برحسب وقایع اتّفاق افتاده در شرایط امروز جامعه و پس از مشاهدهی بیدفاعی کودکان در جامعه، مؤسّسهی موعود بر آن شد که صد و شانزدهمین نشست فرهنگ مهدوی را به موضوع و چالش بسیار مهمّ «بیپناهی کودکان در دنیای مدرن» با سخنرانی دکتر سلمان کونانی (متخصّص جرمشناسی) و «فسق و فجور، چالشی آخرالزّمانی» با سخنرانی حجّت الاسلام محمّدرضا دیانت اختصاص دهد.
همچنین در این نشست، مستند «پول و پورن» اثری که به تازگی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخته و منتشر شد، به صورت رایگان برای حاضران نشست پخش گردید. در این مستند، درباره صنعت پورن در ایران و نحوهی سوءاستفاده از دختران و زنان ایرانی، فروش آنها به صورت اینترنتی در ایران، دبی و مالزی و ترغیب و تهدید آنها برای ورود به این صنعت سخن دردناکی به میان آورده شد.
فسق و فجور، چالشی آخرالزّمانی
حجّتالاسلام محمّد رضا دیانت در ابتدای سخنان خودشان به معنای آخرالزّمان اشاره کردند. ایشان تأکید کردند که مطالبی که در روایات به عنوان نشانههای آخرالزّمان بیان میشوند، نشانههای ظهور هستند و نه شرط تحقّق ظهور. این شرایط میبایست به صورت جهانی بررسی شود و نه منطقهای و میبایست به صورت کلّی بررسی گردد.
پس از این، محقّق حوزهی دینی و مذهبی، انحرافات بیان شده در روایات آخرالزّمانی را در پنج دسته قابل بررسی دانست.
۱. انحراف اعتقادی؛
۲. انحراف اخلاقی؛
۳. انحراف اجتماعی؛
۴. انحراف سیاسی؛
۵. انحراف اقتصادی.
حجّت الاسلام و المسلمین دیانت نخستین انحراف را در آخرالزّمان «انحراف اعتقادی» دانستند که «دینگریزی»، «تزلزل در اعتقادات» و «عارفان و قاریان قلّابی» در ذیل آنها بیان میگردد. حجّت الاسلام دیانت دربارهی دین گریزی توضیح دادند:
«در این باره در روایات، در صفات متّقین این موضوع آمده است که خداوند در جان آنها بزرگ و غیر خدا در چشمشان کوچک است و در مقابل در صفات منحرفان از دین آمده است که این افراد بسیار شکمچران هستند، قبلهی آنها درهم و دینار است و از همسرانشان اطاعت میکنند. اینها همه، مصادیق دینگریزی است که با انحراف در عقیده رخ میدهد.»
سخنران، «سستی در اعتقادات و تزلزل» در آن را مصداق روایاتی دانست که میفرمایند مردم در آخرالزّمان صبح مؤمنند و شب کافر و این تزلزل میتواند ناشی از بسیاری از عوامل باشد؛ از جمله فضای مجازی و اینترنت که شبهات مختلفی به اعتقادات مردم وارد میکند.
سومین موردی که در انحراف اعتقادی در روایات بیان شده، ظهور افرادی است که مردم آنها را قاری قرآن و عارف به خداوند میپندارند؛ امّا در حقیقت آنها منحرفانی هستند که پوششی از دین به رخ نهادهاند. قاریان قرآنی، همچون وهّابیان و عارفنمایانی همچون اوشو و پائولو کوئیلو.
دومین انحرافی که سخنران از آن نام برد «فسق و فجور اخلاقی» است که مصادیقی، همچون رشوه گرفتن، قطع رحم، سبک شمردن خونها، فراوانی بهتان، فراوانی دنیاپرستی، گرایش به همجنسگرایی، سبک شمردن نماز و… در ذیل آن قرار میگیرند. استاد دیانت با بیان آمارهایی از خودکشی، جنایت و آدمکشی، آزار و اذیت جنسی، شیوع طلاق و… در اقصا نقاط جهان این مبحث را کامل کردند.
حجّت الاسلام دیانت پس از این، مصادیقی، همچون از دست دادن صداقت در سخنگفتن سیاستمداران، توجیه آودن برای وسیلهی نادرست در مسیر هدف درست و…. را تحت عنوان «انحراف در سیاست» بیان کردند و همچنین از «انحراف اقتصادی» به عنوان یکی از انحرافات آخرالزّمان نام بردند. ایشان حرام خواری، رشوه خواری، رباخواری، مخلوط شدن مال حرام و حلال و… را با استناد به روایات ذیل این مجموعه بیان کردند.
یکی از مهمترین عواملی که تحت عنوان انحرافات آخرالزّمانی بیان گردید، بحث «انحراف در خانواده و روابط خانوادگی» است. در این انحراف، سردی عواطف، بیتقوایی در روابط زن و مرد، شکسته شدن اقتدار مردان و حرمت زنان، بیتفاوتی والدین به امور اعتقادی و اجتماعی فرزندان و شیوع بیش از حدّ طلاق در کشور ایران و دیگر کشورهای جهان سبب شده است که نهاد خانواده از حالت ایمنبخشی و آرامشبخشی خود خارج شود و در نتیجه جامعه دچار تزلزل شود.
حجّت الاسلام دیانت، راه نجات از انحرافات نام برده را تمسّک به «قرآن مجید» و «عترت اهل بیت(ع)» دانستند که امروزه با تمسّک جستن به راه و روش و سیرهی امام زمان(عج) محقّق میگردد؛ ان شاءالله.
بیپناهی کودکان در دنیای مدرن
دکتر سلمان کونانی، متخصّص جرمشناسی و دکتر علیخانی، متخصّص رشتهی حقوق در این بخش از سخنرانی، وجوه مختلف خشونت جنسی علیه کودکان را بیان کردند.
دکتر کودکانی خشونت جنسی علیه کودکان را تنها اجبار آنها به انجام فعل جنسی ندانستند؛ بلکه خشونت جنسی علیه کودکان را مجبور کردن کودک به انجام هرگونه عمل جنسی (مثل دیدن تصاویر برهنه، یا اجبار آنها به برهنه شدن و…) دانستند. دکتر کونانی بیان کردند که هرچند ایران در زمینهی جرایم جنسی علیه کودکان در ابتدای راه است، با این حال، وضعیت حقوقی حمایت از کودکان در ایران بسیار ناکارآمد میباشد.
دکتر کونانی آگاه کردن کودکان در جامعه را لازم دانستند؛ چرا که آگاه نکردن آنها خدای ناکرده ممکن است منجر شود به اینکه کودک در برابر خشونتهای جنسی بیدفاع شود و به ناگاه چیزهایی را از عمل جنسی متوجّه شود که میبایست در بیست سالگی متوجّه آن میشدند.
دکتر کونانی تجاوز به کودکان را در ایران به صورت انجام روابط کامل جنسی دانستند. برخلاف باقی کشورهای جهان که بیشتر به صورت روابط جنسی صوتی و اجبار کودکان به برهنه شدن و… انجام میشود. ایشان در بیان فضای روانی بزهکاران این حوزه، آنها را غالباً از قربانیان تجاوزات جنسی در کودکی دانستند و اعلام کردند اینان غالباً کسانی هستند که در کودکی دچار مشکلات جنسی در فضای خانه و جامعه بودهاند. بدین ترتیب نگرش آنها بیمار و مربض شده است.
رویکرد قانونی بزهدیده و بزهکار در خشونت جنسی علیه کودکان
دکتر علیخانی که در وجه حقوقی خشونت جنسی علیه کودکان سخن گفتند، خاستگاه اصلی وضع حقوق برای کودکان را کشور فرانسه اعلام کردند. آن هم پس از تشکیل جامعهی ملل بعد از جنگ جهانی اوّل. ایشان با بیان تاریخچهای از وضع حقوق برای کودکان، ضرورت وضع قوانین برای آنها را این دانستند که کودکان بتوانند به صورت متعادلی در جامعه رشد کنند و به موفّقیت برسند.
ایشان مصادیق کودکآزاری را محدود به خشونت جنسی ندانستند؛ بلکه مصادیقی مثل بیتوجّهی به کودک، اجبار کودک به کاری که توان انجام آن را ندارد، مثل بیدار کردن او در شش صبح برای رفتن به مدرسه را نیز جزو کودک آزاری قلمداد کردند.
دکتر علیخانی، غفلت، ناآگاهی و عدم آموزش صحیح و آزارهای جسمی و جنسی به کودکان را ناشی از فرایند ناقص فرهنگسازی دانستند. بدین ترتیب اعلام کردند که پیش از آنکه بخواهیم مشکلات کودکان را در قالب حقوقی مورد بررسی قرار دهیم، میبایست وضعیت فرهنگی جامعه و خانواده ایرانی را در ترتیب و رشد کودک بنگریم و ببینیم آیا این کودک در فضایی آرام که مناسب اوست بزرگ میشود؟ آیا معلّمانی شایسته برای آموزش دارند؟
دکتر علیخانی اعلام کرد با اینکه مجازات تجاوز به کودک در ایران، اعدام است، این مجازات نمیتواند بازدارندگی کافی در این مورد را داشته باشد؛ بلکه روانشناسان ما میبایست در مهدکودکها و ادارات ما فعّالتر و مؤثّرتر عمل کنند تا تربیت و آموزش صحیح را ارائه دهد.
از دیگر مسائلی که دکتر علیخانی در وجه حقوقی بیپناهی کودکان به آن پرداختند، جرمانگاری برخی اعمال و رفتارها علیه کودکان است که در قانون ایران، جرمانگاری نشده است.
راهکارهایی برای امن سازی کودک
دکتر کونانی در ادامه این بخش سخنرانی، بزهکاران امروز را حاصل بزهدیدگی در گذشته دانستند. بدین ترتیب امن کردن فضای جامعه را برای آنکه جلوی این نوع خشونت گرفته شود، واجب دانستند.
دکتر کونانی در پاسخ به این سؤال که چگونه کودکانمان را امن نگه داریم؟
تحلیلگر و آسیبشناس جرایم کودکان، در قدم اوّل این تربیت را در کودک مؤثّر دانست که میبایست به کودکان گفت که دیدنیها و شنیدنیها را برای پدر و مادر نقل کند؛ حتّی اگر خطا باشد. این نوع نگرش از مسائل کوچک شروع میشود و تا مسائل بزرگی همچون تجاوز جنسی را شامل میگردد.
ما برای سنین مختلف میبایست گوش شنوا در هر مسئله ای داشته باشیم که به تمام افراد در هر سنّی بتوانیم مشاوره و راهنمایی بدهیم. چرا که در برخی از پرونده ها از بزهکاران شنیده و دیدهایم که در صورتی که آنان میتوانستند نگرش بیمارگون خود را به کسی بگویند و راهنمایی بگیرند، کارشان به قتل و تجاوزگری نمیرسید.
بنابراین اوّلین توصیه برای امن سازی کودکان، این است که در درجه اوّل پدران و مادران گوش شنوای سخنان فرزندشان باشند و به کودکانشان شهامت بدهند که سخنان خود را به خانواده خود بگویند و در درجه دوم تأسیس نهادهایی (مثلاً در ذیل بهزیستی) برای ارائهی مشاوره و راهنمایی به افراد بیمار جنسی یا آسیب دیده جنسی.
دکتر کونانی اعلام کردند صحبت کردن با کودک درباره مسائل جنسی و آگاه کردن آنان در این باره، مخالف با حجب و حیا نیست؛ بلکه ناآگاه بودن آنها گاهی منجر به بزهدیدگی آنها میگردد. ایشان افزودند:
«در حالی که در کشورهای دنیا، سالانه سه مرتبه پدران و مادران میبایست پرسشنامههایی صد سؤاله را که محتوای آن کنترل وضعیت خانواده و فرزندان در خانواده است، پاسخ دهند، در ایران هیچ کنترل و آموزشی در خانواده ها وجود ندارد.»
دکتر کونانی و دکتر علیخانی در انتهای این نشست به سؤالهای حاضران پاسخ دادند و نشست به زیارت دلنشین آل یاسین به پایان رسید.
طبق روال همیشگی نشستهای فرهنگ مهدوی، در کنار همایش، نمایشگاهی از آثار مؤسسه موعود نیز عرضه شد.
لازم به یادآوری است که نشستهای فرهنگ مهدوی موعود به صورت ماهانه و در آخرین پنجشنبه هر ماه شمسی برگزار میگردد و برای حضور در ان نیاز به نامنویسی نمیباشد و حضور در آن رایگان است.
…