علی صالح اهل ايمان

در تفسیر آیه « فانّ الله هو مولاه و جبریل و صالح المؤمنین و الملائکه بعد ذلک ظهیر» اگر برای آزارش همدست شوید، خدا یاور اوست و نیز جبرئیل و مؤمنان شایسته و فرشتگان از آن پس یاور او خواهند بود. به طریق شیعه و اهل سنت روایت شده که در این آیه مراد از »صالح المؤمنین« علی بن ابی طالب، علیه السلام، است.

از جمله در روایتی که از امام باقر، علیه السلام، نقل شده، آمده است:

هنگامی‌که این آیه نازل شد پیامبر، صلّی اللَّه علیه وآله، فرمود: ای علی تو صالح مؤمنانی.۱

همچنین از امام صادق، علیه السلام، روایت شده است که:

رسول خدا، صلّی اللَّه علیه وآله، دو مرتبه امیر مؤمنان، علیه السلام، را به یارانش معرفی کرد. یکبار به آنها فرمود: »آیا می دانید پس از من ولی و سرپرست شما کیست؟« آنها گفتند: »خدا و رسول او داناتر است.« ایشان فرمود: »خداوند تبارک و تعالی فرموده است: »خدا یاور اوست و نیز جبرئیل و مؤمنان شایسته«؛ یعنی امیرمؤمنان و او پس از من سرپرست شماست.« و بار دوم نیز در غدیر خم فرمود: »هر کس من مولا و سرپرست اویم پس علی مولای اوست«.۲

مرحوم مجلسی پس از بیان روایات یاد شده می فرماید:

عبارت »صالح المؤمنین« دلالت بر این دارد که او (علی، علیه السلام) از همه مؤمنان شایسته تر است. و این را هم عرف و هم استعمال تأیید می‌کند؛ زیرا وقتی یکی از ما می‌گوید: »فلانی دانای قوم خود و یا زاهد اهل شهر خود است«، از کلام او جز این فهمیده نمی‌شود که آن شخص داناترین و زاهدترین آنها است. بنابراین هنگامی‌که فضل او با این دو وجه ثابت شد عدم جواز تقدیم دیگران بر او نیز ثابت می‌شود، زیرا برتر داشتن کسی که برتری ندارد زشت و ناپسند است.۳

پی نوشتها:

۱. سوره تحریم (۶۶)، آیه ۴.
۲. المجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۰، ح۸، به نقل از تفسیر فرات الکوفی.
۳. همان، ص۲۹ – ۳۰، ح۷.
۴. همان، ص۳۳