موعود پایگاه اینترنتی موعود
ازدواج، محبوبترین اتّفاق در نزد خداوند کریم می‌باشد؛ چنان که نبی مکرّم اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرموده‌اند: « ما بنی بناء فی الاسلام احب الی الله من التزویج: هیچ بنایی در اسلام، نزد خداوند محبوبتر از بنای ازدواج نیست.» و در این میان، آن چه که بیش از هر چیز در استحکام این بنیان شامخ، مفید و موثّر است؛ الفت و مودّت بین زن و شوهر است
« وَ مِنْ آیاتِهِ اَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ اَنْفُسِکُمْ اَزْواجاً لِتَسْکُنُوا اِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً اِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ: و از نشانه های {خداوند} این است که از خودتان، برایتان زوج هایی آفرید تا به ایشان آرامش پیدا کنید و بین شما، مودّت و رحمت برقرار ساخت؛ همانا در این امور نشانه هایی است برای آنان که اهل تفکّر هستند.»(سوره مبارکه روم، آیه۲۱)
این روزها و با عادت کردن ما به زندگی ماشینی و پـر از دغدغه امروزی، بـه نـظر می رسد که محبّت بین همسران، تا حدّی رو به سردی گراییده است. از سوی دیگر، ظهور نظرات افراطی مردسالارانه و عقاید تفریطی فمینیستی، کانون اصلی عاطفه در خانواده یعنی زن را مورد هجوم قرار داده‌اند و این باعث شده است که بنیان بسیاری از خانواده ها رو به سستی گذارد.
اطّلاع از نظرات ناب اسلام و احادیث وارد شده از حضرات معصومین، علیهم السّلام، مثل هر عرصه دیگری از زندگی، در این عرصه نیز می تواند راهگشا باشد. از آنجا که به دلایل فوق الذّکر، در این سالها، بیشترین تغافل نسبت به وظایف واقعی مرد در خانواده صورت گرفته است و از سوی دیگر، وجود پر از محبّت زن، با اندک انعطاف و توجّه از سوی مرد، به راحتی، به مسیر مهرورزی بازخواهد گشت؛ برآن شدیم تا نگاهی کوتاه به برخی از حقوق زنان در خانواده و وظایف مردان نسبت به همسران خود، از منظر احادیث وارد شده از حضرات معصومین علیهم السّلام، بیندازیم؛ باشد که شاهد جوشش محبّت و بلندای الفت در میان خانواده ها باشیم.
فرمان خداوند کریم
* «عاشروهنّ بالمعروف: با زنها، به نیکویی رفتار کنید.»(سوره مبارکه نساء، آیه ۱۹)
محبوب پیامبر، صلّی الله علیه و آله وسلّم
* نبی مکرّم اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«حبّب الیّ من دنیاکم ثلاث: الطیب و النساء و قرّه عینی فی الصلاه: از دنیای شما، سه چیز برای من پسندیده شده است: بوی خوش، زنان و روشنی چشم من که در نماز است.»
بزرگترین فایده پس از اسلام
* رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«ما استفاد امرو مسلم فایده بعد الاسلام افضل من زوجه مسلمه تسرّه اذا نظر الیها، و تطیعه اذا امرها، و تحفظه اذا غاب عنها فی نفسها و ماله : مرد مسلمان، بعد از اسلام، فایده ای بزرگتر از داشتن همسر مسلمان خود کسب نکرده است که هنگامی‌که به رویش نگاه می‌کند؛ شاد می‌شود و وقتی که به او دستوری می دهد؛ اطاعت می‌کند و در غیاب او از خود و اموال شوهرش حفاظت می‌کند.»
بـیـشـتـریـن خیر
* امام صادق علیه السّلام، فرمودند: « اکثر الخیر فی النساء: بیشترین خیر در زنهاست.»
سه خصلت ضروری
* امام صادق علیه السّلام، فرمودند: «هر مردی، در منزل خود نسبت به عیال و خانواده‌اش به سه خصلت احتیاج دارد: معاشرت خوب، وسعت در زندگی، و غیرت بر حفاظت آنها.» (بحارالانوار، ج۷۸، ص۲۳۶)
کودک منزل
* لقمان نبی علیه السّلام، فرمودند:
« مـرد خردمند باید در بـین خـانـوادهاش مانند کودک باشد و رفتار مردانه را برای خارج منزل بگذارد.» (محجه البیضاء ج ۲ ص ۵۴ )
موجب طول عمر
* امام صادق علیه السّلام، فرمودند:
« من حسن برّه باهله زادالله فی عمره: هر کس به خانواده خود نیکی کند؛ خداوند عمر او را زیاد می‌کند.»(وسایل الشّیعه، ج۱، ص۳۹)
بـهـتـریـن مـرد
* حضرت زهرا سلام الله علیها فرمودند:
« بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با همسرانشان مهربان و بخشنده‌اند.»(کنزالعمال، ج ۷، ص ۲۲۵)
* رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:
« خیرکم خیرکم لا هله و انا خیرکم لاهلی: بهترین شما کسی است که با خانواده اش خوشرفتارتر باشد و من از همه شما نسبت به خانواده ام، خوشرفتارترم.»(وسایل ج ۱۴ ص ۱۲۲ )
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:
« از بهترین مـردان شـما، مــرد بـا تقوی و پاکیزه و دست و دل بازی است که نگاه او سالم باشد؛ به پدر و مادرش مهربان بوده؛ عیال خود را به دیگری محتاج نکند….»
بـدتـریـن مـرد
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:
« از بدترین مردان، مـرد تهمت زننده ای است که بخیل و بـد دهن باشد، تـنـها غـذا خـورده، میهمان دوست نباشد، همسر و خدمتکار خویش را بزند و عیال خویش را به دیگری محتاج کند و پدر و مادرش را اذیت نماید. »
زن؛ ریــحـانـه خـانـه
* امیرالمومنین علیه السّلام، فرمودند: « فان المراه ریحانه و لیست بقهرمانه… : زن، ریحانه است است و نه قهرمان. با او به هر حال مدارا کن و نیکو برخورد نما تا زندگی تو با صفا شود.»
مسوولیت مرد
* رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: «مرد، سرپرست خانواده است و هر سرپرستی نسبت به زیردستانش مسوولیت دارد.» (مستدرک ج ۲ ص ۵۵۰)
حدّاقل حقّ زن بر مرد
* رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«حقّ المراه علی زوج‌ها ان یسدّجوعتها، و یستر عورتها، و لا یقبح لها وجهاً: حقّ زن بر شوهر این است که او را سیر کند، و بدنش را (یا عیب هایش را) بپوشاند، و با او ترشرویی نکند.» (بحارالانوار، ج۱۰۳، ص ۲۵۴)
احـتـرام و تـکـریـم
* امام صادق علیه السّلام، از پدر بزرگوارشان نقل فرمودند:« هر کس زن گرفت؛ باید او را گرامی و محترم شمرد.»
* رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« زنان را گرامی نمی دارند مگر افراد بزرگوار و به ایشان توهین نمی‌کنند؛ جز مردم پست و فرومایه.»
خوش رفتاری
* امیر المومنین علی علیه السّلام، فرمودند:« آنها (زنان) نزد شما امانت های خدا هستند، آزارشان نرسانید و بر آنها سخت نگیرید.»(مستدرک، جلد ۲، ص ۵۵۱)
* رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« اکمل المومنین ایمانا احسنهم خلقا و الطفهم باهله: کامل ترین ایمان را در بین مومنین، کسی دارد که از همه خوش اخلاق تر باشد و به خانواده خود، مهربان تر.»
محبت کردن
* امام صادق علیه السلام، فرمودند:«یکی از اخلاق پیغمبران اینست که نسبت به همسرانشان محبت دارند.»(بحار جلد ۱۰۳ ص ۲۳۶ )
* امام صادق علیه السلام، فرمودند: «العبد کلما ازداد للنساء حبا ازداد فی الایمان فضلا: بنده، هر قدر محبتش به زنانش زیادتر شود؛ ایمانش فضیلت بیشتری می‌یابد.»
* پیامبر گرامی اسلام صسی الله علیه و آله وسلم، فرمودند:«و ان الرجل لیوجر فی رفع اللقمه الی فم امراته: مرد اگر لقمه به دهان همسر خویش گذارد؛ برای او ثواب دارد.»(جامع السعادات، ج۲، ص۱۳۹)
ابراز محبت؛ شیرینی جاودانه
* حضرت صادق علیه السلام، فرمودند:«هر کس از دوستان ما باشد؛ به همسرش بیشتر اظهار محبت می‌کند.»(بحار جلد ۱۰۳ ص ۲۲۳ )
* پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم، فرمودند: « قول الرجل للمراه انی احبک لا یذهب من قلبها ابدا: مردی که به همسرش بگوید دوستت دارم، این سخن هرگز از قلب زن خارج نخواهد شد.»
هــدیــه دادن
* پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« مردی که به بازار بـرود و هدیه ای بخرد و آن را به خانواده اش برساند؛ در ثواب، مانند کسی است که صدقه ای را به نیازمندان برساند.»
* امام صادق علیه السّلام، فرمودند:«تَهَادَوْا تَحَابُّوا فَاِنَّ الْهَدِیَّهَ تَذْهَبُ بِالضَّغَایِنِ: به یکدیگر هدیه دهـیـد تـا مـحبت بین شما فزونی گـیـرد؛ بـه درســتــی که هـدیـه، کـیـنـه هـا را می‌برد.»(وسایل الشیعه، ۱۷، ص۲۸۹)
پـرهـیـز از ظـلـم
* رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«خیر الرجال من امتی الذین لا یتطاولون علی اهلیهم و یحنون علیهم و لا یظلمونهم: بهترین مردان امت من کسانی هستند که بر خانواده خود فخر نمی فروشند، با ایشان مهربانند و به آنها ستم روا نمی دارند.» ( مکارم الاخلاق؛ ص ۲۱۷)
نتیجه بدرفتاری با خانواده
* سـعد بـن معاذ که از اصحاب بزرگ رسول خدا و مورد احترام آن جناب بود؛ درگذشت. رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، مانند صاحبان عزا با پای برهنه در تشییع جنازه اش شرکت نمود؛ به دست مبارک خویش جنازه را در قبر نهاده روی آنرا پوشاند. مادر سعد که آن همه احترام را از رسول خداصلّی الله علیه و آله وسلّم، مشاهده نمود فرزندش را مخاطب قرار داده گفت : ای سعد بـهشت گـوارایت بـاد.
پیغمبر اکرمصلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمود:« ای مادر سعد! این چنین مگو، زیرا در قبر، فشار سختی به سعد وارد شد. » علت را پرسیدند؛ فرمود : «علتش آن بود که با خانواده اش بد اخلاقی می‌کرد.» (بحار ج ۷۳ ص ۲۹۸)
وسـعـت دادن به زندگی
* حضرت محمد صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« از ما نیست کسی که وسعت زندگی به او داده شود{وضعش خوب شود} و او بر خانواده اش سخت بگیرد.»(مستدرک ج ۲ ص ۶۴۳ )
* امام سجاد علیه السّلام، فرموده‌اند:« دوست دارم پولی داشته، وارد بازار شوم و از قصابی گوشتی بخرم و برای همسر و عایله ام ببرم. من این کار را از آزاد کردن بنده در راه خداوند تبارک و تعالی بیشتر دوست دارم.»(بحار ج ۴۶ ص ۶۶ )
صبر بر ناملایمات همسر
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« من صبر علی خلق امراه سینه الخلق و احتسب فی ذلک الاجر اعطاه الله ثواب الشاکرین: هر مردی که اخلاق بد همسر خود را به خاطر پاداش آن، تحمل کند، خداوند پاداش شاکرین به او عطا خواهد نمود.»
* امام محمد باقر علیه السّلام، فرمودند:«هرکه آزار و اذیت زنان را تحمل کند و بردباری نماید؛ اگرچه در برابر یک سخن ناروا باشد؛ خداوند او را از آتش جهنم آزاد کند؛ بهشت را بـر او واجـب گـرداند؛ در نامه عمل او دویست هزار نیکی بنویسد؛ دویست هزار زشتی از آن محو کند؛ مقام او را دویست هزار درجه بلند نماید و به شماره موهای بدنش عبادت یک سال برای او بنویسد.» (مکارم اخلاق طبرسی )
خوب صحبت کردن
* امـیرالمو منین، عـلی علیه السّلام، فـرمـودند:« فداروهن علی کل حال و احسنوا لهن المقال…: با زنها در همه حال مدارا کنید و با ایشان خوب سخن بگویید.»
کـتـک زدن!
* نبی مکّرم اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، می‌فرماید:«من ضرب امراه بغیر حقّ فانا خصمه یوم القیامه. لا تضربوا نسایکم، فمن ضربها بغیر حقّ فقد عصی الله و رسوله: هر کس عیال خود را بدون هیچ حقّی بزند من در روز قیامت دشمن اویم. نزنید زنهای خود را، که هر کس بی‌حقّ آنها را بزند از فرمان خدا و رسول سرپیچی کرده است.»(ارشاد القلوب، ص ۲۹۱)
* پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« هر مردی که به صورت همسرش سیلی بزند؛ خدا به فرشته مامور دوزخ (مالک) دستور می دهد که در دوزخ هفتاد سیلی بر صورتش بزند …»( مستدرک جلد ۲ ص ۵۵۰ )
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: « انی اتعجب ممن یضرب امراته و هو بالضرب اولی منها: تـعجّب مـی کنم از مردی که همسرش را می زند در حالی که خودش مستحق تر است به کتک خوردن.»
کـمـک در کـارهای مـنزل
* حضرت امیرالمومنین علی، علیه السّلام، فرمودند:« روزی رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، بر ما در منزل وارد شد. فاطمه نزدیک دیگ غذا نشسته بود و من هم برایش عدس تمیز می‌کردم. آن حضرت …. اظهار داشتند:
«اسْمَعْ وَ مَا أَقُولُ إِلَّا مَا أَمَرَ رَبِّی مَا مِنْ رَجُلٍ یُعِینُ امْرَأَتَهُ فِی بَیْتِهَا إِلَّا کَانَ لَهُ بِکُلِّ شَعْرَهٍ عَلَى بَدَنِهِ عِبَادَهُ سَنَهٍ صِیَامُ نَهَارِهَا وَ قِیَامُ لَیْلِهَا وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ مِنَ الثَّوَابِ مَا أَعْطَاهُ اللَّهُ الصَّابِرِینَ وَ دَاوُدَ النَّبِیَّ وَ یَعْقُوبَ وَ عِیسَى ع
بشنو از من که جز آنچه را که پروردگارم امر کرده نمی‌گویم! هیچ مردی نیست که در کارهای منزل به همسرش کمک کند، مگر اینکه پاداش او به هر تار مویی که بر بدنش روییده باشد، ثواب یک سال عبادتی است که روزهایش را روزه گرفته و شب هایش را شب زنده داری کرده باشد و خداوند به او ثوابی می‌بخشد که به صابرین و داوود نبی و یعقوب و عیسی بخشیده باشد.
یَا عَلِیُّ مَنْ کَانَ فِی خِدْمَهِ عِیَالِهِ فِی الْبَیْتِ وَ لَمْ یَأْنَفْ کَتَبَ اللَّهُ اسْمَهُ فِی دِیوَانِ الشُّهَدَاءِ وَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَهٍ ثَوَابَ أَلْفِ شَهِیدٍ وَ کَتَبَ لَهُ بِکُلِّ قَدَمٍ ثَوَابَ حَجَّهٍ وَ عُمْرَهٍ وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَى بِکُلِّ عِرْقٍ فِی جَسَدِهِ مَدِینَهً فِی الْجَنَّهِ
ای علی! کسی که در کارهای خانه به همسر خود بدون تکبر خدمت نماید، پـروردگار اسـمش را در دفـتر شـهدا ثبت می‌کند و برایش به هر روز و شبی ثواب هزار شهید و به هر قدمی‌که بر می دارد ثواب حج و عمره می دهد و به ازای هر رگی در بدنش؛ یک شهر در بهشت برایش منظور می نماید.
یَا عَلِیُّ سَاعَهٌ فِی خِدْمَهِ الْبَیْتِ خَیْرٌ مِنْ عِبَادَهِ أَلْفِ سَنَهٍ وَ أَلْفِ حَجٍّ وَ أَلْفِ عُمْرَهٍ وَ خَیْرٌ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَهٍ وَ أَلْفِ غَزْوَهٍ وَ أَلْفِ مَرِیضٍ عَادَهُ وَ أَلْفِ جُمُعَهٍ وَ أَلْفِ جَنَازَهٍ وَ أَلْفِ جَائِعٍ یُشْبِعُهُمْ وَ أَلْفِ عَارٍ یَکْسُوهُمْ وَ أَلْفِ فَرَسٍ یُوَجِّهُهُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ خَیْرٌ لَهُ مِنْ أَلْفِ دِینَارٍ یَتَصَدَّقُ عَلَى الْمَسَاکِینِ وَ خَیْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ یَقْرَأَ التَّوْرَاهَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ الزَّبُورَ وَ الْفُرْقَانَ وَ مِنْ أَلْفِ أَسِیرٍ اشْتَرَاهَا فَأَعْتَقَهَا وَ خَیْرٌ لَهُ مِنْ أَلْفِ بَدَنَهٍ یُعْطِی لِلْمَسَاکِینِ وَ لَا یَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّى یَرَى مَکَانَهُ مِنَ الْجَنَّهِ
ای علی! یک ساعت خدمت کردن به همسر در کارهای خانه بهتر از عبادت هزار سال و هزار حج و هزار عمره و بهتر از آزادی هزار بنده و هزار غزوه و عیادت از هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و هزار گرسنه ای که سیرشان کند و هزار برهنه را پوشاندن و هزار اسب در راه پروردگار دادن و برایش بهتر از هزار دینار به مستمندان صدقه دادن و بهتر از تلاوت تورات و انجیل و زبور و فرقان است و بهتر از خریدن و آزاد کردن هزار اسیر و بخشیدن هزار شتر به فقراست و چنین مرد خدمتکار به همسر، از دنیا بیرون نمی رود مگر این که جایگاه خود را در بهشت ببیند.
یَا عَلِیُّ مَنْ لَمْ یَأْنَفْ مِنْ خِدْمَهِ الْعِیَالِ دَخَلَ الْجَنَّهَ بِغَیْرِ حِسَابٍ یَا عَلِیُّ خِدْمَهُ الْعِیَالِ کَفَّارَهٌ لِلْکَبَائِرِ وَ یُطْفِئُ غَضَبَ الرَّبِّ وَ مُهُورُ حُورِ الْعِینِ وَ یَزِیدُ فِی الْحَسَنَاتِ وَ الدَّرَجَاتِ یَا عَلِیُّ لَا یَخْدُمُ الْعِیَالَ إِلَّا صَدِّیقٌ أَوْ شَهِیدٌ أَوْ رَجُلٌ یُرِیدُ اللَّهُ بِهِ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ
ای علی! کسی که در خدمت به همسرش، تکبر نکند بدون حساب وارد بهشت می‌شود. ای علی ! خدمت به همسر، کفاره گناهان کبیره است و خاموش کننده آتش خشم پروردگار و مهریه حورالعین و این خدمت، موجب زیادی خوبی ها و درجات است. ای علی! به همسر خدمت نمی‌کند مگر شخص صدیق و یا شهید و یا مردی که خداوند متعال خیر دنیا و آخرت را برایش خواسته باشد.» (مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۹)
افـتـخـار خـانـه داری
* حضرت زهرا علیها السلام، پس از این که پیامبر، صلّی الله علیه و آله وسلم، کارهای بیرون خانه را به عهده علی، علیه السّلام، و کارهای خانه را به عهده ایشان گذاشتند؛ می فرمودند:« یک دنیا خوشحال شدم که رسول خدا مرا از سر و کار پیدا کردن با مردان معاف کردند.»
