بررسی آغاز سیر کاهش تعداد تولدها در ایران
در حالی که بیش از چهار سال از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت توسط مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) میگذرد که با گذشت ۷ سال از انذارهای معظم له، نه تنها مجلس و دولت محترم هیچ اقدامیبرای بهبود محسوس شرایط نگران کننده تحولات جمعیت کشور انجام ندادهاند، بلکه قویا می توان مدعی گشت، دولت در مسیر مخالفت با سیاست های کلی جمعیت در نظام اسلامی، به گونه ای کاملا هدفمند اقدام به آمارسازی های غیر علمی و شعارهای ژورنالیستی عاری از اقدام می نماید.
آمارهای رسمیبرآمده از ثبت احوال کشور حاکی از آن هستند که متاسفانه برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته، در سال ۱۳۹۵ نرخ رشد موالید کشور منفی شده است یا بعبارت دیگر تعداد تولدها در ایران اسلامی سیر کاهشی پیدا کرده است. لازم به ذکر است بر اساس الگوهای آینده نگاری جمعیت این سیر کاهشی طی سالیان آینده نیز با شدت بیشتری ادامه خواهد داشت و در نتیجه منجر به کاهش بیشتر نرخ باروری و نرخ رشد جمعیت خواهد شد.
بر اساس آمارهای منتشر شده در سال ۱۳۹۵ تعداد موالید نسبت به سال ۱۳۹۴ بیش از ۴۲۵۰۰ مورد کاهش پیدا کرده است و روند کاهشی تغییرات آغاز شده است. در سال ۱۳۹۶ نیز میزان تولدها به یک میلیون و ۴۷۸ هزار و ۹۰۸ نفر تنزل کرده است. باید توجه داشت که به علت خروج متولدین دهه ۶۰ از بازه سنین باروری طی سال های آتی باید منتظر کاهش بیشتر آمار تولدها و نرخ موالید نیز باشیم.
آنچه آمارهای رسمیکشور میگویند این است که نرخ باروری (تعداد فرزندانی که هر زن به دنیا می آورد) در سه دهه گذشته سیر نزولی داشته است است و از ۵/۶ فرزند به ازای هر زن در سال ۱۳۶۵ به ۸/۱ فرزند در سال ۱۳۹۵ رسیده است. لذا با توجه به این سیر نزولی نرخ موالید، می توان طبق الگوهای آینده پژوهی جمعیت و در همه فرض های قابل تصور پیش بینی میشود، درآینده تعداد تولدها بیش از پیش کاهش پیدا نموده و در ادامه نرخ باروری و به تبع آن نرخ رشد جمعیت کشور نیز همچنان سیر کاهشی محسوسی داشته باشد.
در نهایت باید اذعان داشت ادامه روند کنونی، هرم سنی جمعیت کشور را با سرعت بسیار زیادی دچار سالخوردگی قطعی خواهد نمود و متاسفانه در افق ۲۰۵۰ یا حدود سه دهه آینده، ایران اسلامیبا بیش از سی درصد جمعیت سالمند بالای ۶۰ سال در رتبه کشورهای سالمند جهان قرار خواهد گرفت.
با عنایت به تجارب سالهای گذشته و با توجه به رویکرد ذهنی مدیران مرتبط و منظومه فکری مسولان ذیربط دولتی که همچنان به دنبال تحدید نسل و اجرای غیرعلنی پروژه کنترل جمعیت ایران هستند، امید بستن به تغییر در سیر تحولات کنونی جمعیت کشور امیدی واهی به نظر می رسد، جز اینکه مردم فهیم و نخبگان دانشگاهی و حوزوی دلباخته کشور عزیزمان ایران اسلامی، با بکارگیری همه ظرفیت های موجود خود به تبیین و در نهایت تغییر شرایط نگران کننده کنونی جمعیت کشور اقدام نمایند.
صالح قاسمی؛ پژوهشگر و نویسنده مجموعه جنگ جهانی جمعیت