موعود پایگاه اینترنتی موعود
صد و هفتمین نشست از سلسله نشست‌های فرهنگ مهدوی، بنا بر ضرورت روز، به موضوع «فضای مجازی، بی‌پناهی خانواده‌ها و مصونیت‌بخشی» اختصاص یافت. در این نشست، دکتر مسعود چینی فروشان (روانشناس و کارشناس فضای مجازی) و امین حاج هاشمی (کارشناس رسانه وفضای مجازی) ابعاد خطرات برای افراد، خانواده و جامعه شرح دادند و پس از آن راهکارهایی برای مقابله با این وضعیت ترسیم کردند.
اسماعیل شفیعی سروستانی، مدیر مسئول مؤسّسه فرهنگی و هنری موعود عصر(عج)، در بیان مقدّمه‌ی این نشست، هشدار داد که هر چند جغرافیای خاکی برخی سرزمین‌ها دست‌نخورده و مصون از دستبرد دشمنان مانده است، با این حال جغرافیای فرهنگی برخی سرزمین‌ها فتح شده و مردم آن سرزمین مستحیل در فرهنگ جدید و فرهنگ آن مردم مضمحل گشته است. ایشان تأکید کرد که همه اقوام می‌بایست حارس و نگهبان هر دو جغرافیا، چه مادّی و چه فرهنگی، باشند و برای هر کدام از این ساحات، نگهبانان مناسب و مخصوص به آن ساحت را ترتیب کنند. ایشان افزودند:
«زمامداران می‌بایست مشرف بر همه این ساحات، حافظ همه این ساحات و توانمند برای تربیت حافظانی مناسب برای هر ساحت باشند. »
سردبیر ماهنامه موعود، با تبیین چهار جبهه‌ی نبرد در برابر هر قوم به ابعاد این میدان‌ها اشاره کردند. این جبهه‌ها عبارتند از:
الف) میدانی که در آن دشمن آشکار و سلاح او نیز آشکار است. همانند میدان‌های جنگ رو در رو بر جغرافیای خاکی؛
ب) میدانی که در آن دشمن آشکار و سلاح او پنهان است که این میدان، میدان دیپلماسی است؛
ج) میدانی که دشمن پنهان و سلاح او آشکار است؛ این میدان، جبهه نبرد فرهنگی است؛
د) میدانی که در آن، دشمن و سلاح هر دو پنهانند. موریانه ها در این میدان، زیر زمین عمل می‌کنند و جان سرزمین‌ها را مورد هجمه قرار می‌دهند. نماد مبارزان ملعون این میدان، فراماسونرها هستند.
محقّق غرب شناسی و دشمن شناسی پس از بیان این میادین، اعلام کرد:
«اگر بخواهیم سرزمینی را حفاظت کنیم در عصر حاضر باید بیدار و حاضر در هر چهار میدان باشیم. درباره ایران، تقریبا می‌توان گفت طیّ قرن ۱۴ در ایران چهار جبهه گشوده بوده؛ مخصوصاً طیّ ۳۵ سال اخیر. هرچند در میدان اوّل، موفّق بودیم، امّا در میدان دوم، گاهی هوشیارانه عمل نکردیم و میدان را وانهادیم. همزمان دشمنان ما سخت درگیر میدان چهارم هستند، در حالی که راه دفاعی مان هنوز در ایران گشوده نشده است و همچنین در میدان سوم نیز آمادگی برای مقابله دیده نمی‌شود و برخی مواضع آن را واگذارده‌ایم.»
ایشان با اشاره به ضرورت پرداختن به فضای مجازی، هشدار دادند:
«آنچه مربوط به شبکه اجتماعی می‌شود، مربوط به میدان سوم است. امّا دشمن تلاش می‌کند از روزنه‌ای که در جغرافیای فرهنگی یافته، بر جغرافیای سیاسی و خاکی هم مسلّط شود. غرض، تصرف جغرافیای خاکی و تاراج تمام سرمایه‌های مادّی و معنوی مردم است؛ امّا از مسیر فرهنگ وارد شده‌اند.»
به زودی، انسان، قطعه‌ای از تکنولوژی می‌شود
پس از پخش نماآهنگی از راه‌پیمایی باشکوه شیعیان برای اربعین حسینی، «امین حاج هاشمی» به بررسی سیر تحول فضای مجازی تا زمان حال پرداخت. ایشان بیان کردند از سال ۱۹۴۳م. و همزمان با ارائه‌ی نظریّه‌ی انقلاب اطّلاعات، و پس از از در سال ۱۹۶۹م. با ارائه‌ی نظریّه دهکده جهانی، ایده‌ی ایجاد فضای مجازی و ارتباطات مجازی شکل گرفت و کم کم در سال ۲۰۰۰ نخستین شبکه‌های اجتماعی ایجاد شد. کارشناس فضای مجازی، شیوه‌های ایجاد شبکه‌های اجتماعی را بر پایه‌ی «روش‌های اقناع و تغییر رفتار» و «تغییر ساختار سانترال (شاخه‌ای) به آمیبی (شبکه‌ای)» دانست و با مقایسه شبکه اجتماعی حقیقی در اسلام و شبکه های اجتماعی مجازی در غرب، به استناد آیات قرآن و روایات معصومان(ع)، اعلام کرد که ساختار درون خانواده‌ها با ایجاد فضای مجازی، تخریب شده است و با اشاره به اینکه در روابط مجازی «فرد» محور تمام ارتباطات است و دیگران در عرض او تعریف می‌شوند، افزود:
«ساختارهای ولایی در جامعه مجازی شکسته شده و سلسله مراتب از بین رفته است.»
استاد حاج هاشمی، سیر حرکت انسان‌ها به سوی شبکه‌های اجتماعی و ایجاد انسان نوع دوم سیری پرشتاب و برنامه‌ریزی شده اعلام کردند و در توضیح آن مراحل، افزودند:
در ابتدا، ارتباط تنها دو طرف داشت، گیرنده و فرستنده که خلاصه‌ی این دوران را می‌توان در عبارت «توجه به محتوا» (انسان منفعل و صرفا گیرنده پیام است) خلاصه کرد. مراحل بعدی بدین شکل اتفاق افتادند:
۲. توانایی ارتباط (انسان با دیگران ارتباط برقرار می‌کند و هم فرستنده و هم گیرنده است)
۳. ادغام زمینه (در این بخش، انسان وابستگی شدید به تکنولوژی پیدا می‌کنند و فضای مجازی آنها را به عنوان کاربری با علائق خاص می‌شناسد.)
۴. اعمال اشیاء (در اینجا تکنولوژی و هوش‌های مصنوعی با همدیگر مرتبط می‌شوند)
۵. بسط افکار (ایمپلنت‌ها. در این مرحله انسان بخشی از تکنولوژی می‌شود و به خدمت آن درمی‌آید.)»
کارشناس فضای مجازی انسان امروز را در مرحله‌ی سوم و چهارم تحول فضای مجازی دانست و هشدار داد که به زودی، انسان به قطعه‌ای از تکنولوژی درخواهد آمد.
برخی‌ها از شدّت اعتیاد به اینترنت می‌میرند!
دکتر چینی فروشان در ادامه‌ی این نشست، موضوع آسیب‌های فضای مجازی در خانواده و راهکارهای مقابله با این وضعیت را مورد بررسی قرار داد. ایشان با اعلام اینکه آمار استفاده کنندگان از اینترنت ۴۵ میلیون و از این میان ۲۳ میلیون جوانند، شروع استفاده از اینترنت را سن ۱۱ سالگی دانست و اعلام کرد که «افراد فاقد هویت کسب شده»، «افراد مبتلا به اختلال روانشناختی»، «افرادی که در محیط حقیقی احساس تنهایی می‌کند» و «افرادی که محدودیت دسترسی به نت ندارند» بیشترین آسیب را در مواجهه با فضای مجازی می‌بینند.
ایشان پس از شرح علائم اعتیاد به اینترنت، از جمله: «دل‌مشغولی به بازی‌های اینترنتی»، «نیاز به صرف کردن وقت بیشتر برای بازی‌های اینترنتی»، «تلاش‌های ناموفق برای کنترل میزان بازی»، «از دست دادن علاقه به مشغولیت‌ها و سرگرمی‌های قبلی به استثنای بازی‌های اینترنتی»، «استفاده بیش از اندازه و مداوم بازی‌های اینترنتی با وجود آگاهی از مشکلات روانی و اجتماعی» و… هشدار دادند که بر طبق آمارهای جهانی، مشغولیت شدید به اینترنت، باعث مُردن برخی از افراد شده است. از جمله مرگ نوزاد زوج کره‌ای بر اثر گرسنگی در سال ۲۰۰۹م.، مرگ نوزاد به دلیل تکان‌های شدید مادر در سال ۲۰۱۰م.، مرگ جوان ۲۳ ساله بعد از ۱۵ ساعت بازی در مالزی ۲۰۱۳م. و….
راهکارهایی برای رهایی فرد و زوجین از فضای مجازی
دکتر روانشناس و کارشناس فضای مجازی برخی از راهکارهای فردی جلوگیری از اعتیاد به اینترنت را بیان کردند که ما به ذکر عناوین آن بسنده می‌کنیم:
– استفاده از نت باید هدفمند باشد.
– زمان استفاده باید محدود باشد.
– توجه به مکان و نوع استفاده (مثلا کامپیوتر در محیط خلوت نباشد)
– توجه به موارد خطر (یعنی بفهمیم چه زمانی است که استفاده ما از نت اجباری می‌شود و این گوشی و نت است که وقت ما را کنترل می‌کند)
– عدم استفاده در هیجان‌های شدید.
– داشتن ذهن انتقادی نسبت به محیط ها و محتواها
برخی راهکارها برای جلوگیری از آسیب به زوجین نیز عبارتند از:
۱. شناختن علائم هشدار: (مثلا وقتی که زوجین به یکدیگر درباره استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی دروغ بگویند. یا استفاده از اینترنت به حدی که فرد خجالت بکشد نوع استفاده اش را به همسر، والدین یا دوستش بگوید، پنهان کاری در استفاده از نت شکل بگیرد. همچنین دیرتر به خواب رفتن، چک کردن زیاد، تداخل استفاده از این اینترنت و رابطه با طرف مقابل با تحصیل و کار، ایجاد حساب کاربری خصوصی با نام مستعار، ارسال عکس خصوصی، ارائه اطلاعات شخصی، تماس تلفنی و دیدار در محیط آفلاین نیز از دیگر علائم هشدار است.)
۲. مدیریت زمان؛
۳. مدیریت مکان (فرد در مکان‌های خلوت و در تنهایی از نت استفاده نکند)؛
۴. رمز نداشتن از توصیه های روانشناسان است که فضای ایمن که فرد دارد در ذهنش بشکند؛
۵. درد و دل نکردن با افراد غریبه؛
۶. نداشتن دوست عادی و دوست اجتماعی در جنس مخالف؛
۷. رعایت کردن خطوط قرمز در هر حالی. تمام آن خطوطی که در فضای آفلاین رعایت می‌شود، می‌بایست بیشتر در فضای آنلاین رعایت شود؛
۸. نداشتن احساس ایمنی؛ چرا که فرد در چنین احساسی، به سمت خطر کشیده می‌شود؛
۹. کنجکاوی نکردن و تخیل نکردن درباره افراد و اینکه در فضای آفلاین نباید کسانی را که نمی‌شناسیم و آنلاین با آنها در ارتباط بوده ایم، وارد کنیم.
در ادامه‌ی این نشست که تا ساعتی پس از اقامه‌ی نماز مغرب و عشاء ادامه داشت، پرسش‌ها و سؤالات حاضران در نشست پاسخ داده شد و طبق روال همیشگی، نشست با ذکر زیارت آل یاسین پایان گرفت.
لازم به ذکر است که در حاشیه‌ی نشست‌های موعود، همواره نمایشگاهی از جدیدترین و پرفروش‌ترین آثار و محصولات موسّسه فرهنگی و هنری موعود برقرار است. ضمناً حضور در این نشست‌ها که در آخرین پنج‌شنبه‌ی هر ماه شمسی برگزار می‌گردد، بدون نیاز به ثبت نام و برای تمامی افراد آزاد می‌باشد.
