این مواد که به «سموم بدون پاسپورت» معروف شدهاند، با سفر به سراسر کره زمین از طریق هوا و آب، در سراسر محیطزیست و حیات وحش و بسیار دورتر از نقطه تولید و یا استفاده، قابل ردگیری و مشاهدهاند. شاید تاکنون این خبر را نشنیده باشید که مقدار انواع پرفلورها در بدن خرسهای قطبی در هر ۵ تا ۸ سال، دو برابر میگردد.
ماریان للیوداسمیت۱،جو ایمینگ۲
چکیده:
با به کارگیری بیش از ۰۰۰/۸۰ ماده مختلف شیمیایی در ساخت محصولات عرضه شده به بازار، ما شاهد حضور این مواد در بدنها، غذاها، خاک، هوا و آب مصرفی خود هستیم. این مواد که عموماً دارای عمر بالا، پایداری زیاد و غیرقابل تجزیه میباشند، تأثیرات مختلفی را بر سیستم ایمنی بدن، سلامت روانی، دستگاههای تولیدمثل و یادگیری ما و به ویژه کودکان میگذراند؛ هرچند اکثر این آثار، هیچ گاه مورد مطالعه و بررسی قرار نمیگیرند. نویسنده با یادآوری عرضه سالانه صدها ماده جدید شیمیایی به بازار با استفاده از روشهای بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و مواد پلیمری، خاطرنشان میکند که با حضور این مواد سمی و خطرناک در همه جای دنیا، دیگر نمیتوان حتی از خانههایمان به عنوان بهشتی امن یاد کرد.
شاید عدهاندکی از مردم بدانند که اکثر مواد شیمیایی استفاده شده در محصولات مصرفی روزانه ما، هرگز در حوزه تأثیرات درازمدتشان بر روی سلامت انسانها، مورد آزمون قرار نمیگیرند. با توجه به ۰۰۰/۸۰ ماده شیمیایی موجود در جهان، از اسباببازیهای کودکان تا مبلمان و ۰۰۰/۱ ماده شیمیاییای که همه ساله معرفی میشوند، تقریباً ارزیابی تأثیرات این مواد بر روی افراد، غیرممکن شده است. به صورت خلاصه، ما نیازمند پارادایمهای جدیدی جهت قانون گذاری در حوزه این مواد شیمیایی هستیم.
براساس یکی از اصول اولیه دانش سمشناسی، همه مقادیر مصرفی از این مواد، میتواند آلوده کننده باشد، اما حائز اهمیت است که ما تنها با یک ماده شیمیایی سمی روبهرو نیستیم. مثلاً صابونهای مصرفی ما حاوی دهها ماده شیمیایی مختلف است که بسیاری از آنها برای ژنهای بدن ما و مکانیسمهای سمزدای موجود در آن، غریبه به حساب میآیند.
همچنین اثبات شده است که تعدادی از این مواد شیمیایی تولید شده، دارای طول عمر بالا و پایداری زیاد هستند. (نظیر ددت و دیوکسین) این مواد پس از مصرف وارد هوا و آب میشوند و در نهایت وارد غذا، خانه و پوشاک میگردند. بدین ترتیب، خانههای ما را دیگر نمیتوان یک بهشت ایمن دانست و آنها را باید یکی از آلودهترین مناطق دنیای امروز معرفی کرد.
مطالعاتی که مواد شیمیایی موجود در خون، چربی و شیر مادران ما را اندازهگیری مینمایند، نشاندهنده وجود یک سطح هشداردهنده و غیرمنتظره از این مواد سمی است. همچنین مقدار این مواد در بدن بچهها، بیش از مقدار سنجش شده در بدن پدربزرگها و مادربزرگهایشان میباشد. البته اگرچه گفته میشود که مقدار این مواد اندک است، اما با معرفی موادشیمیایی جدیدتر و افزوده شدن آنها به مواد قبلی موجود در زنجیره غذایی، اوضاع بدتر هم خواهد شد.
براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، وجود این موادشیمیایی در بدن بچهها میتواند به مشکلاتی نظیر ناتوانی در یادگیری، بینظمیهای رفتاری، آسم، سرطان، عملکرد ضعیف سیستم ایمنی بدن و همچنین بروز بینظمی در سیستم تولید مثل آنان در آینده بیانجامد. کودکان ما از لحظه لقاح سلولی با موادشیمیایی سمی مختلفی دست به گریبان هستند و در حالی متولد میشوند که صدها ماده شیمیایی مصنوعی در بدنهای کوچکشان وجود دارد. به علاوه، این یک تفکر تأملبرانگیز است که شیر مادران، مقوی ترین و مغذیترین منبع تغذیه و حفظ حیات نسلهای بعدی است، اما ما شاهد حضور انواع موادشیمیایی ممنوع سمی در آن هستیم.
در سایه رشد نگرانیهای بینالمللی در مورد تأثیرات ناشی از همجواری با این مواد شیمیایی به ویژه در مورد بچهها، لزوم انجام یک اقدام جهانی برای مقابله با این آلودگیهای شیمیایی احساس میشود. مثلاً استرالیا هنوز هم از یک مدل مدیریت ریسک اجرا شده از سوی ایالات متحده در جهت قانون گذاری در حوزه موادشیمیایی و نه رویکرد جدید اتحادیه اروپا در مورد جایگزینی سریع موادشیمیایی سمیبا گزینههای سالمتر و کم خطرتر و سبزتر، بهره میگیرد.
مطمئناً اتخاذ یک رویکرد فراگیر و همهجانبه، نیازمند قانون گذاری مؤثر و ایجاد مشوقهایی برای حمایت از صنایع سبز و تسریع در جهت حذف مواد شیمیایی خطرناک خواهد بود. هم اینک مواد شیمیایی سؤالبرانگیز تا زمان اثبات خطراتشان، به عنوان موادی سالم و بیخطر شناخته میشوند. نظیر اتفاقی که در مورد محصولات دخانی و آزبست در سالهای گذشته روی داده است و ما با آسیبهای فراوانی روبهرو شدهایم.
با وجود همه این مشکلات، هنوز هم همه ساله صنایع ما با استفاده از روشهای بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و پلیمرهای جدید، موادشیمیایی جدیدی را روانه بازار میکنند که این پرسش را از سوی کارشناسان سلامت مطرح نموده است که آیا رهبران بلندپایه استرالیا در جهت حفاظت ما، پیشبینیهای لازم قانونی را به عمل آوردهاند و یا خیر؟ هرچند آزمونهای سلامت انجام شده بر روی پتوها و اسباببازیهای وارداتی به کشور ما نشان میدهد که قانونگذاری در حوزه کالاهای وارداتی تا چه حد مشکل میباشد، چرا که بررسی و آزمون مواد به کار گرفته شده در ساخت این محصولات، تقریباً غیرممکن است. به عنوان مثال، گروهی از موادشیمیایی که قوانین دولتی در جهت نظارت بر آثار آنها بر سلامتی افراد تا حدود زیادی ناکام بوده است، پرفلورها هستند که عمدتاً در ساخت ظروف نچسب، مواد ضدآب و ضدلک و محصولات برقی به کار میروند. تاکنون مطالعات بسیار محدودی بر روی آثار استفاده از این مواد بر روی سلامت انسانها انجام شده است، اما وجود ارتباط بین کاربرد این موادشیمیایی و ایجاد تومورها، مشکلات تولید مثل و همچنین تضعیف سیستم ایمنی به اثبات رسیده است. البته نکته مهم در این رابطه این است که این موادشیمیایی تجزیه و یا شکسته نمیشوند.
این مواد که به «سموم بدون پاسپورت» معروف شدهاند، با سفر به سراسر کره زمین از طریق هوا و آب، در سراسر محیطزیست و حیات وحش و بسیار دورتر از نقطه تولید و یا استفاده، قابل ردگیری و مشاهدهاند. شاید تاکنون این خبر را نشنیده باشید که مقدار انواع پرفلورها در بدن خرسهای قطبی در هر ۵ تا ۸ سال، دو برابر میگردد.
البته سایر موادشیمیایی سمی هم پس از انتشار در گرد و خاک و هوای منازل ما منتشر میگردند که همانند آب فلاشتانک دستشوییها، به فضای خارج منتقل میشوند. به علاوه، موادی که از خانههای ما روانه فاضلابهای شهری میگردد، حاوی بسیاری از مواد سمی مقاوم است که ریشه در مواد مصرفی ما دارند.
زمان آن فرا رسیده است که همه ما تهدیدات زیستمحیطی و سلامت مربوط به کاربرد این آلودگیهای شیمیایی را جدیتر بگیریم. به علاوه، به جای تمرکز بر افزایش بهرهوری واحدهای تولیدی، باید راهی جدید در پیش بگیریم که حفظ سلامت عموم شهروندان و محافظت از محیط زیست، از مهم ترین دستاوردهای این راهبردهای نوین، با استفاده از قوانین پیش گیرانه در حوزه موادشیمیایی خواهد بود.
منبع: www.Smh.com.au
سیاحت غرب شماره ۵۷
سیاحت غرب شماره ۵۷