نقش بارون ادموند روچیلد در ایجاد اسرائیل به حدی بود که بن گوریون درباره وی چنین میگوید: «در تاریخ ۲۰۰۰ ساله ملت یهود، کسی را نمیتوان یافت که مرد رویاها باشد؛ مردی که سکونتگاههای یهودی را همچون خانهای برای نسلمان بازسازی کند؛ آن مرد بارون ادموند دِ روچیلد [Baron Edmond James de Rothschild] است. اما ارتباط خاندان روچیلد با مرگ ادموند قطع نشد بلکه اعقاب وی این راه را ادامه دادند؛ خاندان روچیلد در دهه ۱۹۵۰ به کیساریا –پایتخت امپراطوری روم در فلسطین- نقلمکان کرده و بارون ادموند روچیلد [نوه ادموند مشهور] در آنجا بنیاد کیساریا را تأسیس و دولت را به سرمایهگذاری در آن دعوت کرد.
همواره این دیدگاه در میان ملتها وجود داشته است که جهان توسط خاندانهای بزرگ و مافیای یهودی اداره میشود. این نظر و نظرات این چنینی همواره با عناوینی چون یهود ستیزی و یا توهم توطئه در مجامع مسکوت نگاه داشته است چنانکه لابی صهیونیستی ضد افترا گزارههای این چنینی را در زمره اعتقادات یهودستیزی می آورد.[۱]
از جمله مواردی که همواره سعی در خاموش کردن آن بوده است، نقش خاندان روچیلد در تاسیس اسرائیل و حمایت از این غده سرطانی در منطقه غرب آسیا است. دیرزمانی نام بردن از بارون ادموند روچیلد به عنوان نظریه پرداز تاسیس اسرائیل و ایدئولوژی سکولارِ صهیونیسم، به جای تئودور هرتصل تندترین انتقادات را به خود جلب میکرد.[۲] در این مختصر سعی داریم تا به نقل بخشی از شواهد نقش خاندان روچیلد در تاسیس و ادامه حیات اسرائیل بپردازیم.
روچیلد در آسیا
درباره نقش کنونی خاندان روچیلد در آسیا کمتر قلمفرسایی شده است. هرچند در این مجال تصمیم به بحث تاریخی نداشته و آنرا به مجال دیگری واگذار میکنیم، لکن برای تبیین پیشینه حضور پررنگ این خاندان ناچاریم به صورت مجمل اشارهای کنیم.
آنچه تاکنون در تاریخ پردازی رسمیبدان پرداختهشده است حاکی از تلاشهای روزنامهنگار لائیک یهودی –تئودور هرتصل (תאודור הרצל)- در دربار عثمانی، مذاکرات وی با سلطان و میانجیگری وزیرمختار آلمان مبنی بر خرید زمین در فلسطین برای ساخت شهرکهای یهودینشین است. حالآنکه به اذعان نوادگان بارون ادموند روچیلد، وی پس از قضیه یهودیان روسیه و پوگرومها در ۱۸۸۱ به این نتیجه رسید که تنها راهحل مشکل یهودیان، انتقال آنها به اسرائیل –بسیار پیش از تأسیس رسمی این کشور در ۱۹۴۸- است.[۳] ادموند همان کسی است که در سال ۱۹۲۴ سازمان اسکان یهودیان در فلسطین (PICA) را بنیان نهاد که گفته میشود چیزی در حدود ۵۰۵۸۰۰ کیلومترمربع زمین برای شهرکسازی خریداری کرده و با ایجاد بیش از ۴۰ شهرک، پایهگذار اسرائیل کنونی بود.[۴]
در تبیین اهمیت نقش بارون ادموند روچیلد، بررسی شهر ریشون لتصیون (Rishon LeZion) کافی به نظر میرسد؛ ریشون لتصیون که نخستین شهرک یهودینشین در فلسطین است، توسط بارون ادموند و با حمایتهای وی ساخته شد. نام عبری این شهر خود گواه این ماجراست. (רשון (نخستین) לציון (برای صهیون))
تصویر قدیمی این شهرک برای نخستین بار در کتاب «نگاهی به اسرائیل و شهرکها» (מראה ארץ ישראל והמושבות) نوشته یشعیاهو رفالوویچ در سال ۱۸۹۹ منتشر شد. در این تصویر بهروشنی محل کنونی بلوار روچیلد، مکانی که بعدها بارون ادموند در آن دفن شد و کنیسه مشخص است.[۵
اگرچه مرگ او در خارج از اسرائیل به وقوع پیوست ولی جنازه وی و همسرش با تشریفات خاص نظامی در حضور مسئولان بلندپایه اسرائیل به اسرائیل منتقل و در رمت هانادیو [Ramat HaNadiv] دفن شد.[۶]
نقش بارون ادموند روچیلد در ایجاد اسرائیل به حدی بود که بن گوریون درباره وی چنین میگوید: «در تاریخ ۲۰۰۰ ساله ملت یهود، کسی را نمیتوان یافت که مرد رویاها باشد؛ مردی که سکونتگاههای یهودی را همچون خانهای برای نسلمان بازسازی کند؛ آن مرد بارون ادموند دِ روچیلد [Baron Edmond James de Rothschild] است.[۷] یا به گفته تارنمای کیساریا [Caesarea] نقش وی از افرادی چون یوسف ناسی، سر مؤسس مونت فیوری و بارون هیرش از اهمیت بیشتری برخوردار است.
سکه یادبود ۲ شِکِلی با تصویر بارون ادموند جیمز روچیلد و پسرش: [روی سکه] ادموند د روچیلد پدر ییشُو (شهرک یهودینشین) و پسرش جیمز، کسی که به کنست خانه داد.
اما ارتباط خاندان روچیلد با مرگ ادموند قطع نشد بلکه اعقاب وی این راه را ادامه دادند؛ خاندان روچیلد در دهه ۱۹۵۰ به کیساریا –پایتخت امپراطوری روم در فلسطین- نقلمکان کرده و بارون ادموند روچیلد [نوه ادموند مشهور] در آنجا بنیاد کیساریا را تأسیس و دولت را به سرمایهگذاری در آن دعوت کرد. چنانکه جیمز ارمند د روچیلد –فرزند بارون ادموند د روچیلد- نماینده پدرش در سازمان اسکان یهودیان در فلسطین بوده و در انتهای عمرش نامهای مبنی بر تأمین هزینه ساخت کنست (مجلس نمایندگان) اسرائیل به ارزش ۶ میلیون لیر اسرائیلی به بن گوریون فرستاد و تمامی زمینهای تحت تملک سازمان اسکان به بنیاد ملی یهود (Jewish National Fund) انتقال یافت.[۸]
لازم به ذکر است که ساختمان دادگاه عالی اسرائیل نیز توسط همسر جیمز روچیلد –دوروتی د روچیلد- در سال ۱۹۶۶ ساخته شد.[۹]
مؤسسه مالی روچیلد همچنان پابرجاست و ۳۳۰۰ کارمند را در ۴۰ کشور جهان از ژاپن گرفته تا کشورهای قاره امریکا و حتی کشورهای خاورمیانه مثل قطر[۱۰]، امارات متحده عربی[۱۱] و از همه مهمتر اسرائیل به کار گرفته است.
این بنیاد خدماتی چون مشاوره مالی، بانکداری خصوصی، سرمایهگذاری و بانک جواهرات و اشیاء قیمتی را ارائه میکند. اما اقدامات مؤسسه مالی روچیلد به همینجا ختم نمیشود بلکه آموزش نیروهای مستعد در حوزه اقتصادی را نیز دربرمیگیرد. نکتهای که توجه نگارنده را به خود جلب کرده است جملات تأملبرانگیز تارنمای رسمی مؤسسه روچیلد است آنجا که درباره مشاوره اقتصادی در خاورمیانه میگوید کنترل خانوادگی و نقش گسترده ما در مشاوره دولتی جایگاه خاصی به ما در اقتصاد دولتی داده است.[۱۲] بنا به گزارش مرکز تجارت جهانی دبی، شعبه روچیلد در امارات متحده عربی از سال ۲۰۰۶ شروع به کار کرده و اطلاعات مستقیماً به فرانسه و انگلستان ارسال میشود.[۱۳] این مؤسسه که در طبقه دوم مرکز تجارت جهانی قرار دارد برنامه بلندمدت برای آموزش افراد توانمند در حوزههای اقتصادی برگزار میکند.
اما هدف این نوشتار بررسی نقش روچیلد در اسرائیل کنونی است لذا بیش از این در باب نفوذ آن در سایر کشورهای منطقه اطاله کلام نمیکنیم. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بنیاد روچیلد در سال گذشته رقمیبالغ بر ۴۰، ۵ میلیارد دلار به صنایع دارویی تِوَع –بزرگترین کارخانه داروسازی اسرائیل- کمک کرده است.[۱۴]
گذشته از این چنین کمکهایی که همواره وجود داشته است، شعبه مؤسسه اعتباری روچیلد در تلآویو[۱۵][۱۶] واقع بوده و ریاست آن را فردی به نام دورون گورویتز بر عهده دارد. علاوه بر مقر اصلی، در شهر نتانیا[۱۷] نیز مرکز مدیریت سرمایه روچیلد وجود دارد. لازم به ذکر است که بنابر تارنمای رسمی، هدف آن تسهیل جذب سرمایهگذاریها به اسرائیل است.
بنیاد روچیلد کیساریا
شاید بتوان بزرگترین نقش خاندان روچیلد پس از تولد اسرائیل را در بنیادی تحت عنوان کیساریا دانست. لازم به ذکر است که اسرائیل پس از تولد با مشکلات هویتی و شکافهای قومیتی ناشی از مهاجرتهای بیرویه مواجه بوده است. این کشمکشها تا حدی بالاگرفتهاند که نگرانیها بابت برافروخته شدن آتش جنگ داخلی در درون مرزهای اشغالی را به دنبال داشته است.
حال اعقاب بارون ادموند روچیلد بار دیگر در قالب بنیاد کیساریا به نجات اسرائیل از منجلاب جنگ داخلی همت گماردهاند. این بنیاد توسط آرِیَنه و بنجامین روچیلد ایجاد شده در تلآویو واقع است. بنجامین همان شخصی است که مدیریت بنیاد اقتصادی سوئیس را بر عهده داشته و سه نسل پیش از او به بارون ادموند جیمز روچیلد میرسد.
این بنیاد در راستای سیاست اعلامی خود مبنی بر تلاش برای کاهش شکافهای اجتماعی اسرائیل، مشکل اصلی را در نبود امکانات برابر میان اقشار معرفی میکند. (העדר שוויון הזדמנויות המושפע מראייה צרה ומהשסעים בחברה הישראלית ומעמיק אותם.) و در مقابل راه درمان را ارائه راهکارهای بههمپیوسته در عرصههای مختلف اجتماعی، آموزشی، فرهنگی و هویتی میداند. (עובדת יסוד היא, שהחברה הישראלית מורכבת מפסיפס של זהויות, תרבויות, אמונות ועדות. האנשים המרכיבים פסיפס זה חולקים מרחב קיום משותף ועליהם למצוא את הדרך לחיות יחד.)[۱۸]
بنیاد روچیلد کیساریا تلاش خود را در کاهش شکافهای داخلی جامعه اسرائیل از طریق ایجاد فرصتهای برابر اجتماعی معطوف کرده است
برنامههای کیساریا بهصورت اجماع به شرح ذیل است:
سفیران روچیلد (רוטשילד-שגרירי רוטשילד)[۱۹]
این پروژه از سال ۲۰۱۰ ایجاد شده و بنیاد روچیلد کیساریا، آن را پرچمدار برنامههای خود (הדגל של הקרן) میداند. شعار این برنامه «سفیران روچیلد، رهبران آینده اسرائیل [هستند] (שגרירי רוטשילד- הדור הבא של עתודת המנהיגים בישראל)» است. این پروژه در تلاش است تا با حمایتهای مادی و معنوی از جوانان در حوزههای اجتماعی، عمومی، بازرگانی و همکاری نزدیک با مراکز آموزشی اسرائیل خلاء مدیریتی این کشور و بحرانهای داخلی آن را برطرف سازد.[۲۰] ازجمله این اقدامات میتوان به اعطای وام ۲۰۰۰۰ شِکِلی (معادل ۱۷۹ میلیون ریال) و نیز همکاری نزدیک با دانشگاههای حیفا، بن گوریون، مرکز مطالعات میانرشتهای هرتصلیا و غیره نام برد که امکان ادامه تحصیل اعضا را تا مدرک دکتری فراهم میآورد.[۲۱] لازم به ذکر است که این بخش برنامههای آموزشی طولانیمدت ۳ ساله برای پذیرفتهشدگان مصاحبه و گزینش برگزار میکند.[۲۲]
خط شروع (רוטשילד-קו הזינוק)[۲۳]
تمرکز این برنامه طولانیمدت بر بیش از ۵۰۰ جوان ۱۵ تا ۲۵ ساله و تربیت آنان بهصورت رهبران جوامع و جنبشها در اسرائیل است. این پروژه در سه فاز اجرا میشود که از دبیرستان تا تحصیلات دانشگاهی و پسازآن و ورود به بازار کار را دربرمیگیرد.
تربیت مدیران محلی (רוטשילד-צוערים לשלטון המקומי)[۲۴]این برنامه بلندمدت با هدف توانمندسازی افراد برای رهبری جوامع محلی اسرائیل و در راستای برنامه اسرائیل ۲۰۵۰ بوده و با همکاری وزارت کشور، اقتصاد و آموزشوپرورش اجرا میشود.[۲۵]
لازم به ذکر است که این پروژه تا مقطع کارشناسی ارشد در رشته سیاست گذری عمومی، جامعهشناسی و غیره از دانشگاه حیفا و تخنیون اجرا میشود و سالانه ۲۵ تا ۳۰ نفر را تحت پوشش قرار میدهد. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که این افراد پس از اتمام دوره به مدت ۴ سال بهعنوان مدیران محلی گماشته میشوند.
پارک بازرگانی صنعتی روچیلد[۲۶]
این مجموعه با مساحتی بالغ بر ۳۵۰ هکتار، یکی از بزرگترین و پیشرفتهترین پارکهای اینچنینی در اسرائیل است. این پارک متعلق به شرکت گسترش کیساریا یا شرکت کیساریا ادموند بنیامین د روچیلد بوده که محل جمع آمدن ۱۸۰ شرکت اسرائیلی در حوزه های-تک، بیوتکنولوژی، تأسیسات پزشکی، تکنولوژی آب و صنایع سنتی است. این مجموعه در منطقه مهم ارتباطی میان حیفا و تلآویو واقع است.
موسسه سیاست و استراتژی و کنفرانس سالانه هرتصلیا[۲۷]
دنی روچیلد –اهل ریشون لتصیون- ریاست سیاست و استراتژی در مرکز میانرشتهای هرتصلیا را بر عهده دارد. این موسسه در زمینههای بررسیهای استراتژیک و گزارشات محاسبه ریسک حول مسائل سیاسی-اجتماعی خاورمیانه، جهان اسلام، ارتباطات بینالمللی اسرائیل و نیز روششناسی امنیت ملی و سیاستهای خارجی فعالیت دارد. این موسسه در همین راستا برنامههای بسیار مهمیبه اجرا در میآورد. شاید بتوان معروفترین و مهمترین آنها را در کنفرانس امنیتی هرتصلیا دانست که قلمفرسایی درباره اهمیت آن خارج از این مجال است.
علاوه بر کنفرانس هرتصلیا این مرکز برنامههایی برای آموزش دیپلماتهای اسرائیلی برگزار میکند.[۲۸] برنامههایی چون تحلیل و بررسی بحرانهای پیش رو اسرائیل از طریق برگزاری جلسات شبیهسازی، پروژه بازنگری در دکترین امنیت ملی اسرائیل، فروم دموکراسی و غیره همه در راستای رسالت چند صدساله خاندان روچیلد در حفظ و حراست از کیان رژیم صهیونیستی بوده است.[۲۹][۳۰][۳۱] این مرکز ارتباط تنگاتنگی با بدنه حکومتی اسرائیل داشته و دارد که این امر از حضور افرادی چون تزیپی لیونی، شیمون پرز، بنیامین نتانیاهو و سایر مقامات اسرائیل و دیگر کشورها پر واضح است. جدای از آن حضور سایر اعضای خاندان روچیلد بهعنوان سخنران کنفرانس امری است که به جداییناپذیر بودن بدنه حکومت اسرائیل و خاندان روچیلد تأکید دارد که بهعنوان مثال میتوان به سخنرانی بارونس آرینه روچیلد مؤسس بنیاد کیساریا در افتتاحیه چهاردهمین کنفرانس روچیلد در سال ۲۰۱۴ اشاره کرد.[۳۲] لازم به ذکر است که در همین کنفرانس و در مراسم افتتاحیه بهصورت رسمی اعلام شد که مرکز میانرشتهای هرتصلیا با بنیاد روچیلد کیساریا ارتباط نزدیک دارد.[۳۳]
بهطورکلی باید گفت که فهم سیاست و حکومت در اسرائیل و نیز ریشههای تاریخی بحران در خاورمیانه و تاریخ کوتاه اسرائیل بدون توجه به الیتها و الیگارشیهایی که سازندگان فضای معاصر بودند، ناقص به نظر میرسد. در این شناخت خاندان روچیلد که نهتنها در تولد اسرائیل بلکه در ادامه یافتن حیات آن نقش مؤثری دارد برای نخبگان جمهوری اسلامی و آن دسته افرادی که در تلاشاند تا به فهمی جامع از اتفاقات محیط بینالملل دست یابند لازم و ضروری است.
[۱] برای مطالعه بیشتر درباره یهودستیزی به نوشتار «یهودستیزی، حربهای سیاسی» به آدرس زیر مراجعه فرمانید:
http://www.haadi.ir/News-591/یهودستیزی، -حربه%E2%80%8Cای-سیاسی/?id=591
[۲] ازجمله تلاشهای روشنگرانه در این حوزه میتوان به «زرسالاران پارسی و یهودی» اثر ارزشمند استاد عبدالله شهبازی نام برد.
[۳] http://www.caesarea.com/en/rothschild-family/rotshild-family
[۴] http://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/pica-palestine-jewish-colonization-association
[۵] http://www.tapuz.co.il/blogs/viewentry/1910281
[۵] https://www.youtube.com/watch?v=mTNf0PLgJlo
[۷] http://www.caesarea.com/en/rothschild-family/rotshild-family
[۸] https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/rotchild_ja_eng.htm
[۹]http://www.nytimes.com/1988/12/13/obituaries/dorothy-de-rothschild-93-supporter-of-israel.html
[۱۰] واقع در برج الفردان دوحه
[۱۱] واقع در طبقه دوم برج مرکز تجارت جهانی دبی
[۱۲] https://www.rothschild.com/en/middle-east/
[۱۳] https://www.difc.ae/public-register/rothschild-middle-east-limited
[۱۴] https://www.rothschild.com/en/Teva/
[۱۵] ۴۶ Rothschild Boulevard, 68883 Tel Aviv
[۱۶] ۷۹ Yehuda Hamaccabi Street, Tel Aviv 62300
[۱۷] ۴۰ Habeer Street, P.O. Box 53, Kfar Vitkin 40200
[۱۸] http://rothschildcp.com/מי-אנחנו/
[۱۹] http://rothschildcp.com/תכנית-שגרירי-רוטשילדעשיה-חברתית-משמע/
[۲۰] http://rothchild.priza.info/registration_form.aspx
[۲۱]http://rothschildcp.com/תכנית-שגרירי-רוטשילדעשיה-חברתית-משמע/
[۲۲] http://rothchild.priza.info/registration_form.aspx
[۲۳] http://rothschildcp.com/קו-הזינוק/
[۲۴] http://rothschildcp.com/צוערים/
[۲۵]http://rothschildcp.com/shagrir-hodaa/ישראל-۲۰۵۰-שותפות/
[۲۶] http://www.caesarea.com/en/home/industrial-and-business-park/info-and-services/about-caesarea-industry-and-business-park
[۲۷] http://www.herzliyaconference.org/eng/?CategoryID=425
[۲۸] http://www.herzliyaconference.org/eng/?CategoryID=524
[۲۹] http://www.herzliyaconference.org/eng/_Uploads/dbsAttachedFiles/Simulation2014.ppt
[۳۰] http://www.herzliyaconference.org/eng/?CategoryID=510
[۳۱] http://www.herzliyaconference.org/eng/?CategoryID=509
[۳۲] https://www.youtube.com/watch?v=tQSoHMWWAZc
[۳۳] http://www.urielreichman.com/en/post_items/herzliya-conference-2014-opening-ceremony-8-june-2014/?subject=21&category=14
منبع: پایگاه هادی