موعود پایگاه اینترنتی موعود
آیت‌الله احمدی میانجی (ره)
در روایت است که امام سجّاد(ع) بعد از نماز شب این دعا را می‌خواند: «و اسئلک فی ان تسهّل الی رزقی سبیلا…؛ خدایا! از تو می‌خواهم که راه تحصیل روزی را برایم آسان بگردانی این فراز از دعا گویای این مطلب است که بعضی اشخاص به سختی رزق و روزی خود را به دست می‌آورند و در مقابل برخی به راحتی به مقصود خود می‌رسند.
البتّه رزق تنها مادی نیست، بلکه همه چیز رزق است، « إنّ الله هو الرّزاق ذوالقوّه المتین»، ۱ اولاد آبرو و علم هم رزق هستند. «فلک الحمد علی ابتدائک بالنعم؛ خدایا! حمد مخصوص توست که نعمت‌ها را بدون اینکه طلب کنم، به من عطا کردی، یا من یعطی من لم یسئله. انسان در برابر هر نیکی تشکّر می‌کند، حتّی حیوانات هم به نحوی می‌فهمند که در مقابل خوبی، باید رفتار خاصّی نشان دهند. علما برای وجوب طاعت الهی، به وجوب شکر منعم تمسّک می‌کنند که یک مسئله فطری است. خداوند که محتاج شکرگزاری ما نیست، بلکه ما برای کمال و وسعت روزی خودمان باید به مقام شکر برسیم؛ چرا که او فرموه است: لئن شکرتم لازیدنکم؛ ۲ خداوند بی‌منّت می‌دهد و توقعی هم ندارد، ولی ما وظیفه داریم حقّ منعم را به جا آوریم. «ولک الحمد و لک الشّکر»؛ شکر سه مرحله دارد؛ قلبی، لسانی و عملی.
شکر عملی این است که با نعمت‌های خدا به جنگ خدا نرویم. خدا به شما منبر خوب داده، باید مراعات منبرها شود. خدا به شما علم و قدرت داده، آبروی کسی را به خطر نیندازید. خدا به شما آبرو داده، مردم محتاجی که پیش شما می‌آیند، مضایقه نکنید.
یکی از نعمت‌هایی را که باید شکر آن را به جا آوریم، اساتیدمان هستند. این علما که این همه زحمت کشیدند، کتاب نوشتند و ما را به کمال رسانده‌اند، باید مورد احترام و تجلیل اهل علم باشند. روی منبر اسمشان را ببریم، از آنها روایت نقل کنیم، برایشان قرآن بخوانیم. امام سجّاد(ع) در ادامه دعا می‌فرمایند: «فصلّ علی محمّد و آله و سهّل علی رزقی، حضرت دوباره تکرار می‌کند که رزق مرا آسان بفرما. و إن تقنّعنی بتقدیرک لی؛ و مرا نیز به مقدرات خودت قانع و راضی بدار. اگر انسان قانع باشد، شاکر است. بر همین اساس به ما گفتند: با فقرا بنشینید؛ چون که انسان در مسئله اقتصادی و مادی باید پایین‌تر از خودش را ببیند تا شکرگزار زندگی خودش باشد. گاهی به آسایشگاه، یا بیمارستان بروید تا قدر سلامتی خودتان را بیشتر بدانید.
این مقدار سرمایه، این سلامتی بدن، این خواب راحت، همه نعمت الهی‌اند. منقول است که فردی به حضور امام صادق(ع) رسید، حضرت فرمود: آمده‌ای تا از دنیایت شکایت کنی؟ عرض کرد: بله، یابن رسول‌الله! فرمود: از کدام نعمت خدا می‌خواهی شکایت کنی؟ آیا حاضری که خدا، ولایت ما اهل بیت(ع) را از شما بگیرد و ثروت دنیا به تو بدهد، عرض کرد: نه.
خدایا! آنچه را که از جسم و عمر من رفته، در راه طاعت خودت قرار بده۳. در روایت داریم که نگویید؛ خدایا! مرا محتاج خلقت نکن؛ زیرا خدا عالم را این‌طور آفریده که حوائج ما از طریق همین مخلوقات برآورده شود. بنابراین امام روش دعا کردن را به ما می‌آموزد که ما بگوییم اللّهمّ لاتحوجنی الی شرار خلقک، ۴ خدایا! مرا به مخلوقات شرور محتاج نکن.
از خدا عافیت بخواهید تا در دنیا و عقبی سعادتمند شوید.
ماهنامه موعود شماره ۱۰۹
پی‌نوشت‌ها:
۱. سوره ذاریات (۵۱)، آیه ۵۸.
۲. سوره ابراهیم (۱۴)، آیه ۷.
۳. صحیفه سجادیه، دعای ۳۳.
۴. مستدرک، ج ۵، ص ۲۶۳.
