ان‌شاءالله خودتان را به حضرت فروخته باشید!

این مسائل را مردان و زنان باید بخوانند و بدانند. مسئله حفظ دین در آخر الزمان آسان نیست و به فهم و بصیرت و معرفت نیاز دارد. وقتی از امام حسین(ع) سؤال می‌کنند: معرفت خدا به چیست؟ ایشان فرمودند: «معرفت اهل هر زمانی به امام زمان خویش»؛

بیانات حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی ـ دامت برکاته ـ از مراجع عظام تقلید به مناسب انتشار صدمین شماره ماهنامه موعود در دیدار با تحریریه مجله

بنده در این مقام و درباره مسئله مهدویّت و غیبت و جهات متعدّدی که با وجود مقدّس حضرت بقیّـت الله ـ ارواح العالمین له الفداء ـ ارتباط پیدا می‌کند و موجب معرفت به وجود مبارک ایشان می‌شود حتی به قدری که برای ما میسّر است، می‌بینم که واقعاً زبان بنده الکن است و نمی‌توانم و از عهده بر نمی‌آیم که درباره این موضوع چنان که شایسته است حقّ مطلب را ادا کنم.

اوّلاً از مؤسّسه و مجله موعود بابت زحماتی که در راستای اشاعه مسئله مهدویّت و ولایت حضرت بقیّـت الله ـ ارواح العالمین له الفداء ـ و تجدید عهد بندگان خدا و مردم با وجود مبارک ایشان می‌کشید و نیز اینکه یاد و ذکر ایشان را در بین مردم زنده نگاه می‌دارید، تشکر می‌کنم و از اینکه چنین خدماتی به مردم عرضه می‌دارید به شما تبریک عرض می‌کنم و از خداوند متعال برای شما و همکاران شما و کسانی برای ترویج این مجله زحمت می‌کشند و اهتمام دارند، توفیق مسئلت می‌کنم.

این مسئله نقص مهمی در جامعه بود که به نام نامی حضرت بقیّت الله، مجله‌ای نداشتیم؛ البته الآن هم در این عرصه خیلی کمبود داریم. درباره وجود مبارک امام زمان(ع) و معرفی ایشان هر چه زحمت بکشیم، کتاب بنویسیم، بگوییم و مقاله داشته باشیم باز حق مطلب ادا نمی‌شود، ولی بالاخره امروز همه رعیت وجود مبارک ایشان هستیم و تمام نعمت‌هایی که از خداوند متعال به ما می‌رسد و در رأس همه آنها حیات ما، وابسته به وجود مبارک ایشان است: «و لو بقیت الأرض بغیر حجّهٍ لساخت بأهلها؛ [اگر زمین بدون وجود حجّت خدا شود، تمام اهلش را در خود فرو می‌برد]».

اخبار «امان» را که شیعه و سنی آن را روایت کرده‌اند و شکّی در صدور آن اخبار از حضرت رسول(ص) نیست بر همین اساس است: «أهل بیتی أمانٌ لأهل الأرض؛ [اهل بیت من، مایه امنیت اهل زمین از هلاکت هستند]».

[منظور از] این اهل بیت که امان اهل ارض هستند، در هر زمانی امام عصر آن زمان است که بعد از امام حسن عسکری(ع) تا روز ظهور حضرت ولیّ عصر(ع) و تا زمانی که جهان در شرف انتها و به پایان رسیدن قرار می‌گیرد، بقای جهان به وجود نازنین مقدّس امام زمان(ع) است. در آن فرمایش امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه که اهل سنت نیز آن را روایت کرده‌اند، آمده است:

«اللّهمّ بلی لاتخلوا الأرض من قائم لله بحجّهٍ إمّا ظاهراً مشهوراً أو خائفاً مغموراً لئلّا تبطل حججً الله و بیّناته»؛
یعنی حجّت‌ها و بیّنات خداوند و هر آنچه وجود خداوند را ظاهر می‌کند و هر آنچه حقایق دنیا را حفظ می‌کند و نگاه می‌دارد، به واسطه وجود حجّت خدا و امام عصر(عج) است. از همین رو در آن روایت مشهور آمده است:
«من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتهً جاهلیّهً»؛

این مطلب از جمله مطالب معروف و مشهور اسلامی است که هرکه امام زمانش را نشناخته باشد به مرگ جاهلیت مرده است؛ چون معرفت خدا از طریق معرفت امام حاصل می‌شود. از طریق راه‌های دیگری که برخی می‌روند خدا شناخته نمی‌شود. ما حتی اگر بخواهیم خدا را با اسمای حسنایش بشناسیم باید ابتدا ایشان اسماء الحسنای خدا را به ما گفته و برای ما برشمرند. خواجه نصیر الدین طوسی در یکی از کتاب‌هایش آورده است که اگر ما می‌خواستیم خداوند را با نام‌هایی بخوانیم، چه بسا نام‌هایی برای خدا قائل می‌شدیم که نادرست بود و کاستی و نقص داشت. طبیعی است که این اسم ناقص با خداوند مناسبت کامل نداشت. از همین رو باید خداوند خودش اسمائش را از طریق رسول خدا(ص) و حجج خود و ائمه طاهرین(ع) به ما معرفی کند.
فخر رازی در ادامه روایت آورده است:
«… فلیمت إن شاء یهودیّاً و ان شاء نصرانیّاً»؛

کسی که امام زمان خودش را نشاخته باشد به هر دینی که دوست داشته باشد خواهد مرد و یهودی و مسیحی در این روایت نمادین است. او با هر کدام از ادیان بمیرد با دین حق و دین امام زمان(ع) از دنیا رفته است.

خلاصه اینکه تجدید نام و یاد امام مهدی(ع)؛ بیان فضایل و مقامات و خصایص آن حضرت؛ نقل روایات و احادیثی که مربوط به ایشان است؛ بیان بشاراتی که درباره ظهور حضرت ولیّ عصر(ع) است و برررسی آیات قرآن که به وجود مبارک امام زمان(ع) تفسیر شده است، فعالیتی است که باید همواره به مردم تذکر داده شود.

در بعضی از آثارم آورده‌ام که برخی از این آیات مصداق منحصر به فرد دارد و جز به امام زمان(ع) و ظهور و غیبت ایشان قابل تطبیق نیست.

مسئله غیبت و طول غیبت، امتحاناتی که در عصر غیبت پیش می‌آید تا مردم در امر دین استقامت داشته باشند و پایدار بمانند، روایاتی که درباره غیبت و تمحیص و طولانی شدن غیبت است که یکی از علائم به شمار آمده، به خصوص که در تعدادی از کتاب‌ها که پیش از ولادت حضرت ولیّ‌عصر(ع) نوشته شده روایاتی آمده که از غیبت و دو غیبت صغرا و کبری سخن به میان آورده‌اند؛ شناسایی تمام این موارد برای به دست آوردن معرفت و رشد و شعور ایمانی ما لازم است و بدون اطلاع از این موارد، ایمان ما ناقص است و حتماً در امتحاناتی که پیش می‌آید سربلند بیرون نخواهیم آمد. هرچند این مطالب در زمره اخبار غیبی و ملاحم قرار می‌گیرد، در عین حال این موارد، دلایل حقانیت دین و ائمه(ع) است؛ زیرا بسیاری از آنچه را خبر داده‌اند اتفاق افتاده و بسیاری از آنها هم در آینده قرار است اتفاق بیفتند. مردم باید بدانند در دوره غیبت در حال امتحانند و اتفاقاتی رخ می‌دهد که باید اطلاع و استقامت دینی داشته باشند. در روایات داریم که از دجال در دوره آخرالزمان هم اطلاع داشته باشید. البته منظور آن دسته روایات عجیب و غریب اهل سنت درباره دجال نیست چون آنها سند معتبر ندارند مورد تأیید ما نیستند. مردم باید بدانند جریانی پیش رو دارند و سیری در راه است که عالم باید به آن نقطه کمال خود، یعنی ظهور حضرت ولیّ عصر(ع) برسد:
«یملأ الله به الأرض قسطاً و عدلاً کما (بنا بر برخی روایات بعد ما) ملئت ظلماً و جوراً»؛

نباید این معارف ناگفته بماند و مردم از آن بی اطلاع باشند. باید در مجالس و محافل و منبرها از آن سخن گفت. خداوند رحمت کند حضرت آیت‌الله العظمی‌بروجردی را که می‌گفتند: «همیشه اسم ایشان را در منبرها ببرید و یاد ایشان را در بین مردم زنده نگاه دارید.»

باید توجه داشته باشیم وجود ما وابسته به وجود ایشان است: «بوجوده ثبتت الأرض و السماء»

مطلب مهمّ دیگری که باید توجه داشته باشیم مسئله تمحیص و امتحان در این دوره است. هرچند نمی‌توانیم بگوییم اتفاقات اطراف ما مصداق تامّ آن چیزی است که در روایات گفته شده، امّا در روایات اشاراتی شده که به موضوع اختلاط زن و مرد و آزادی زنان که امروز در اطراف خود می‌بینیم و می‌شنویم ـ که برخی، [حتّی] این مطالب را شعارهای انتخاباتی خود کرده‌اند ـ قابل تطبیق است:

«تظهر فی آخرالزّمان و اقتراب السّاعه نسوهٌ کاشفاتٌ (کاسیات) عاریاتٌ متبرجاتٌ، من الدین خارجاتٌ، فی الفتن داخلاتٌ …»؛

یعنی خدا هم با معرفت ایشان شناخته می‌شود. این مطالب را باید همیشه بگوییم و هماره به یاد وجود مبارک ایشان باشیم و با این حال باز کم است. در یکی از اشعار مرحوم والد که در تضمین اشعار حافظ سروده‌اند چنین آمده است:

ای شیفته عالم، مجموعه زیبایی
سر حلقه جنّ و انس، سر دفتر دانایی
در پرده غیبت چند، ای مهر جهان پایی
«ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی
دل بی تو به جان آمد وقتست که بازآیی»
امید وصال تو ای دوست جوانم کرد
عشق تو مرا فارغ از هر دو جهانم کرد
امید وصال تو ای دوست جوانم کرد
بازا که فراق تو بی تاب و توانم کرد
«مشتاقی و مهجوری دور از تو چنانم کرد
کز دست بخواهد شد پایان شکیبایی»
ای حبّ تو اوّل فرض در مذهب اسلامی
جان می‌دهمت گر باد، آرد ز تو پیغامی
صحرای تجلّی را از مهر بنه گامی
«ای درد توام درمان در بستر ناکامی
وی یاد توام مونس در گوشه تنهایی»

ما باید در هر حال به ایشان انس داشته باشیم. به یاد ایشان باشیم و من به شما تبریک عرض می‌کنم که در این رشته کار می‌کنید و به یاد ایشان هستید. ان‌شاءالله خودتان را به حضرت فروخته باشید و خدمتگزار و نوکر مخلص حضرت ولیّ‌عصر(ع) باشید.

اینکه به چه نحو باید این مطلب را پیدا کنید، توضیحات مفصلی را می‌طلبد. در اینجا به اختصار عرض می‌کنم که باید مطالبی که درباره ایشان گرفته و گفته می‌شود، بر اساس مبانی و مصادر محکم و صحیح باشد. در نقل حکایات هم، به جای کمیّت باید به کیفیت اهمیّت بدهیم. باید حکایات معتبر و مقبول بزرگان و علما را نقل کنیم. درباره مسئله امام زمان(ع) خیلی از مطالب اعتقادی دیگر را نیز می‌توان طرح کرد تا مردم را جوری تربیت کنیم که امام زمان(ع) می‌خواهند. نقل اینکه اشخاصی با حضرت ارتباط خاصّی دارند هم با ظواهر برخی از اخبار تعارض پیدا می‌کند و هم مشکلاتی به وجود می‌آورد. همان طور که در توقیع علی بن محمد سمری آمده:

«سیأتی من شیعتی من یدّعی المشاهده؛ ألا فمن ادّعی المشاهده قبل ظهور السفیانی و الصّیحه فهو کذّابٌ مفترٌ و لاحول و لا قوّه إلّا بالله العلیّ العظیم»؛

البته منظور از مشاهده در اینجا مشاهده همراه با ادّعای رابطه با حضرت و نیابت و امثال آن است و الّا رابطه معمولی و اجمالی و به طور موردی مطلب معتبر است که حکایات آن نیز نقل و ثابت شده است. مسئله ظهور امام زمان(ع) از آیات و اسرار بزرگ الهی است که چون اطلاع بر این سر جز برای خود ائمه(ع) ممکن نمی‌شود. سرّ، سرّ بزرگی است. عجیب است که برخی برای ظهور وقت تعیین می‌کنند. ما همین الآن منتظر ظهوریم، امّا مسئله غیبت ولیّ خدایی که بعد از او، ولیّ دیگری نخواهد بود و باب این موضوع بسته خواهد شد. آنان که بعد از ایشان می‌آیند ذیل موضوع رجعت تعریف می‌شود که مطلب دیگری است. ما همیشه باید منتظر باشیم: «افضل اعمال امتی انتظار الفرج»

روایات بسیاری که درباره فضیلت انتظار آمده است، ناظر به همین موضوع است. مسئله آنقدر مهم است که شاید تا ده هزار سال دیگر هم اتفاق نیفتد. عالم به وجود ایشان است و باید باقی بماند. قرار نیست کس دیگری هم بعد از ایشان بیاید. ما امام زمان و حضرت ولیّ عصر(ع) و پسر امام عسکری(ع) را به این نحو و حیثیت می‌شناسیم. باید افق فکر ما نسبت به وجود ایشان خیلی بالا باشد و مطالب درباره ایشان را با دقت تمام طرح کنیم در عین حالی که با هویت و شخصیت حضرت منافات پیدا نکند. ما نمی‌توانیم بفهمیم که معنای حجت خدا و حجت الله چیست و چه ابعاد و وسعتی را دربرمی‌گیرد. ان‌شاءالله باید به نحوی عمل کنیم که همه اش بر مبنای معرفت و بصیرت باشد. در هرحال به شما تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم مجله شما بتواند در هر حدی که ممکن است در این مسیر خدمت کند و موجبات قوّت معرفت بندگان خدا و شیعیان را فراهم کند.

ماهنامه موعود شماره ۱۰۰