فرصتی دست داد تا به خدمت جناب آقای «غلامحسین حیدری» برسیم و از ایشان برخی خاطرات را درباره دیدارهای شان با علما و نقل قولهایشان درباره انقلاب اسلامی ایران و آینده آن بشنویم. آقای حیدری در حال حاضر در سمت قائم مقام وزارت آموزش و پرورش مشغول به خدمتند و تمامی سال های گذشته را به عنوان یکی از خدمت گزاران عرصه فرهنگ اسلامی در سمت های مدیریت فرهنگی نهادها و سازمان ها پشت سر گذاشتهاند.
به مناسبت های مختلف برخی خاطرات و نقل قولهای ایشان تقدیم خوانندگان محترم موعود خواهد شد. إنشاءالله.
ما صاحب داریم
حضرت آیت الله میرزا مهدی اصفهانی(ره) از علمای بزرگ اصفهان بود که به مشهد آمده بود. بسیاری از بزرگان الآن از شاگردان ایشان هستند. مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی ـ یکی از شاگردان ایشان ـ از مرحوم آیت الله اصفهانی نقل می کند که ایشان مکرر می فرمودند: «یاد امام زمان ـ ارواحنا فداهـ را زنده نگه بدارید. هرجا هستید به یاد ایشان باشید، نام و یادشان را برای دیگران نیز زنده کنید و درباره آن حضرت صحبت کنید». ایشان بر عبارت «ما صاحب داریم» خیلی تأکید میکردند. افراد متعددی این خاطره مرحوم قزوینی را برای ما نقل کردند. ایشان میگوید: روزی مرحوم میرزا مهدی اصفهانی همه طلاب ساکن مشهد را جمع کرد و به آنها فرمود: «واقعیت این است که رضاخان اوقاف را مصادره کرده، در نتیجه ما وجوهاتی نداریم که به شما بدهیم. از این به بعد شهریه قطع خواهد شد ولی فراموش نکنید که ما صاحب داریم». در آن جلسه روی این مطلب خیلی تأکید کردند که ما رها نیستیم و صاحب داریم.
مرحوم حاج شیخ مجتبی نقل میکند، ما به همراه خانواده از قزوین آمده بودیم. مدتی گذشت، شرایط برایمان سخت شد. تا مدتی از مغازه داری که با او آشنا بودیم قرض میگرفتیم و آذوقه تهیه میکردیم. روزی آن مغازه دار گفت: چون مقدار بدهی شما زیاد شده از این به بعد از دادن قرض شرمنده هستم. می خواستم از یکی دیگر از بازاریان پول بگیرم که احساس کسر شأن کردم و سراغ او نرفتم. دست خالی و دیروقت به خانه رفتم. مادرم که بیدار مانده بود از من پرسید مجتبی چیزی آورده ای؟ گفتم: نه. با محبت مادرانه به شوخی گفت: اشکالی ندارد. ما که روز را روزه گرفتیم، شب را هم شبه میگیریم.
حاج شیخ مجتبی میگوید: دیدم کوبه در را می زنند. مادرم [یا به نقل برخی خودشان] دم در رفت. یک نفر بسته ای به او می دهد و میگوید، به مجتبی بگویید: ما هوای او را داریم. مرحوم آیت الله قزوینی به مرور تا آنجا پیشرفت میکند که به مقام تشرف اختیاری می رسد. آقای محمدرضا حکیمی در کتاب متأله قرآنی۱ متذکر این قابلیت شده است.
از حاج شیخ مجتبی قزوینی با آن مقامات فوق العاده، مطالبی درباره انقلاب اسلامی نقل شده که غالباً در کتاب متأله قرآنی هم آمده است و تذکر آنها خالی از لطف نیست. آقای حیدر رحیم پور ازغدی یکی از نیروهای انقلابی خراسان که سال ها در خدمت حاج شیخ مجتبی بوده، نقل میکند: قبل از سال ۱۳۴۲، روزی به محضر آیت الله قزوینی رفتم و از ایشان پرسیدم: سرنوشت این شاه چه می شود؟ فرمودند: «این آخرین شاه است و سلطنت به او ختم میشود». بعد از تبعید امام خمینی(ره)، روزی به خدمت ایشان رسیدم و عرض کردم: حاج شیخ، شما فرمودید این آخرین شاه است ولی او که امام را تبعید کرد؟ با ناراحتی ادامه دادم: پدر او پدران ما را تباه کرد، و خود او ما را و بچه های او بچه های ما را. مرحوم حاج شیخ مجتبی در آنجا فرمودند: «والله بالله این شاه، آخرین شاه است و سلطنت به او ختم میشود». بعدها موضوع امام جدی تر شد. روزی دیگر که به خدمت ایشان شرفیاب شدم به طور قطعی فرمودند: «از امام تقلید کنید. ایشان مرجع بر حق است و لازم است همه از ایشان تبعیت و حمایت کنیم». در سفری که جمعی از خراسان، همچون: میرزا جواد آقای تهرانی، آیت الله خزعلی و… سال ۱۳۴۲در قم به محضر امام شرفیاب شدند، آیت الله شیخ مجتبی قزوینی ـ که در میان آن جمع حضور داشتند ـ درباره امام خمینی(ره) می فرماید:
این مرد مرد حق است، اما همراهان همراه نیمه راهند و تا آخر ایشان را همراهی نمیکنند. این مرد یک تنه ادامه می دهد تا پیروز شود.
آقای محمدرضا حکیمی هم نقل میکند، بعد از دستگیری امام تا مدتی معلوم نبود که چه بر سر ایشان آوردهاند. اندکی بعد از تبعید امام در سال ۱۳۴۲، روزی در مدرسه علمیه نواب (مشهد) بودم که طلبه ای آمد و گفت امام را شهید کردند. خیلی ناراحت شدم. خدمت آیت الله قزوینی رفتم و به ایشان عرض کردم که چنین خبری شایع شده است. ایشان هم خیلی ملایم فرمودند: «جدّ ایشان، حضرت موسی بن جعفر(ع) هم مدتی طولانی زندانی بودند و بعد هم شهید شدند». این صحبت به شایعه دامن زد. من خیلی متأثر شدم و همانجا در محضر ایشان گریه کردم. لحظاتی آیت الله شیخ مجتبی قزوینی دستشان را بر پیشانی شان گذاشتند و به اندیشه فرو رفتند. لحظاتی بعد فرمودند: «امام زنده است و به زودی خبر سلامتی ایشان را میشنوید». بعد از آن اعلام شد که امام به ترکیه تبعید شده اند و سالم هستند. این مطلب، مقام و اشراف آیت الله قزوینی را نیز می رساند.
اتکای به خدا
در کتاب همگام با خورشید نقل شده و خودم هم از مرحوم فردوسی پور که به تازگی فوت کردهاند، شنیدم که وقتی صدام معدوم، امام خمینی را از عراق به ترکیه تبعید کرد روزی به امام عرضه داشتم: صدام که ما را اخراج کرده، به کویت هم که ما را راه ندادند، اگر هم به تهران برگردیم که اعدام خواهید شد؛ حال چه کنیم؟ امام فرمودند: «فردا صبح به شما میگویم». بعد از آن هم برای عبادت رفتند. من کنجکاو شدم که ببینم در ساک شخصی ایشان چیست. باخودم میگفتم حتماً کسی که در مقابل دنیا ایستاده در ساکش اسلحه و پول هنگفتی باید داشته باشد. ساک را بی اجازه باز کردم و در نهایت ناباوری دیدم که در آن ساک تنها یک حوله و یک دست پیجامه است. دیدیم با آن قدرتی که خدا به امام داده بود و با اتکایی که به امام زمان ـ ارواحنا فداه ـ داشتند، به پیروزی کامل رسیدند. امام، نظام شاهنشاهی را برای همیشه نابود کرد که امر غیر ممکنی می نمود؛ صدام را به ذلت کشاند و ابهت آمریکا را هم با ماجرای لانه جاسوسی و همچنین طبس از بین برد.
فرو ریختن همه ابرقدرتها
این نکته را درباره عظمت و اعجاز انقلاب اسلامی متذکر شوم؛ کتابی از رونکی ـ نویسنده ایتالیایی ـ می خواندم. او در آنجا نوشته که، ماجرای طبس ـ طوفان شن و انهدام هواپیماهای ارتش امریکاـ از نظر علمی حیرت آور است. او به طور مفصل نوع هواپیماها، بالگردها و دیگر تجهیزاتی را که آمریکا پس از پیش بینی دقیق آب و هوا، با همراهی عربستان، رژیم صهیونیستی، دولت گذشته ترکیه و منافقان استفاده کرده بود، شرح می دهد و از اینکه ناگهان همه محاسبات به هم خورد، تعجب میکند. یعنی قدرتی که توانسته در کره ماه نیرو پیاده کند، در طبس تمام محاسبات و تکنولوژی اش زمین گیر میشود. سپس می نویسد: «عقاب آمریکا در طبس بال و پرش ریخت».
خاطرات کارتر را می خواندم. او گفته بود در طول چهار سال ریاست جمهوری ام سه بار گریه کردم: دفعه اول وقتی بود که شاه فرار کرد. برایم قابل باور نبود. (این اولین سیلی امام زمان ـ ارواحنا فداه ـ به صورت آمریکا بود)، دفعه دوم هنگام اشغال سفارت ما در ایران بود و سومین بار هم در ماجرای طبس بود. منشی وقت کاخ سفید در خاطراتش نوشته است: کارتر عملیات را از طریق یک تلویزیون مدار بسته رهبری میکرد. در مرحله ای ژنرال آمریکایی ظاهر میشود و میگوید عملیات با صد در صد شکست مواجه شد. منشی نقل میکند، چشمان کارتر به قدری از شدت خشم قرمز شده بود که به شوخی به او گفتم چشمانتان با کراوات قرمز رنگی که پوشیده اید همرنگ شده است. این شکست ها را در حالتی در نظر بگیرید که امام کاملاً با دستان خالی در میدان قرار داشتند. اینها همه مصادیق این عبارتند که «ما صاحب داریم». خود حضرت امام هم روی این عبارت خیلی تأکید میکردند.
زمینه سازی ظهور
آقای عسکر اولادی ـ نماینده ولی فقیه در کمیته امداد امام خمینی(ره) ـ در جلسه ای نقل میکرد: در جریان انقلاب اسلامیبه خدمت حضرت امام رسیدیم و عرضه داشتیم: اوضاع بر وفق مراد نیست. رژیم طاغوت همه طرفداران شما را دستگیر کرده و فردا هم شما را دستگیر میکنند و این جریان بی آنکه به نتیجه برسد خاتمه مییابد. امام در اینجا دو مرتبه با صدای بلند فرمودند: «ما صاحب داریم». ایشان پس از آن هم، بارها متذکر عنایات حضرت به انقلاب شدند. با اتکا به همین قدرت بود که امام ما را به چنین عزتی رساند.
در آغاز انقلاب ایشان همراه با دو نفر دیگر به خدمت امام رسیده بودند. امام به آنها می فرمایند:
باید بدانید انقلاب ما سه مرحله و سه هدف دارد: مرحله اول اسلامیشدن ایران، مرحله دوم اسلامیشدن دیگر سرزمین های اسلامی و مرحله سوم جهانی شدن اسلام است. آن روز است که ما خدمت مولا عرض میکنیم: مولا جان، جهان منتظر قدوم مبارک توست.
اینها عین عبارات امام خمینی بوده است. یعنی امام خمینی(ره)، انقلاب را مقدمه ظهور می دانستند و هدف نهایی انقلاب را ظهور امام زمان(ع) در نظر گرفته بودند. حتماً شما این حدیث نبوی را شنیده اید که آن حضرت فرمودهاند: «إتّقوا فراسه المؤمن، فإنّه ینظر بنورالله؛ از زیرکی مؤمن بر حذر باشید، زیرا او با نور الهی میبیند.» اولیای خدا آینده را با نور خدا میبینند. به اذن خدا، زمین و زمان در اختیارشان قرار میگیرد. اینجا فراتر از علم پای عرفان و حکمت به میان می آید.
پی نوشت:
۱. حکیمی، محمدرضا، متأله قرآنی، ص ۳۵۳.