سرّ خدا (بحث‌هایی در امامت و ولایت ائمه علیهم السلام)

در منظومه عقاید شیعه، «امامت» از جایگاهی رفیع و محوری برخوردار است. دلیل این امر آن است که حجّت‌های خدا که پس از رسول خدا(ص)، امامان معصوم(ع) و عترت پیامبرند، تنها طریق وثیق رساندن خواست و امر خدا به بندگان او هستند و نشناختن ایشان به منزله دست نیافتن به دین حقیقیِ فرستاده شده از جانب پروردگار عالم است. از همین روست که رسول اعظم(ص) در سخنی بسیار سرنوشت‌ساز که متواتراً از طریق شیعه و سنّی به ما رسیده است، فرمودند:
«هر کس بمیرد در حالی که نسبت به امام [معصوم] زمان خویش معرفت پیدا نکرده باشد، به مرگ [دوران] جاهلیّت از دنیا رفته است.»

این مسئله مهم در آیات کریمه قرآن حکیم نیز بیان شده است؛ آنجا که می‌فرماید: «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ؛ روزی که هر مردمی را با [نام] امامشان فرا می‌خوانیم.» معنای آیه این است که مطابق فرهنگ قرآن، روز قیامت، امامان الهی با پیروانشان و امامان طاغوت با پیروانشان فرا خوانده خواهند شد و واضح است هر که بخواهد در زمره بندگان حق باشد، لاجرم می‌بایست در دنیا امام منصوب از جانب حق را شناخته و همه ساحت‌های فکری و فرهنگی حیات خویش را بر اساس نگرش و خواست او قائم ساخته باشد؛ چون در غیر این صورت زیستن و مرگ او، زیستن و مرگ جاهلی و امام او نیز یکی از رهبران باطل خواهد بود؛ اگرچه به ظاهر دعوی مسلمانی داشته باشد.

فریاد رسای حضرت صدّیقه کبرا(س) را از مسجد پیامبر(ص) بشنوید که روی گرداندن اکثریّت به ظاهر مسلمان از امام زمانشان، علیّ بن ابی‌ طالب(ع) را ارتجاع و بازگشت به حیات جاهلی می‌خواند و این آیه قرآن را متذکّر می‌گردد که: «أَفَحُکْمَ الْجَاهِلِیَّهِ یَبْغُونَ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللهِ حُکْماً؛ آیا حکم [روزگار] جاهلیّت را می‌جویند؟ و چه کسی نیکو حکم‌تر از خداست.»

بنا به اهمّیت این رکن اساسی دین از نگاه پیشوایان اسلام ناب محمّدی(ص)، امام ششم شیعیان، مردم عصر غیبت آخرین حجّت خدا را به خواندن دعایی فرا می‌خواند که شرح آن چنین است:

«أَللّهمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسِکَ لَمْ أَعْرِف نَبِیِّکَ؛ أَللّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولِکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولِکَ لَمْ أَعْرِف حُجَّتِکَ؛ أَللّهُمَّ عَرِّفِنی حُجَّتِکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتِکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی؛

بار خدایا خودت را به من بشناسان؛ زیرا اگر خودت را به من نشناسانی پیامبرت را نمی‌شناسم؛ بار خدایا رسولت را به من بشناسان؛ زیرا اگر رسولت را به من نشناسانی حجّتت را نمی‌شناسم؛ بار خدایا حجّتت را به من بشناسان؛ زیرا اگر حجّتت را به من نشناسانی از دینم گمراه می‌شوم.»

در این دعا، آموزه‌ای بس بزرگ نهفته است که با تأمّل در آن آشکار می‌شود: آنچه موجب گمراهی از دین خداست، معرفت نیافتن به امام زمان(ع) است و این شناخت می‌باید با عنایت ویژه خداوند و از طریق شناخت پیامبر و فرستاده او حاصل شود؛ امری که خداوند طایفه‌های انس و جن را جز برای آن نیافرید. او در آیه محکمه‌ای در بیان دلیل آفرینش می‌فرماید: «وَ ما خَلَقْتُ الجِنَّ وَ الإِنْسَ إِلّا لِیَعْبُدُونِ؛ و جنّ و انس را جز برای عبادت خویش نیافریدم.» منظور از عبادت، معرفت یافتن است؛ چرا که امام صادق(ع) در تفسیر آیه به نقل از اباعبدالله الحسین(ع) در پاسخ به این پرسش اصحاب که معنای عبادت خدا چیست؟ فرمودند: «یعنی معرفت یافتن نسبت به خدا.» آنگاه اصحاب عرض کردند: معرفت یافتن نسبت به خدا یعنی چه؟ امام(ع) فرمودند: «یعنی معرفت یافتن اهل هر عصر و زمانی نسبت به امام زمانشان که فرمان‌برداری‌اش بر ایشان فرض و واجب است.»

با توجّه به ضرورت انکارناپذیر امام شناسی اثر وزین و گرانسنگ «بُحُوثٌ فِی الإِمامَهِ وَ الوِلایَهِ» که به قلم عالم محقّق جناب سیّد حسین محمّد الموسوی العاملی از سوی انتشارات دارالهادی بیروت به زیور طبع آراسته شده بود با عنوان «سرّ خدا» ترجمه و مهیّای استفاده عموم خوانندگان، به ویژه دانشجویان و جوانان فرهیخته ایران اسلامی، این سرای شیعیان آل رسول(ص) گردید. این کتاب از امتیازات ویژه‌ای برخوردار است، از جمله:

۱. جامع بودن (نسبی) از نظر طرح معارف و مباحث مورد پرسش معتقدان به امامت و بیان پاسخ منسجم، همچنین دسته‌بندی شایسته و قابل فهم برگرفته از منابع روایی؛ به رغم فراوانیِ روایات در این زمینه و نیز آثار محقّقان و صاحب نظران این حوزه در جهان اسلام‌؛

۲. بیان سلیس و روان مباحث کتاب در مقایسه با سایر کتب و آثاری که به این موضوع پرداخته‌اند؛

۳. مورد اعتماد و توثیق بودن مآخذ و منابع مورد استفاده نگارنده؛

۴. اکتفا نکردن به حوزه نظری و ارائه وظایف و تکالیف در حوزه عملی و رفتاری برای معتقدان به امامت از منظر امامان اطهار(ع).
در مجموع مباحث کتاب به نحوی تدوین و گردآوری شده که خواننده گرامی پس از مطالعه آن به فهمی قابل قبول و متقن در حیطه شناخت امامان(ع) و وظایف شیعیان در برابر آن حضرات(ع) دست می‌یابد.

تلفن مرکز پخش: ۰۲۱-۶۶۹۵۶۱۶۷-۸