه اینترنتی موعود
ازدواج یکی از مواردی است که در تمامی جوامع، از گذشته تا حال، همواره با تشریفات همراه بوده است. این تشریفات از سویی به خاطر اهمّیت امر ازدواج و از سوی دیگر به خاطر حفظ حقوق افراد صورت می پذیرد و می‌گیرد. این در حالی است که با رایج شدن پدیده ی «ازدواج سفید»، تشریفات ازدواج به طور کامل نادیده گرفته شده و با برداشته شدن آن، دیوارهای امنیت در رابطه ی دو نفر، فرو ریخته است.
به گزارش موعود، ازدواج سفید در تعدادی از شهرها به ویژه تهران به شدّت در حال رواج یافتن است. این نوع ازدواج به دلیل ثبت نشدن اسامی دو نفر در شناسنامه هایشان «ازدواج سفید» نام گرفته است. در این شکل از زندگی مشترک افراد بدون خطبه عقد یا صیغه زیر سقف مشترک می روند اگرچه دوستان نزدیک و خانواده هایشان می دانند که این دو زندگی مشترکی را بدون رعایت شرایط مرسوم آن در جامعه شروع کرده‌اند؛ امّا آنها در تعاملات رسمی در بسیاری از موارد اعلام نمی‌کنند که بدون خواندن عقد دائم یا موقّت زیر یک سقف رفته و زندگی مشترکشان را آغاز کرده‌اند.
ازدواج سفید ازدواج وارداتی
ازدواج های سفید شیوه رایجی هستند که نخستین بار در کشورهای توسعه یافته اتفاق افتاد و به آن «ازدواج عرفی» می‌گفتند. در این نوع ازدواج ها دختران و پسران بدون رفتن به کلیسا زندگی مشترکشان را شروع می‌کردند.
به گفته ی دکتر «سعید معیدفر» در سال ١٩٧٩م. حدود ٤٠% کسانی که با هم زندگی می‌کردند، ازدواج های ثبت شده داشتند و بقیه زوج ها ازدواج های عرفی داشتند و تشریفات سنتی و آیینی را برای ازدواج رعایت نمی‌کردند.
«جاوید ثمودی»، فوق دکترای روانشناسی کاربردی نیز ازدواج سفید را پدیده نامتعارف و ناآشنایی می داند که به تازگی در ایران نیز رواج یافته است.
به گفته ی وی این پدیده نخستین بار در آمریکا و در پی جنبشی پدیدار شد که «جنبش آزادی زن» نام داشت. این جنبش ظاهراً با هدف ایجاد تغییراتی در نظام اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه آمریکا انجام شد و هدف آن برقراری شرایط عادلانه و مساوی برای زنان بود؛ امّا آنچه واقعا اتفاق افتاد، پدیده ای بود که بعدها «انقلاب جنسی» نام گرفت.
ثمودی می‌گوید: در ازدواج سفید هیچ شرط قانونی و ثبت اداری وجود ندارد و زن و مرد در هر لحظه که بخواهند با هم همخانه شده و هر لحظه که مایل نباشند، از رابطه خارج می‌شوند که چنین شیوه ای از ارتباط با جنس مخالف نه تنها بر اساس معیارهای اخلاقی جامعه ما نیست بلکه مخالف با نص صریح قرآن و احادیث مذهبی ماست که همواره جوانان را به پاکدامنی، خویشتن داری و ازدواج حقیقی تشویق می‌کند.
پیش بینی نشدن ازدواج سفید در قانون
«فریبا ذاکر»، از منتقدان ازدواج های سفید، معتقد است این ازدواج ها به دلیل اینکه رسمیت ازدواج های سنتی را ندارند، شرایط را برای تشکیل یک خانواده ناپایدار فراهم می‌کنند. این آسیب شناس می‌گوید:
«خارج از ایران زنان و مردانی که با هم زندگی می‌کنند، امّا ازدواج آنها ثبت کلیسایی ندارد از حقوق مشخصی برخوردارند؛ مثلاً اگر قرار باشد یک روز جدا شوند، حق و حقوق مشخصی دارند؛ امّا سبکی که به نام ازدواج سفید در ایران رایج شده زنان و مردان را بدون پیش بینی هیچ حقوقی کنار هم قرار می دهد.»
رشد منفی ازدواج سنّتی، رشد مثبت ازدواج سفید
مدیرکلّ آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال کشور، علی اکبر محزون، درباره ی آمار ۵ ماهه ازدواج در سال ۹۳گفته که ۲۸۸ هزار و ۱۸۳ مورد ازدواج در ۵ ماهه نخست امسال ثبت شده که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته که ۳۰۱ هزار و ۹۸۱ مورد بوده، ۴.۶ % کاهش داشته است. همچنین او گفت که از سال ۹۰ به بعد شاهد رشد منفی در ازدواج بوده ایم.
مدیرکل آمار و اطلاعات ثبت احوال کشور بخش عمده ای از دلایل کاهش ازدواج را به دلیل ساختار سنی جمعیت عنوان می‌کند و می‌گوید: «در کشور، بیشترین متولدین را در دهه ۶۰ داشته ایم که در حال حاضر از سن ازدواج آنها عبور کرده ایم. به همین دلیل در سنین دیگر با کاهش ازدواج مواجه شدیم.»
در مقابل این رشد منفی در ازدواج سنّتی، با افزایش ازدواج های سفید مواجهیم.
در یک پایگاه اینترنتی خرید و فروش کالا، که جزو ۵۰ سایت پرمخاطب کشور است، آگهی هایی در حال انتشار است. با مرور متن تعدادی از این آگهی ها که روز به روز بر تعداد آنها هم افزوده می‌شود، مشاهده می‌شود، عده ای از شهروندان، به ویژه در تهران، با صراحت به دختران و زنان جوان پیشنهاد می دهند که با آنها همخانه شوند.
این افراد آنقدر فضا را امن دیده‌اند که حتی در آگهی های سفارشی خود توضیحات جزئی و شماره تلفن خود را هم درج کرده‌اند.
عکسها: آگهی نیاز به همخانه
باید شرایطی برای ازدواج پایدار فراهم آورد
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی و استانداری تهران گفت که طرحی با نام «اعتلای خانواده پایدار» برای مقابله با ازدواج های سفید در دستور کار دولت قرار گرفته است. سیاوش شهریور، با اشاره به تبلیغ ازدواج رسمی و قانونی می‌گوید: «فراهم کردن ازدواج آسان و اطلاع رسانی به خانواده ها برای محکم شدن بنیان خانواده می تواند در این زمینه نمونه ای از رفتاری فرهنگی در مقابله با این آسیب باشد. باید جوانان را به این سمت سوق دهیم تا بدانند که آرامش در ازدواج پایدار است و این نوع ازدواج یک نگاه وارداتی است که نمی تواند آرامش و سلامت را برای خانواده های ایرانی به همراه داشته باشد.»
به هر حال با توجه به وضعیت موجود در زمینه رشد منفی ازدواج و افزایش طلاق در کشور، به ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران و همچنین رشد پدیده هایی مانند ازدواج سفید و خانه های مجردی و هم خانگی ها و… زنگ خطر به صدا درآمده و باید مردم و مسئولین امر آن را جدی بگیرند و برای مقابله با این پدیده ها که کانون خانواده را متزلزل می‌کند و فساد و بی بند و باری را رواج می دهد، اقدامی جدی و با برنامه داشته باشند.
منبع: گزارش «به هم خانه نیازمندیم »؛ خبرگزاری مشرق؛ با تصرّف و تلخیص
